Muhendis
New member
Psikanaliz biliminin kurucusu Sigmund Freud, günümüzde bile psikoloji alanında kıymetli olmayı sürdüren birfazlaca fikrin tohumunu attı. Bunlar ortasında tahminen de en meşhuru, bireylerin kişiliğini id, ego ve süperego isimli üç bileşene ayıran kişilik kuramı. Gelin, bu üç kavramı inceleyerek kuramı biraz daha düzgün anlamaya çalışalım.
Kaynak: https://www.thoughtco.com/id-ego-and-…
Psikanaliz biliminin kurucusu Sigmund Freud’un en kıymetli önermelerinden biri olan kişilik kuramı, insan zihninin üç bileşenden oluştuğunu ileri sürüyor.
Birbiriyle etkileşim ortasında olan bu üç bileşen id, ego ve süperego oluyor.
Bu üç bileşen ömrümüzün farklı vakit içinderında gelişerek kişiliğimizde farklı misyonlar üstleniyorlar, lakin bireylerin davranışlarını anlamak için üçünü bir bütün olarak ele almak gerekiyor.
İd, ego ve süperego sık sık yapısal üniteler olarak tanımlansalar da bu kavramların fizikî bir şey olmadığını, hepsinin tümüyle soyut ve ruhsal kavramlar olduğunu belirtelim.
Freud’a bakılırsa erken çocukluk periyodunda yaşadığımız tecrübeler id, ego ve süperegonun süzgecinden geçerek kişiliğimizi oluşturuyor.
Bireysel hem şuurlu tıpkı vakitte bilinçdışı düzlemde bu tecrübelerle nasıl başa çıktığı Freud’a nazaran yetişkinlikte kişiliğin gelişmesinde büyük değer taşıyor.
İd, kişiliğin bileşenlerinden birinci ortaya çıkanı. Doğduğumuz andan itibaren bizimle.
Saf içgüdü, istek ve gereksinimlerin idaresinde var olan id, zihnimizin külliyen bilinçdışı tarafıyla alakalı ve kişiliğimizin en ilkel taraflarını kapsıyor.
Reflekslerimiz de id yardımıyla var oluyor örneğin.
İd zevk unsurundan besleniyor.
Bu prensipte bireyler bütün dürtüleri ve istekleri çabucak karşılansın ister. İdin muhtaçlıklarının gerçekleşmemesi ise bünyede gerginliğe sebep oluyor.
Öte yandan elbette arzulandığımız her şeye çabucak kavuşamıyoruz. Bu durumda bireyler, muhtaçlıklarını süreksiz olarak birincil süreç düşünme dediğimiz hayal kurma evresinde karşılayabiliyor. Bu süreçte bireyler arzuladığı şeyler üstüne hayaller kuruyor.
Yeni doğan bebeklerin davranışlarının kaynağı, iddia etmiş olabileceğiniz bütünüyle idleri!
Ne de olsa hayattaki temel dürtüleri muhtaçlıklarının karşılanması.
İd asla büyümüyor. hayatımız boyunca bilinçdışı bir varlık olarak her adımımızda bize eşlik ediyor. Çocuk kaldığı için de mantıkdışı ve bencil bir tabiatta seyrediyor.
Ego ve süperego ise idin kontrolünün sağlanabilmesi için gelişiyor.
Peki idin ortasından açığa çıkan ikinci bileşen ego ne oluyor?
Egonun işi gerçekliği kabullenmek ve onunla yüzleşmek zatenız. İdin dürtülerinin zapt edilip toplumsal açıdan kabul edilebilir biçimlerde açığa çıkmasını sağlıyor.
Ego gerçeklik unsuruyla işliyor.
İdin dileklerini mantıkçı ve gerçekçi tekniklerle baskılayarak toplumca kabul görmeyecek ya da olumsuz tesirler yaratacak hareketlerde bulunmamızın önüne geçiyor.
Bu mantıkçı zihinsel basamağın ismi ikincil süreç düşünme oluyor. Sorun çözme ve gerçekliği sınama odaklı bu yaklaşım, bireylerin otokontrolünü sürdürmesine yardımcı oluyor.
Ancak ego da tıpkı id üzere zevke ulaşmak istiyor.
Onu idden farklı kılan şey ise bunu gerçekçi yollarla araması. Yanlışsız ya da yanlış kavramlarından fazla başını belaya sokmadan zevki arttırıp acıyı azalma hedefi güdüyor.
Ego şuur, şuur öncesi ve bilinçdışı katmanlarda varlığını sürdürüyor.
Ego gerçekliği şuur katmanında kavrıyor. Lakin birtakım kimi bilinçdışı düzlemde yasak dilekleri bastırarak gizleyebiliyor. Egoda baskın varlığa sahip olan şuur öncesi katman ise farkındalık düzleminde bulunmasa da o farkındalığa ulaşması bireyler için zorlayıcı olmayacak her kanıyı ortasında barındırıyor.
Freud aslında ego kavramını birinci vakit içinderda bireylerin öz farkındalığı halinde yorumlamıştı.
Bugün bile toplum ortasında ‘egolu’ ya da ‘egosu yüksek’ sıfatlarını duyduğumuzda aklımıza birinci bu mana geliyor.
Ancak kişilik kuramında ego, uzun müddettir bu manası taşımaktansa yargı, denetim, nizam üzere fonksiyonları simgeliyor.
Gelelim süperego dediğimiz son bileşene.
Süperego en son ortaya çıkan kişilik bileşeni. Bireylerde 3-5 yaş ortası oluşuyor. Etik kıymetlerimizin güzelce geliştiği bu evre daha sonrası doğruyla yanlışı ayırabiliyoruz.
Bu kıymetleri çocuklar birinci vakit içinderda anne ve babalarından öğrense de süperego gelişmenini sürdürüyor ve daha sonradan hayranlık duyulan öbür bireylerin de etik pahaları benimsenebiliyor.
Süperego kendi ortasında iki bileşen taşıyor: Şuur ve ego ideali.
Bilinç, süperegoyu kabul edilemez davranışlar gerçekleştirmekten alıkoyarak yanlış bir şey yaptığımızda bizi suçluluk hissiyle cezalandırıyor.
Ego ideali ise bireylerin elindeki kurallar ve standartlara nazaran uygun davranışları belirliyor. Bu kurallara uymakta başarılı olduğumuzda gururlu hissediyoruz. Öte yandan ego mefkuresinin standartları fazla yüksekse bireyler kendini başarısız hissederek bir daha suçluluk duygusu çekebiliyor.
Süperego idin toplumsal tabulara yönelik dürtülerini denetim ederken egoyu da gerçekçi standartların ötesinde ahlaki standartlar aramaya teşvik ediyor.
Süperego bireylerde hem şuur hem bilinçdışı seviyede tesire sahip.
Sık sık hakikat ve yanlışa dair belirli fikirlerimiz olsa da kimi vakit bu ülküler bize bilinçdışı düzlemden tesir ediyor.
İd, ego ve süperego birbiriyle devamlı etkileşim halinde.
Ancak bunlar ortasında sıklıkla ego, id ve süperego içinde arabuluculuk misyonu görüyor. Hem idin muhtaçlıklarını nasıl karşılayacağı, birebir vakitte süperegonun ahlaki standartlarına nasıl uyacağı sorusuyla ilgileniyor.
Freud’a göre sağlıklı bir kişilik, bu üç bileşenin içinde kurulan istikrarla oluşuyor.
Dengesizlik hali ise sıkıntılara yol açabiliyor. İdi idaresinde hareket eden bir birey, toplumun kurallarını düşünmeden, dürtülerine nazaran hareket edip denetimden çıkabiliyor. Süperegosu baskın gelen biri gördüğü herkesi yüksek ahlaki kıymetlerine bakılırsa yargılayabiliyor. Ego baskın olursa da kişi toplumun kurallarına ziyadesiyle bağlı kalıp kendi yanlışsız ve yaratamayabiliyor.
Günümüzde Freud’un kişilik kuramı tartışmalı bir düzlemde seyrediyor.
Kuramı eleştiren birfazlaca kişi, Freud’un görüşlerinin insan tabiatını ziyadesiyle sıradanleştirdiğini savunuyor.
Buna karşın id, ego ve süperego kavramlarını psikoloji alanında bugün bile çok değerli görülüyor.
Siz me düşünüyorsunuz bu kuram hakkında? Yorumlarda buluşalım!
Kaynak: https://www.thoughtco.com/id-ego-and-…
Psikanaliz biliminin kurucusu Sigmund Freud’un en kıymetli önermelerinden biri olan kişilik kuramı, insan zihninin üç bileşenden oluştuğunu ileri sürüyor.
Birbiriyle etkileşim ortasında olan bu üç bileşen id, ego ve süperego oluyor.
Bu üç bileşen ömrümüzün farklı vakit içinderında gelişerek kişiliğimizde farklı misyonlar üstleniyorlar, lakin bireylerin davranışlarını anlamak için üçünü bir bütün olarak ele almak gerekiyor.
İd, ego ve süperego sık sık yapısal üniteler olarak tanımlansalar da bu kavramların fizikî bir şey olmadığını, hepsinin tümüyle soyut ve ruhsal kavramlar olduğunu belirtelim.
Freud’a bakılırsa erken çocukluk periyodunda yaşadığımız tecrübeler id, ego ve süperegonun süzgecinden geçerek kişiliğimizi oluşturuyor.
Bireysel hem şuurlu tıpkı vakitte bilinçdışı düzlemde bu tecrübelerle nasıl başa çıktığı Freud’a nazaran yetişkinlikte kişiliğin gelişmesinde büyük değer taşıyor.
İd, kişiliğin bileşenlerinden birinci ortaya çıkanı. Doğduğumuz andan itibaren bizimle.
Saf içgüdü, istek ve gereksinimlerin idaresinde var olan id, zihnimizin külliyen bilinçdışı tarafıyla alakalı ve kişiliğimizin en ilkel taraflarını kapsıyor.
Reflekslerimiz de id yardımıyla var oluyor örneğin.
İd zevk unsurundan besleniyor.
Bu prensipte bireyler bütün dürtüleri ve istekleri çabucak karşılansın ister. İdin muhtaçlıklarının gerçekleşmemesi ise bünyede gerginliğe sebep oluyor.
Öte yandan elbette arzulandığımız her şeye çabucak kavuşamıyoruz. Bu durumda bireyler, muhtaçlıklarını süreksiz olarak birincil süreç düşünme dediğimiz hayal kurma evresinde karşılayabiliyor. Bu süreçte bireyler arzuladığı şeyler üstüne hayaller kuruyor.
Yeni doğan bebeklerin davranışlarının kaynağı, iddia etmiş olabileceğiniz bütünüyle idleri!
Ne de olsa hayattaki temel dürtüleri muhtaçlıklarının karşılanması.
İd asla büyümüyor. hayatımız boyunca bilinçdışı bir varlık olarak her adımımızda bize eşlik ediyor. Çocuk kaldığı için de mantıkdışı ve bencil bir tabiatta seyrediyor.
Ego ve süperego ise idin kontrolünün sağlanabilmesi için gelişiyor.
Peki idin ortasından açığa çıkan ikinci bileşen ego ne oluyor?
Egonun işi gerçekliği kabullenmek ve onunla yüzleşmek zatenız. İdin dürtülerinin zapt edilip toplumsal açıdan kabul edilebilir biçimlerde açığa çıkmasını sağlıyor.
Ego gerçeklik unsuruyla işliyor.
İdin dileklerini mantıkçı ve gerçekçi tekniklerle baskılayarak toplumca kabul görmeyecek ya da olumsuz tesirler yaratacak hareketlerde bulunmamızın önüne geçiyor.
Bu mantıkçı zihinsel basamağın ismi ikincil süreç düşünme oluyor. Sorun çözme ve gerçekliği sınama odaklı bu yaklaşım, bireylerin otokontrolünü sürdürmesine yardımcı oluyor.
Ancak ego da tıpkı id üzere zevke ulaşmak istiyor.
Onu idden farklı kılan şey ise bunu gerçekçi yollarla araması. Yanlışsız ya da yanlış kavramlarından fazla başını belaya sokmadan zevki arttırıp acıyı azalma hedefi güdüyor.
Ego şuur, şuur öncesi ve bilinçdışı katmanlarda varlığını sürdürüyor.
Ego gerçekliği şuur katmanında kavrıyor. Lakin birtakım kimi bilinçdışı düzlemde yasak dilekleri bastırarak gizleyebiliyor. Egoda baskın varlığa sahip olan şuur öncesi katman ise farkındalık düzleminde bulunmasa da o farkındalığa ulaşması bireyler için zorlayıcı olmayacak her kanıyı ortasında barındırıyor.
Freud aslında ego kavramını birinci vakit içinderda bireylerin öz farkındalığı halinde yorumlamıştı.
Bugün bile toplum ortasında ‘egolu’ ya da ‘egosu yüksek’ sıfatlarını duyduğumuzda aklımıza birinci bu mana geliyor.
Ancak kişilik kuramında ego, uzun müddettir bu manası taşımaktansa yargı, denetim, nizam üzere fonksiyonları simgeliyor.
Gelelim süperego dediğimiz son bileşene.
Süperego en son ortaya çıkan kişilik bileşeni. Bireylerde 3-5 yaş ortası oluşuyor. Etik kıymetlerimizin güzelce geliştiği bu evre daha sonrası doğruyla yanlışı ayırabiliyoruz.
Bu kıymetleri çocuklar birinci vakit içinderda anne ve babalarından öğrense de süperego gelişmenini sürdürüyor ve daha sonradan hayranlık duyulan öbür bireylerin de etik pahaları benimsenebiliyor.
Süperego kendi ortasında iki bileşen taşıyor: Şuur ve ego ideali.
Bilinç, süperegoyu kabul edilemez davranışlar gerçekleştirmekten alıkoyarak yanlış bir şey yaptığımızda bizi suçluluk hissiyle cezalandırıyor.
Ego ideali ise bireylerin elindeki kurallar ve standartlara nazaran uygun davranışları belirliyor. Bu kurallara uymakta başarılı olduğumuzda gururlu hissediyoruz. Öte yandan ego mefkuresinin standartları fazla yüksekse bireyler kendini başarısız hissederek bir daha suçluluk duygusu çekebiliyor.
Süperego idin toplumsal tabulara yönelik dürtülerini denetim ederken egoyu da gerçekçi standartların ötesinde ahlaki standartlar aramaya teşvik ediyor.
Süperego bireylerde hem şuur hem bilinçdışı seviyede tesire sahip.
Sık sık hakikat ve yanlışa dair belirli fikirlerimiz olsa da kimi vakit bu ülküler bize bilinçdışı düzlemden tesir ediyor.
İd, ego ve süperego birbiriyle devamlı etkileşim halinde.
Ancak bunlar ortasında sıklıkla ego, id ve süperego içinde arabuluculuk misyonu görüyor. Hem idin muhtaçlıklarını nasıl karşılayacağı, birebir vakitte süperegonun ahlaki standartlarına nasıl uyacağı sorusuyla ilgileniyor.
Freud’a göre sağlıklı bir kişilik, bu üç bileşenin içinde kurulan istikrarla oluşuyor.
Dengesizlik hali ise sıkıntılara yol açabiliyor. İdi idaresinde hareket eden bir birey, toplumun kurallarını düşünmeden, dürtülerine nazaran hareket edip denetimden çıkabiliyor. Süperegosu baskın gelen biri gördüğü herkesi yüksek ahlaki kıymetlerine bakılırsa yargılayabiliyor. Ego baskın olursa da kişi toplumun kurallarına ziyadesiyle bağlı kalıp kendi yanlışsız ve yaratamayabiliyor.
Günümüzde Freud’un kişilik kuramı tartışmalı bir düzlemde seyrediyor.
Kuramı eleştiren birfazlaca kişi, Freud’un görüşlerinin insan tabiatını ziyadesiyle sıradanleştirdiğini savunuyor.
Buna karşın id, ego ve süperego kavramlarını psikoloji alanında bugün bile çok değerli görülüyor.
Siz me düşünüyorsunuz bu kuram hakkında? Yorumlarda buluşalım!