Kış mevsimi, toplumsal hayatımızı etkilediği üzere beslenme alışkanlıklarımızı da etkiliyor. Soğuk hava birlikteinde en büyük özelliği olan soğuk algınlığı, bronşit, grip üzere birfazlaca hastalığı da getirdi. Ayrıyeten metabolizma süratimizi düşürdü, bağışıklık sistemimizi zayıflattı. Artık açık hava yürüyüşlerine de son verdik ve tüm bunlar kışın kilo almamızın önünü açtı.
Kışın metabolizmamız daha yavaş çalışıyor
Büyük abdominal depolar da dahil olmak üzere depolanan yağ, tüm kış uykusu dönemi için birincil metabolik yakıtı sağlar. Beşerler kış uykusuna yatmasalar da, mevsimsel yük değişikliklerini düzenlemede rol oynayan genlerin ve yolların en azından kimilerini paylaşmamız olasıdır.
Bilhassa soğuk ve güneşten mahrum geçirdiğimiz kış aylarında güç seviyemiz, uyku süremiz, iştahımız, beslenme alışkanlıklarımız ve bunlara benzeri birfazlaca faktör bedenimizde değişiklik gösterir. Bu duruma ‘mevsimsel his durumu bozukluğu’ (MDDB) denmektedir. Bunun kararında; halsizlik, hudut durumu, iştahta artma ya da azalma, bilhassa karbonhidratlı besinlere yönelimimiz artmaktadır.
Kış aylarında yaşanan bu his bozukluğu, iştah artışı ve karbonhidrat bedeli yüksek besinlere eğilime yol açarken, bunun tersine yaz aylarında çok hareket ile hakikat orantılı iştahsızlık, yük kaybı üzere meselelere niye olur. Kilo alımını kolaylaştırmak ve yiyeceklerin daha az olduğu kış aylarında hayatta kalma mümkünlüğünü artırmak için gücün korunmasını kolaylaştırma hedefiyle avcı-toplayıcı periyottan evrimleştiği var iseyılmıştır.
Artan iştah ve bilhassa karbonhidrat istekleri, mevsimsel olarak mevcut olan meyve ve karbonhidratların geri kalanını arama ve tüketme motivasyonunu artıracaktır. Fizikî aktivite seviyesini etkileyen en değerli çevresel etken de mevsimsel değişimlerdir. Mevsime bakılırsa depresif bozuklukların artış göstermesi bir dahaleme riskini yükseltir.
Serotoninin az salgılanması da tesirli bir sebep
Kışın güneşin az görülmesinin de kilo almayı dolaylı yoldan etkilediğini söyleyen Nemutlu, bu mevzuyu şöyleki açıklıyor: “Kış aylarında güneş ışığından faydalanamama durumunda, nucleus raphe uyarılamadığı için serotonin sentezlenmesi asgarî seviyeye düşer. Bu durumun getirisi olarak fazla melatonin sentezlenmesi ile depresif durumlar gözlenir. Bunlara ek olarak kış mevsiminde daha fazla uykuya gereksinim duymamızın niçini daha az ışığa maruz kalmamızdır. Başka örnekle doğrusal ilerleyen bu husus ve iştah açılmasının da melatonin eksikliğinden kaynaklanma durumu olabilmektedir.”
Kışın metabolizmamız daha yavaş çalışıyor
Büyük abdominal depolar da dahil olmak üzere depolanan yağ, tüm kış uykusu dönemi için birincil metabolik yakıtı sağlar. Beşerler kış uykusuna yatmasalar da, mevsimsel yük değişikliklerini düzenlemede rol oynayan genlerin ve yolların en azından kimilerini paylaşmamız olasıdır.
Bilhassa soğuk ve güneşten mahrum geçirdiğimiz kış aylarında güç seviyemiz, uyku süremiz, iştahımız, beslenme alışkanlıklarımız ve bunlara benzeri birfazlaca faktör bedenimizde değişiklik gösterir. Bu duruma ‘mevsimsel his durumu bozukluğu’ (MDDB) denmektedir. Bunun kararında; halsizlik, hudut durumu, iştahta artma ya da azalma, bilhassa karbonhidratlı besinlere yönelimimiz artmaktadır.
Kış aylarında yaşanan bu his bozukluğu, iştah artışı ve karbonhidrat bedeli yüksek besinlere eğilime yol açarken, bunun tersine yaz aylarında çok hareket ile hakikat orantılı iştahsızlık, yük kaybı üzere meselelere niye olur. Kilo alımını kolaylaştırmak ve yiyeceklerin daha az olduğu kış aylarında hayatta kalma mümkünlüğünü artırmak için gücün korunmasını kolaylaştırma hedefiyle avcı-toplayıcı periyottan evrimleştiği var iseyılmıştır.
Artan iştah ve bilhassa karbonhidrat istekleri, mevsimsel olarak mevcut olan meyve ve karbonhidratların geri kalanını arama ve tüketme motivasyonunu artıracaktır. Fizikî aktivite seviyesini etkileyen en değerli çevresel etken de mevsimsel değişimlerdir. Mevsime bakılırsa depresif bozuklukların artış göstermesi bir dahaleme riskini yükseltir.
Serotoninin az salgılanması da tesirli bir sebep
Kışın güneşin az görülmesinin de kilo almayı dolaylı yoldan etkilediğini söyleyen Nemutlu, bu mevzuyu şöyleki açıklıyor: “Kış aylarında güneş ışığından faydalanamama durumunda, nucleus raphe uyarılamadığı için serotonin sentezlenmesi asgarî seviyeye düşer. Bu durumun getirisi olarak fazla melatonin sentezlenmesi ile depresif durumlar gözlenir. Bunlara ek olarak kış mevsiminde daha fazla uykuya gereksinim duymamızın niçini daha az ışığa maruz kalmamızdır. Başka örnekle doğrusal ilerleyen bu husus ve iştah açılmasının da melatonin eksikliğinden kaynaklanma durumu olabilmektedir.”