Trabzon’da heyelanlı 753 alana ‘yapılaşma’ yasağı
Bu heyelanlarda, 3 bin 623 konut tahliye edilirken, 753 alana ise yapılaşma yasağı getirildi.
Son senelerda global iklim değişikliğinin tesirleriyle görülen ani lokal ve şiddetli yağışların can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyelanlara yol açtığı Karadeniz Bölgesi’nde riskli alanlar belirleniyor. Trabzon’da Afet Risk Tahlil Sistemi (ARAS) projesi kapsamında mevcut tehlike ve risklerin mekansal olarak nerelerde ve ne seviyede olduğunun ortaya konulabilmesi hedefiyle heyelan tehlike haritası hazırlandı.
Haritaya nazaran, ilin toplam 4 bin 685 kilometrekarelik yüz ölçümünün yüzde 16’sına tekabül eden 750 kilometrekarelik alanının ‘yüksek’ ve ‘devasa yükseklikte’ tehlikeli alan olduğu belirlendi. Çalışmada 10 bin 617 kilometre ile en uzun köy yolu ağına sahip kentte meydana gelen heyelanların yüzde 80’inin, denetimsiz ve bilinçsizce açılan yol ağlarından kaynaklandığı bilgisine yer verildi. Bu heyelanlarda, 3 bin 623 konut tahliye edilirken, 753 alana ise yapılaşma yasağı getirildi.
‘EN ÇOK YOL VE HEYELAN BİZDE’
Her konuta giden ve bilinçsizce yapılan yol ağlarının heyelanlara niye olduğunu belirten Trabzon Afet ve Acil Durum (AFAD) Vilayet Müdürü Ömer Kıratlı, “Bizim yaptığımız çalışmalarda heyelanların yaklaşık yüzde 80 civarında yollarla bağlantılı olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin en uzun kırsal yol ağına sahip vilayetlerinden biri Trabzon. Yerleşim dağınık olduğu için her yere yol yapıyoruz. Tabi yol medeniyettir gereksinimdir yapılması gerekir ancak gerekli süreçlerle yapıları yapmadığımız vakitte heyelanlara niçiniyet veriyor. Yani en epey yol bizde fakat en çok heyelanda maalesef bizde. Jeolojik yapılarında heyelanlara tesirleri var. Başka bir faktör, doğal bitki örtüsünün değiştirilmesi. Tabi son senelerda bilhassa çay, kivi üzere mamüllerin yerlere ekilmesi ve bunlara önlemleri almadığımız vakitte bunları bir daha suyla birleştiğinde heyelanlara niçiniyet vermektedir. Nüfus arttıkça yerimiz yok mantığıyla dere yataklarına daha epey yerleşim yapılmakta. Bugün buraları kentsel dönüşümle yıktık. İnşallah bundan daha sonra bu biçimde yapılaşmalar olmaz” diye konuştu.
‘ESAS İŞ LOKAL İDARELERE DÜŞÜYOR’
Kente yönelik afet risk azaltma planlarının hazırlandığını söyleyen Kıratlı, “Bu hazırlanan planlar sonucunda biroldukça kamu kurum kuruluşlarının evvela afetlerle ilgili aksiyonları belirlendi. Konuştuğumuz konularımızdan birçoğu lokal idarelerin uhdesinde olan konular. Ruhsat veren irade, binaya göz yuman irade belirli. O iradenin biraz daha dirayetli olması gerekir. Onun dışında Karayolları, DSİ ve biz olmak üzere biroldukça kamu kurumu yani lokal yönetime bağlı kamu kurumlarının birfazlaca çalışması var ancak bunların hepsini birebir anda yapmak mümkün değil. Yavaş yavaş yapılıyor bunlar. Farkındaysanız evvelce 50 kilo ile 100 kilogram içinde bir yağmur yağdığında kesinlikle bir hasar veriyordu. Artık o kadar hasar görmüyoruz. Bu yapılan çalışmaların süreklilik arz etmesi lazım. Temel iş aslında lokal idarelere düşünüyor” dedi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi İdare Konseyi üyesi ve jeoloji mühendisi Prof. Dr. Hakan Ersoy daönceki senelerda bölgede yaşayanların tarım yaparken drenaj kanalları açtığını belirterek, “İnsanımız artık fazlaca kısa vakitte kentten 15-20 günlük izinlerinde gelerek tarımını yapmaya çalışıyor. ötürüsıyla eski insanlarımızın gösterdiği hassasiyeti drenaj olsun işte heyelanlı bölgeden kaçmak olsun gösteremiyor. Zira onu gorecek onu yorumlayacak vakti olmuyor. birebir vakitte tabi ki ulaşımın artmasıyla birlikte ulaşım ağlarında maalesef beton yollar tercih etmeye başladık. Bu beton yollar çok yağışı hiç yerin altına vermeden direkt dere üzere hareketlendiriyor. ötürüsıyla aslında bir nevi tarımı yapan insanların kırsaldan kente yanlışsız göç edip yalnızca tatillerinde tarımı yapma siyasetleri da heyelanı ya da taşkından kaynaklanacak riskleri kısmen de olsa artırdığını gördük” diye konuştu.
KAYNAK: DHA
Bu heyelanlarda, 3 bin 623 konut tahliye edilirken, 753 alana ise yapılaşma yasağı getirildi.
Son senelerda global iklim değişikliğinin tesirleriyle görülen ani lokal ve şiddetli yağışların can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyelanlara yol açtığı Karadeniz Bölgesi’nde riskli alanlar belirleniyor. Trabzon’da Afet Risk Tahlil Sistemi (ARAS) projesi kapsamında mevcut tehlike ve risklerin mekansal olarak nerelerde ve ne seviyede olduğunun ortaya konulabilmesi hedefiyle heyelan tehlike haritası hazırlandı.
Haritaya nazaran, ilin toplam 4 bin 685 kilometrekarelik yüz ölçümünün yüzde 16’sına tekabül eden 750 kilometrekarelik alanının ‘yüksek’ ve ‘devasa yükseklikte’ tehlikeli alan olduğu belirlendi. Çalışmada 10 bin 617 kilometre ile en uzun köy yolu ağına sahip kentte meydana gelen heyelanların yüzde 80’inin, denetimsiz ve bilinçsizce açılan yol ağlarından kaynaklandığı bilgisine yer verildi. Bu heyelanlarda, 3 bin 623 konut tahliye edilirken, 753 alana ise yapılaşma yasağı getirildi.
‘EN ÇOK YOL VE HEYELAN BİZDE’
Her konuta giden ve bilinçsizce yapılan yol ağlarının heyelanlara niye olduğunu belirten Trabzon Afet ve Acil Durum (AFAD) Vilayet Müdürü Ömer Kıratlı, “Bizim yaptığımız çalışmalarda heyelanların yaklaşık yüzde 80 civarında yollarla bağlantılı olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin en uzun kırsal yol ağına sahip vilayetlerinden biri Trabzon. Yerleşim dağınık olduğu için her yere yol yapıyoruz. Tabi yol medeniyettir gereksinimdir yapılması gerekir ancak gerekli süreçlerle yapıları yapmadığımız vakitte heyelanlara niçiniyet veriyor. Yani en epey yol bizde fakat en çok heyelanda maalesef bizde. Jeolojik yapılarında heyelanlara tesirleri var. Başka bir faktör, doğal bitki örtüsünün değiştirilmesi. Tabi son senelerda bilhassa çay, kivi üzere mamüllerin yerlere ekilmesi ve bunlara önlemleri almadığımız vakitte bunları bir daha suyla birleştiğinde heyelanlara niçiniyet vermektedir. Nüfus arttıkça yerimiz yok mantığıyla dere yataklarına daha epey yerleşim yapılmakta. Bugün buraları kentsel dönüşümle yıktık. İnşallah bundan daha sonra bu biçimde yapılaşmalar olmaz” diye konuştu.
‘ESAS İŞ LOKAL İDARELERE DÜŞÜYOR’
Kente yönelik afet risk azaltma planlarının hazırlandığını söyleyen Kıratlı, “Bu hazırlanan planlar sonucunda biroldukça kamu kurum kuruluşlarının evvela afetlerle ilgili aksiyonları belirlendi. Konuştuğumuz konularımızdan birçoğu lokal idarelerin uhdesinde olan konular. Ruhsat veren irade, binaya göz yuman irade belirli. O iradenin biraz daha dirayetli olması gerekir. Onun dışında Karayolları, DSİ ve biz olmak üzere biroldukça kamu kurumu yani lokal yönetime bağlı kamu kurumlarının birfazlaca çalışması var ancak bunların hepsini birebir anda yapmak mümkün değil. Yavaş yavaş yapılıyor bunlar. Farkındaysanız evvelce 50 kilo ile 100 kilogram içinde bir yağmur yağdığında kesinlikle bir hasar veriyordu. Artık o kadar hasar görmüyoruz. Bu yapılan çalışmaların süreklilik arz etmesi lazım. Temel iş aslında lokal idarelere düşünüyor” dedi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Heyelan Uygulama Araştırma Merkezi İdare Konseyi üyesi ve jeoloji mühendisi Prof. Dr. Hakan Ersoy daönceki senelerda bölgede yaşayanların tarım yaparken drenaj kanalları açtığını belirterek, “İnsanımız artık fazlaca kısa vakitte kentten 15-20 günlük izinlerinde gelerek tarımını yapmaya çalışıyor. ötürüsıyla eski insanlarımızın gösterdiği hassasiyeti drenaj olsun işte heyelanlı bölgeden kaçmak olsun gösteremiyor. Zira onu gorecek onu yorumlayacak vakti olmuyor. birebir vakitte tabi ki ulaşımın artmasıyla birlikte ulaşım ağlarında maalesef beton yollar tercih etmeye başladık. Bu beton yollar çok yağışı hiç yerin altına vermeden direkt dere üzere hareketlendiriyor. ötürüsıyla aslında bir nevi tarımı yapan insanların kırsaldan kente yanlışsız göç edip yalnızca tatillerinde tarımı yapma siyasetleri da heyelanı ya da taşkından kaynaklanacak riskleri kısmen de olsa artırdığını gördük” diye konuştu.
KAYNAK: DHA