Vergi kanunlarına ait düzenleme içeren teklif TBMM Genel Konseyinde
Buna bakılırsa, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, çıkarı sıradan yordamda tespit edilenler ile defter tutmak mecburiyetinde olan hür meslek erbabı ve çiftçiler, kelam konusu Kanun kapsamındaki dokümanları düzenleme zaruriliği bulunmayanlara yaptırdıkları işler yahut onlardan satın aldıkları mallar için işi yapana yahut malı satana imzalatacakları sarfiyat pusulası düzenleyecek. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen sarfiyat pusulası, bu bireyler tarafınca verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün ortasında düzenlenecek, bu mühlet içerisinde düzenlenmeyen masraf pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.
Kanun teklifiyle kimi durumlarda sarfiyat pusulası yerine kabul edilebilecek evraklara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor. Bu kapsamda unsurda öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafınca düzenlenen dokümanlar ile Kanun uygulamasında evrak düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları öteki ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar masraf pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafınca ayrıyeten masraf pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak. Bu husus, düzenlemenin yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek.
Vergi mahremiyeti kararları, yetkili ortak, yönetici ve çalışanlara da uygulanacak
Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna göre, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standartlara uygun ayrıntıları içeren ve Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca onaylanmış elektronik belge; elektronik muhasebe fişi ise form kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü halinde tanımlanıyor.
Teklifle, mükelleflerin defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi zarurî defter, kayıt ve dokümanların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.
Maliyet bedeline dahil edilecek sarfiyatlar
Düzenlemeyle Vergi Yordam Kanunu’ndaki iktisadi değer kıymetlerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.
İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a dercediliyor. bu biçimdece uygulamada tereddütlere niye olan, maliyet bedeline mecburî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen sarfiyatlar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.
Buna bakılırsa, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük kurulları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj masrafları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, kıymet tespiti, danışmanlık, komite ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz masrafları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, öteki iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap periyodunun sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait masraflar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta masrafları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit sarfiyatlar, maliyet bedeline dahil edilecek.
Gayrimenkullerle direkt ilgili olması kuralıyla bunların envantere alındığı hesap devri sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma paha vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanmasını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel masraflar içinde gösterebilme hürlüğü getiriliyor.
Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna bakılırsa, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili öteki sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.
bir daha değerleme oranı düzenlemesi
Vergi Yöntem Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, bir daha değerleme oranı ve bir daha değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna bakılırsa, tam mükellefiyete tabi ve bilanço temeline bakılırsa defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL haricinde öbür bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma kurallarının gerçekleşmediği hesap devirlerinin sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen kurallar doğrultusunda bir daha değerleyebilecek.
bir daha değerleme yapılacak yılın ekim ayında bundan evvelki yılın tıpkı devrine bakılırsa Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, bir daha değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap devri tayin olunan mükellefler için özel hesap devrinin başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi periyotları prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak bir daha değerleme oranı ise bundan evvelki yılın kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bundan evvelki 3, 6 ve 9 aylık periyotlara bakılırsa Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.
bir daha değerlemede iktisadi değerlerin pahasında meydana gelen bedel artışı, bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden paha artışı detaylı olarak görünecek biçimde bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.
İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında bir daha değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, bir daha değerleme daha sonrasında bulunan kıymetleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen paha artışı meblağının, sermayeye ek edilme haricinde rastgele bir biçimde öteki bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı periyot karı ile ilişkilendirilmeksizin bu vakitte gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.
bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.
Her yılın bir daha değerleme oranı fakat o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. bir daha değerlemenin rastgele bir yıl yapılamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı çabucak sonrasındaki senelerda geçmiş periyotlara ait bir daha değerleme yapılamayacak.
Hesap devri ortasında faale giren iktisadi değerler için etkine girdiği hesap devrinde, bir daha değerleme yapılmayacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Evrak basımıyla ilgili bildirim vazifesini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik, kusurlu yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
Vergi Yöntem Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Şurasında kabul edilen ikinci kısmındaki hususlara bakılırsa, amortismanın müddet bakımından uygulanmasına yönelik yöntemlere yenileri ekleniyor.
Dileyen mükellefler, amortisman sürecine, işletme faaline yeni kaydedilecek iktisadi değerler için bunların kullanıma hazır olduğu tarihte başlayıp ve her bir hesap devri için değerin etkinde kaldığı mühlet kadar, gün aslına göre amortisman ayırabilecek.
Müddetin gün olarak hesaplanması için Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür müddetleri, 365 ile çarpılacak. Mükellefler, belirlenen faydalı ömürlerden kısa olmamak üzere amortisman müddetini, her yıl için tıpkı nispet olmak kaydıyla belirleyebilecek. Bu müddet Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen müddetin 2 katını ve 50 yılı aşamayacak. Mükellefler bu tercihlerini, iktisadi değerin envantere alındığı süreksiz vergi devri sonu prestijiyle kullanacak. bu türlü belirlenen amortisman müddeti ve oranı, izleyen periyotlarda değiştirilemeyecek.
Amortisman hesaplanmasına başlandıktan daha sonra bu hesaplama halinden vazgeçilemeyecek.
Teklifle, yapılan protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlunun ödemediği dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklara ait azami bir meblağ belirlenerek, bu husustaki belirsizlik gideriliyor. Protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş ve 3 bin lirayı aşmayan alacaklar, kuşkulu alacak sayılacak. Kuşkulu alacak kararları, işletme hesabı temelinde defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilecek.
Mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor
Teklifle, amortismana tabi malların satılmasında mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor.
Satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut emsal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı, işin niteliğine göre zarurî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa, satıştan doğan kar, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek. Bu müddet ortasında satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut benzeri mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı gerçekleşmezse, süreksiz hesapta tutulan kar, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kar ve ziyan hesabına eklenecek.
Yangın, sarsıntı, sel, su basması üzere afetler yüzünden büsbütün yahut kısmen ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerler için alınan sigorta tazminatı ile ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut misal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı işin niteliğine bakılırsa zarurî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa tazminat fazlası, bilanço aslına bakılırsa defter tutan mükellef tarafınca üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek.
Pasifte süreksiz bir hesapta tutulan tazminat fazlası, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dahil olmak üzere, iktisap edilen bir yahut birden çok değerin ayrılacak amortismanlarına mahsup edilecek. Bu mahsup tamamlandıktan daha sonra itfa edilmemiş olarak kalan kıymetlerin amortismanına devam olunacak.
Vergi ziyaı cezası yüzde 50 oranında artırılarak uygulanacak
Vergi ziyaına niçiniyet vermekten yahut usulsüzlükten ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, vergi ziyaı cezasında; cezanın mutlaklaştığı tarihi izleyen günden itibaren 5. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın; katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 2. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar tekrar ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında artırılarak uygulanacak. Artırım fiyatı mutlaklaşan cezadan, katılaşan birden çok ceza olması durumunda fiyat prestijiyle en yükseğinden çok olamayacak.
Kağıt ortamında yapılan, tutulan kayıt ve defterlere yönelik olarak kayıt nizamına ait kararlara uyulmaması durumunda kesilecek cezalar ile elektronik kayıt ve defter uygulamalarındaki kayıt nizamına uyulmaması fiillerine uygulanacak cezaların tıpkı mahiyette olması ve bu fiillere karşılık olarak birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi temin edilerek uygulamada yaşanan tereddütler giderilecek.
Özel usulsüzlük cezası
Teklifle sarfiyat pusulasının hiç düzenlenmemiş sayıldığı durumlara bağlı olarak özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi temin edilecek.
Tasdik kapsamına alınan mevzulara ait ibraz edilmesi gereken yeminli mali müşavir tasdik raporunun, belirlenen müddette ibraz yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükellef ismine özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Doküman basımıyla ilgili bildirim bakılırsavini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik yahut yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası verilecek.
Özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen müddetin sonundan başlayarak 30 gün ortasında yapılması ya da eksik yahut kusurlu yapılan bildirimin tıpkı müddet ortasında tamamlanması, düzeltilmesi durumunda yarı oranında uygulanacak.
Yeminli mali müşavir tasdik raporunun belirtilen müddette ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz kuralı getirilen mükellef ismine 50 bin liradan az ve 500 bin liradan fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı kuralına bağlanan meblağın yüzde 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
İhtilafların azaltılması ve vergisel süreçlerde aktifliğin artırılması için 5 bin Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ait uzlaşma talep edilebilmesi ve bu fiyatı aşmayan usulsüzlük cezaları içinse Vergi Yordam Kanunu’nda belirtilen indirim oranının yüzde 50 artırımlı olarak uygulanması sağlanıyor.
Teklifin ikinci kısmındaki hususların kabul edilmesinin akabinde TBMM Başkanvekili Haydar Akar, alınan karar gereği birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
KAYNAK: AA
Buna bakılırsa, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, çıkarı sıradan yordamda tespit edilenler ile defter tutmak mecburiyetinde olan hür meslek erbabı ve çiftçiler, kelam konusu Kanun kapsamındaki dokümanları düzenleme zaruriliği bulunmayanlara yaptırdıkları işler yahut onlardan satın aldıkları mallar için işi yapana yahut malı satana imzalatacakları sarfiyat pusulası düzenleyecek. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen sarfiyat pusulası, bu bireyler tarafınca verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün ortasında düzenlenecek, bu mühlet içerisinde düzenlenmeyen masraf pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.
Kanun teklifiyle kimi durumlarda sarfiyat pusulası yerine kabul edilebilecek evraklara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor. Bu kapsamda unsurda öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafınca düzenlenen dokümanlar ile Kanun uygulamasında evrak düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları öteki ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar masraf pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafınca ayrıyeten masraf pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak. Bu husus, düzenlemenin yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek.
Vergi mahremiyeti kararları, yetkili ortak, yönetici ve çalışanlara da uygulanacak
Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna göre, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standartlara uygun ayrıntıları içeren ve Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca onaylanmış elektronik belge; elektronik muhasebe fişi ise form kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü halinde tanımlanıyor.
Teklifle, mükelleflerin defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi zarurî defter, kayıt ve dokümanların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.
Maliyet bedeline dahil edilecek sarfiyatlar
Düzenlemeyle Vergi Yordam Kanunu’ndaki iktisadi değer kıymetlerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.
İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a dercediliyor. bu biçimdece uygulamada tereddütlere niye olan, maliyet bedeline mecburî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen sarfiyatlar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.
Buna bakılırsa, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük kurulları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj masrafları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, kıymet tespiti, danışmanlık, komite ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz masrafları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, öteki iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap periyodunun sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait masraflar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta masrafları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit sarfiyatlar, maliyet bedeline dahil edilecek.
Gayrimenkullerle direkt ilgili olması kuralıyla bunların envantere alındığı hesap devri sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma paha vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanmasını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel masraflar içinde gösterebilme hürlüğü getiriliyor.
Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna bakılırsa, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili öteki sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.
bir daha değerleme oranı düzenlemesi
Vergi Yöntem Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, bir daha değerleme oranı ve bir daha değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna bakılırsa, tam mükellefiyete tabi ve bilanço temeline bakılırsa defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL haricinde öbür bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma kurallarının gerçekleşmediği hesap devirlerinin sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen kurallar doğrultusunda bir daha değerleyebilecek.
bir daha değerleme yapılacak yılın ekim ayında bundan evvelki yılın tıpkı devrine bakılırsa Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, bir daha değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap devri tayin olunan mükellefler için özel hesap devrinin başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi periyotları prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak bir daha değerleme oranı ise bundan evvelki yılın kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bundan evvelki 3, 6 ve 9 aylık periyotlara bakılırsa Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.
bir daha değerlemede iktisadi değerlerin pahasında meydana gelen bedel artışı, bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden paha artışı detaylı olarak görünecek biçimde bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.
İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında bir daha değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, bir daha değerleme daha sonrasında bulunan kıymetleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen paha artışı meblağının, sermayeye ek edilme haricinde rastgele bir biçimde öteki bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı periyot karı ile ilişkilendirilmeksizin bu vakitte gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.
bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.
Her yılın bir daha değerleme oranı fakat o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. bir daha değerlemenin rastgele bir yıl yapılamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı çabucak sonrasındaki senelerda geçmiş periyotlara ait bir daha değerleme yapılamayacak.
Hesap devri ortasında faale giren iktisadi değerler için etkine girdiği hesap devrinde, bir daha değerleme yapılmayacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Evrak basımıyla ilgili bildirim vazifesini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik, kusurlu yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
Vergi Yöntem Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Şurasında kabul edilen ikinci kısmındaki hususlara bakılırsa, amortismanın müddet bakımından uygulanmasına yönelik yöntemlere yenileri ekleniyor.
Dileyen mükellefler, amortisman sürecine, işletme faaline yeni kaydedilecek iktisadi değerler için bunların kullanıma hazır olduğu tarihte başlayıp ve her bir hesap devri için değerin etkinde kaldığı mühlet kadar, gün aslına göre amortisman ayırabilecek.
Müddetin gün olarak hesaplanması için Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür müddetleri, 365 ile çarpılacak. Mükellefler, belirlenen faydalı ömürlerden kısa olmamak üzere amortisman müddetini, her yıl için tıpkı nispet olmak kaydıyla belirleyebilecek. Bu müddet Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen müddetin 2 katını ve 50 yılı aşamayacak. Mükellefler bu tercihlerini, iktisadi değerin envantere alındığı süreksiz vergi devri sonu prestijiyle kullanacak. bu türlü belirlenen amortisman müddeti ve oranı, izleyen periyotlarda değiştirilemeyecek.
Amortisman hesaplanmasına başlandıktan daha sonra bu hesaplama halinden vazgeçilemeyecek.
Teklifle, yapılan protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlunun ödemediği dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklara ait azami bir meblağ belirlenerek, bu husustaki belirsizlik gideriliyor. Protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş ve 3 bin lirayı aşmayan alacaklar, kuşkulu alacak sayılacak. Kuşkulu alacak kararları, işletme hesabı temelinde defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilecek.
Mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor
Teklifle, amortismana tabi malların satılmasında mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor.
Satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut emsal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı, işin niteliğine göre zarurî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa, satıştan doğan kar, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek. Bu müddet ortasında satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut benzeri mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı gerçekleşmezse, süreksiz hesapta tutulan kar, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kar ve ziyan hesabına eklenecek.
Yangın, sarsıntı, sel, su basması üzere afetler yüzünden büsbütün yahut kısmen ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerler için alınan sigorta tazminatı ile ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut misal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı işin niteliğine bakılırsa zarurî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa tazminat fazlası, bilanço aslına bakılırsa defter tutan mükellef tarafınca üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek.
Pasifte süreksiz bir hesapta tutulan tazminat fazlası, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dahil olmak üzere, iktisap edilen bir yahut birden çok değerin ayrılacak amortismanlarına mahsup edilecek. Bu mahsup tamamlandıktan daha sonra itfa edilmemiş olarak kalan kıymetlerin amortismanına devam olunacak.
Vergi ziyaı cezası yüzde 50 oranında artırılarak uygulanacak
Vergi ziyaına niçiniyet vermekten yahut usulsüzlükten ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, vergi ziyaı cezasında; cezanın mutlaklaştığı tarihi izleyen günden itibaren 5. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın; katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 2. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar tekrar ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında artırılarak uygulanacak. Artırım fiyatı mutlaklaşan cezadan, katılaşan birden çok ceza olması durumunda fiyat prestijiyle en yükseğinden çok olamayacak.
Kağıt ortamında yapılan, tutulan kayıt ve defterlere yönelik olarak kayıt nizamına ait kararlara uyulmaması durumunda kesilecek cezalar ile elektronik kayıt ve defter uygulamalarındaki kayıt nizamına uyulmaması fiillerine uygulanacak cezaların tıpkı mahiyette olması ve bu fiillere karşılık olarak birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi temin edilerek uygulamada yaşanan tereddütler giderilecek.
Özel usulsüzlük cezası
Teklifle sarfiyat pusulasının hiç düzenlenmemiş sayıldığı durumlara bağlı olarak özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi temin edilecek.
Tasdik kapsamına alınan mevzulara ait ibraz edilmesi gereken yeminli mali müşavir tasdik raporunun, belirlenen müddette ibraz yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükellef ismine özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Doküman basımıyla ilgili bildirim bakılırsavini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik yahut yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası verilecek.
Özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen müddetin sonundan başlayarak 30 gün ortasında yapılması ya da eksik yahut kusurlu yapılan bildirimin tıpkı müddet ortasında tamamlanması, düzeltilmesi durumunda yarı oranında uygulanacak.
Yeminli mali müşavir tasdik raporunun belirtilen müddette ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz kuralı getirilen mükellef ismine 50 bin liradan az ve 500 bin liradan fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı kuralına bağlanan meblağın yüzde 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
İhtilafların azaltılması ve vergisel süreçlerde aktifliğin artırılması için 5 bin Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ait uzlaşma talep edilebilmesi ve bu fiyatı aşmayan usulsüzlük cezaları içinse Vergi Yordam Kanunu’nda belirtilen indirim oranının yüzde 50 artırımlı olarak uygulanması sağlanıyor.
Teklifin ikinci kısmındaki hususların kabul edilmesinin akabinde TBMM Başkanvekili Haydar Akar, alınan karar gereği birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
KAYNAK: AA