Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, beyin hastalıklarının erken teşhisinde kullanılan beyin check up’ına ait bilgi verdi.
Beyin check up’ın hastaların kendi talepleri üzerine olduğu üzere uzman tabibin önerisi üzerine de gerçekleştirildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Hastalarımızdan çoğunlukla ‘Benim beynimde bir sorun var mı? Beyin işlevlerimi bir gözden geçirmek istiyorum’, ‘Ailemde bir bunama var, sanki ben de bunar mıyım?’, ‘Çok unutkanım. Sanki bunun altında öteki bir hastalık mı yatıyor?’ üzere kuşku ve şikâyetlerle bizden çeşitli beyin işlevlerini ölçmemiz isteniyor. Buna halk içinde beyin check up’ı deniyor.” dedi.
Beyin check up’ının bir dizi tetkikten oluştuğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Beyin check up’ı hastaların beyin sıhhatini ölçmek için kullanılıyor. Aslında şu anda rastgele bir sorunu olmayan fakat hastanın ilerde kıymetli bir hastalığa yakalanma risk olabilir mi diye görmek için yaptığımız birtakım tetkiklerden oluyor.” diye konuştu.
Bunama riski MR ile görüntülenebiliyor
Beyin check up’ta MR, elektroensografi, nöropsikolojik testler üzere bir dizi tetkik uygulandığını kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Beyin görüntüleme formlarından MR yapılabiliyor. MR bize ne veriyor? Örneğin bunaması olduğundan şüphelendiğimiz bir hastamız var. Ailesinde de bunama var. Kendisi de biraz unutkan olduğunu söylüyor. Bu hastamızın beyin MR’ını yaptığımız vakit şayet beyinde hayli da önemli olmayan lakin erken devirde küçülme, kimi bölgelerde hacim kaybı kelam mevzusuysa ki biz bu MR’a baktığımız vakit bunu gorebiliyoruz. bu biçimde bir durum var ise erken periyotta daha hastada bunama olmadan tedbir alabiliyoruz.” dedi.
Unutkanlığı olan şahıslara birtakım testler uygulayarak bunun niçinlerinin ortaya çıkarılabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Unutkanlığın bir dikkat bozukluğuna mı bağlı olduğu, yoksa bir Alzheimer hastalığına bağlı bellek bozukluğuna mı bağlı olduğu beyin haritalaması sayesinde biroldukça olayda birçok vakit gösterilebiliyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Barış Metin, ayrıyeten nöropsikolojik testler unutkanlığın ya da bilişsel fonksiyon kaybının hangi evrede olduğunun ve ilerleme riskinin olup olmadığının anlaşılabildiğini kaydetti.
Beyin check up’ı kimler yaptırmalı?
Bilhassa muhakkak bir yaşın üstündeki şahısların, bilhassa 60 yaş üstündeki bireylerin rastgele bir yakınması olmasa bile bu tip check up’ları 5 yılda bir yaptırmalarını öneren Prof. Dr. Barış Metin, “Çünkü bunama, beyinde fazlaca sinsi ilerleyen bir hastalık. Hasta bunu fark etmedilk evvel bunamalar önemli bir formda beyinde harabiyete niye olabiliyor. Bunları erkenden tespit edebilmek için 5 yılda bir beyin check up yaptırmak gerekiyor.” diye konuştu.
İleri yaşın yanı sıra beyin check up’ı daha sık ve daha erken yaptırması gereken hastaların da olabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Örneğin 55 yaşında bir hastamız var. Kendisinin yavaşça unutkanlığı var. Ailesinde annesi ve babasında bunama görülmüş. Bu hastamıza bu biçimde bir tetkik dizisini MR, nöropsikolojik testlerden oluşan testler yaptırmasını öneririm zira bu tetkiklerde erken devir bunama bulgusu var ise bu hastamız erken periyot birtakım teşebbüslerden, hayat usulü değişikliklerinden, çeşitli nörolojik ve psikiyatrik ilaç tedavilerinden yarar nazaranbilir.” dedi.
Ailesinde birden çok bunama hastası olan, birinci derece ve ikinci derece yakınlarında var ise ailevi bunama yapan mutasyonlar olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Barış Metin, bunları tespit etmek için genetik testler de istenebileceğini söylemiş oldu.
Yalnızca yaşlı hastaların değil kimi birtakım genç hastalarında da beyin sağlıklarıyla ilgili önemli telaşlar olabildiğini, bu şahısların de çeşitli beyin tetkikleri dizisinden yararlanabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin kişi epey önemli gerilim altındadır. Buna bağlı önemli bir yıpranmışlık durumu vardır. Lakin bu durum çeşitli müphem şikâyetlerle kendini gösterebilir. Ne kadar gerilim altında olduğunu epeyce fark etmeyebilir. Bu beyin check up’ını yaptığımızda kişinin ne kadar önemli bir yük altında olduğunu, ne kadar yıprandığını gorebiliyoruz. Bu yüzden genç hastalar performansını yeteri kadar kullanamadığını düşündüğünde, bir ölçü unutkanlığı olduğunu düşünen genç hastalarımızda maruz kaldığı gerilim seviyesinin ona tesirini görmek için ya da diğer bir beyin hastalığı olup olmadığını anlamak için beyin check up’ı yaptırılabilir. Genç hastaların bunu yaşlılar üzere rutin değil de çeşitli korkular ve performans düşüklüğü ortaya çıktığında yapılması gerektiğini söyleyebiliriz. Yaşlı hastalarda daha tertipli aralıklarla hiç bir şikayeti olmadığında dahi 5 yılda bir bu tetkikleri yaptırmasını öneririm.”
Beyin check up’ı bilimsel ve farklı branşlardaki uzman bir takım ile uygulanıyor. Test sonuçları fazlaca boyutlu olarak bedellendiriliyor ve daha sonrasında da şahsa özel bir tedavi programı ile meselelere tahliller üretiliyor. Beyin check up’ında beynin zihinsel faaliyetleri ve performansı bedellendiriliyor. Bilgisayarlı EEG aygıtlarıyla beynin sağlıklı çalışıp çalışmadığı denetim ediliyor. Hafıza ve dikkat ölçmeye yarayan testlerle işlev bozuklukları ortaya çıkarılıyor. Beyin check up’ında bilgisayarlı EEG (CEEG) aygıtıyla beyin işlevleri izleniyor ve beyin haritası çıkarılıyor. Ayrıyeten bir daha bilgisayar sayesinde hafıza ve dikkat ölçmeye yönelik kognitif testler uygulanıyor.
Beyin check up’ın hastaların kendi talepleri üzerine olduğu üzere uzman tabibin önerisi üzerine de gerçekleştirildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Hastalarımızdan çoğunlukla ‘Benim beynimde bir sorun var mı? Beyin işlevlerimi bir gözden geçirmek istiyorum’, ‘Ailemde bir bunama var, sanki ben de bunar mıyım?’, ‘Çok unutkanım. Sanki bunun altında öteki bir hastalık mı yatıyor?’ üzere kuşku ve şikâyetlerle bizden çeşitli beyin işlevlerini ölçmemiz isteniyor. Buna halk içinde beyin check up’ı deniyor.” dedi.
Beyin check up’ının bir dizi tetkikten oluştuğunu kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Beyin check up’ı hastaların beyin sıhhatini ölçmek için kullanılıyor. Aslında şu anda rastgele bir sorunu olmayan fakat hastanın ilerde kıymetli bir hastalığa yakalanma risk olabilir mi diye görmek için yaptığımız birtakım tetkiklerden oluyor.” diye konuştu.
Bunama riski MR ile görüntülenebiliyor
Beyin check up’ta MR, elektroensografi, nöropsikolojik testler üzere bir dizi tetkik uygulandığını kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Beyin görüntüleme formlarından MR yapılabiliyor. MR bize ne veriyor? Örneğin bunaması olduğundan şüphelendiğimiz bir hastamız var. Ailesinde de bunama var. Kendisi de biraz unutkan olduğunu söylüyor. Bu hastamızın beyin MR’ını yaptığımız vakit şayet beyinde hayli da önemli olmayan lakin erken devirde küçülme, kimi bölgelerde hacim kaybı kelam mevzusuysa ki biz bu MR’a baktığımız vakit bunu gorebiliyoruz. bu biçimde bir durum var ise erken periyotta daha hastada bunama olmadan tedbir alabiliyoruz.” dedi.
Unutkanlığı olan şahıslara birtakım testler uygulayarak bunun niçinlerinin ortaya çıkarılabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Unutkanlığın bir dikkat bozukluğuna mı bağlı olduğu, yoksa bir Alzheimer hastalığına bağlı bellek bozukluğuna mı bağlı olduğu beyin haritalaması sayesinde biroldukça olayda birçok vakit gösterilebiliyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Barış Metin, ayrıyeten nöropsikolojik testler unutkanlığın ya da bilişsel fonksiyon kaybının hangi evrede olduğunun ve ilerleme riskinin olup olmadığının anlaşılabildiğini kaydetti.
Beyin check up’ı kimler yaptırmalı?
Bilhassa muhakkak bir yaşın üstündeki şahısların, bilhassa 60 yaş üstündeki bireylerin rastgele bir yakınması olmasa bile bu tip check up’ları 5 yılda bir yaptırmalarını öneren Prof. Dr. Barış Metin, “Çünkü bunama, beyinde fazlaca sinsi ilerleyen bir hastalık. Hasta bunu fark etmedilk evvel bunamalar önemli bir formda beyinde harabiyete niye olabiliyor. Bunları erkenden tespit edebilmek için 5 yılda bir beyin check up yaptırmak gerekiyor.” diye konuştu.
İleri yaşın yanı sıra beyin check up’ı daha sık ve daha erken yaptırması gereken hastaların da olabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, “Örneğin 55 yaşında bir hastamız var. Kendisinin yavaşça unutkanlığı var. Ailesinde annesi ve babasında bunama görülmüş. Bu hastamıza bu biçimde bir tetkik dizisini MR, nöropsikolojik testlerden oluşan testler yaptırmasını öneririm zira bu tetkiklerde erken devir bunama bulgusu var ise bu hastamız erken periyot birtakım teşebbüslerden, hayat usulü değişikliklerinden, çeşitli nörolojik ve psikiyatrik ilaç tedavilerinden yarar nazaranbilir.” dedi.
Ailesinde birden çok bunama hastası olan, birinci derece ve ikinci derece yakınlarında var ise ailevi bunama yapan mutasyonlar olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Barış Metin, bunları tespit etmek için genetik testler de istenebileceğini söylemiş oldu.
Yalnızca yaşlı hastaların değil kimi birtakım genç hastalarında da beyin sağlıklarıyla ilgili önemli telaşlar olabildiğini, bu şahısların de çeşitli beyin tetkikleri dizisinden yararlanabildiğini kaydeden Prof. Dr. Barış Metin, şunları söylemiş oldu:
“Örneğin kişi epey önemli gerilim altındadır. Buna bağlı önemli bir yıpranmışlık durumu vardır. Lakin bu durum çeşitli müphem şikâyetlerle kendini gösterebilir. Ne kadar gerilim altında olduğunu epeyce fark etmeyebilir. Bu beyin check up’ını yaptığımızda kişinin ne kadar önemli bir yük altında olduğunu, ne kadar yıprandığını gorebiliyoruz. Bu yüzden genç hastalar performansını yeteri kadar kullanamadığını düşündüğünde, bir ölçü unutkanlığı olduğunu düşünen genç hastalarımızda maruz kaldığı gerilim seviyesinin ona tesirini görmek için ya da diğer bir beyin hastalığı olup olmadığını anlamak için beyin check up’ı yaptırılabilir. Genç hastaların bunu yaşlılar üzere rutin değil de çeşitli korkular ve performans düşüklüğü ortaya çıktığında yapılması gerektiğini söyleyebiliriz. Yaşlı hastalarda daha tertipli aralıklarla hiç bir şikayeti olmadığında dahi 5 yılda bir bu tetkikleri yaptırmasını öneririm.”
Beyin check up’ı bilimsel ve farklı branşlardaki uzman bir takım ile uygulanıyor. Test sonuçları fazlaca boyutlu olarak bedellendiriliyor ve daha sonrasında da şahsa özel bir tedavi programı ile meselelere tahliller üretiliyor. Beyin check up’ında beynin zihinsel faaliyetleri ve performansı bedellendiriliyor. Bilgisayarlı EEG aygıtlarıyla beynin sağlıklı çalışıp çalışmadığı denetim ediliyor. Hafıza ve dikkat ölçmeye yarayan testlerle işlev bozuklukları ortaya çıkarılıyor. Beyin check up’ında bilgisayarlı EEG (CEEG) aygıtıyla beyin işlevleri izleniyor ve beyin haritası çıkarılıyor. Ayrıyeten bir daha bilgisayar sayesinde hafıza ve dikkat ölçmeye yönelik kognitif testler uygulanıyor.