Ülkücü Hareketin Başkanı Alparslan Türkeş, vefatının 25. yılında anılıyor
Türkeş, Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinin Üst Köşkerli köyünde yaşayan Koyunoğlu ailesinin bir toprak sorunu yüzünden giriştiği hengame kararı Sultan Abdülaziz’in fermanıyla Kıbrıs’a sürgün edilmesi niçiniyle 25 Kasım 1917’de, Koyunoğlu soyuna mensup Tuzlalı Ahmet Hamdi Beyefendi ve eşi Fatma Zehra bayanın oğulları “Ali Arslan” olarak Lefkoşa’da doğdu.
İlkokul ve rüştiye senelerında Hüsnü Beyefendi, Selahattin Beyefendi, Mehmet Asim Beyefendi, Ragıp Tüzün Beyefendi, Turgut Beyefendi, Osman Zeki Beyefendi ve Faiz Kaymak üzere Türklük ve Türkçülük şuuruyla bilenmiş hocalardan feyz alan Türkeş’in ismi Osman Zeki Beyefendi tarafınca “Sultan Alparslan’a denk bir yiğit Türk ol” diyerek, “Alparslan” olarak değiştirildi.
Ailesiyle 1933 yılında İstanbul’a yerleşen Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi’ne kayıt oldu. 1936’da Kuleli Askeri Lisesi’ni pekiyi derece ile asteğmen olarak bitiren Türkeş’in, Ankara ve Harp Akademisi yılları başladı. Türkeş, 1938’de genç bir teğmen olarak Harbiye’den mezun oldu.
Türkeş, 1944’te “Muzaffer Şükriye” ile evlendi. Bu evlilikten Ayzit, Umay, Selcen, Sevenbige (Çağrı) ve Yıldırım Tuğrul isimli çocukları olan Türkeş, 1974’te eşini kaybetti.
çabucak sonrasında, Seval Hanım ile ikinci evliliğini yapan Türkeş’in, Ayyüce ve Ahmet Kutalmış isimli iki çocuğu daha oldu.
1944’te üsteğmen rütbesindeyken Nihal Atsız ve Nejdet Sançar ile “Irkçılık-Turancılık” davasından yargılanan Türkeş, 9 ay 10 gün Tophane Askeri Hapishanesinde kaldı. 1945’te de Askeri Yargıtay sonucuyla tahliye edilen Türkeş, 1947’de beraat etti.
Türkeş, 1947’de 15 Türk subayıyla birlikte ABD Kara Harp Akademisi ve Piyade Okulunda iki yıl eğitim gördü. 1951’de kurmaylık imtihanını kazanan Türkeş, 1955’de Harp Akademisi’nden Kurmay Binbaşı olarak mezun oldu.
çabucak sonrasında, dış bakılırsav için açılan imtihanı kazanarak ABD Pentagon’da NATO Türk Temsil Heyeti üyeliğine atanan Türkeş, bu ortada iktisat eğitimi de gördü.
1957’de Türkiye’ye dönen Türkeş, 1959’da Almanya’ya Atom ve Nükleer Okulu’na gönderildi. Alparslan Türkeş, bu okulu muvaffakiyetle bitirmesinin akabinde Kurmay Albay oldu.
27 Mayıs darbesi
27 Mayıs 1960’da Ulusal Birlik Komitesi’nin ülke idaresine el koyduğunu açıklayan bildiriyi radyodan okuyan Türkeş, ihtilal hükümetinde Başbakanlık Müsteşarlığı bakılırsavini üstlendi. Türkeş, bu görevi sırasında Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet İstatistik Enstitüsü ve Türk Külçeşidini Araştırma Enstitüsü üzere kurum ve kuruluşları kurdu.
Ulusal Birlik Komitesi içinde ortaya çıkan uyuşmazlıklar niçiniyle, 13 Kasım 1960’da Türkeş ve “ondörtler” olarak bilinen arkadaşları emekliye sevk edilerek tasfiye edildi ve zorla konutlarından alınıp yurt haricinde bakılırsavlendirilmek suretiyle sürgün edildi. Türkeş ise Türkiye’nin Hindistan Büyükelçiliği müşaviri sıfatıyla sürgüne gönderildi.
1963 yılında yurda dönen Türkeş, dava arkadaşlarıyla birlikte takım oluşturup partileşmek emeliyle “Huzur ve Yükseliş Derneği”ni kurdu.
Kısa bir süre daha sonra Talat Aydemir’in giriştiği darbe teşebbüsüne karıştığı teziyle tutuklanan ve Mamak Askeri Cezaevinde 4 ay hücre mahpusunda yatan Türkeş, akabinde yargılandı ve beraat etti.
CKMP Genel Başkanlığı’na seçildi
Türkeş, 1965’de Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisine (CKMP) katıldı ve partinin Büyük Kurultay’ında Genel Başkanlığa seçildi. Türkeş, birebir yıl yapılan genel seçimlerde de Ankara milletvekili oldu.
CKMP’nin ismi 1969’da, Milliyetçi Hareket Partisi, amblemi de üç hilal olarak değiştirilirken, Türkeş o yıl yapılan genel seçimlerde ise Adana milletvekili seçildi.
Türkeş, birincisi 31 Mart 1975 -13 Haziran 1977 yılları, ikincisi de 1 Ağustos – 31 Aralık 1977 tarihlerinde, Süleyman Demirel başkanlığında kurulan koalisyon hükümetlerinde MHP Genel Lideri olarak, Başbakan Yardımcılığı ve Devlet Bakanlığı yaptı.
Türkiye’de 1968 yılından itibaren Marksist ve komünist gençlik hareketlerinin üniversitelerde yer almaya başlaması ile Türkeş, toplanan epey az sayıdaki gence verdiği seminerlerle Türk toplumculuğu ve milliyetçiliğini anlattı. Kısa vakitte çoğalan ve örgütlenen gençler “Dokuz Işık” etrafında toplandı.
12 Eylül askeri darbesi
12 Eylül 1980’de gerçekleşen askeri darbeden 3 gün daha sonra teslim olan Türkeş, evvel Uzunada’da ondan sonrasında da Ankara Askeri Lisan Okulu’nda ve hastalandığı devirde de Mevki Hastanesinde 4,5 yıl mahpus yattı. Bu süreçte Türkeş ve 218 davacının idamı istendi. Türkeş, 9 Nisan 1985’de tahliye oldu ve beraat etti.
Türkeş, 1987’de siyaset yapma yasağının kalkmasının akabinde Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) olağanüstü kongresinde partinin Genel Lideri oldu. Türkeş, 1991 yılındaki genel seçimlerde MÇP’nin, Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile yaptığı seçim ittifakı sonucunda Yozgat milletvekili seçildi.
1992’de 12 Eylül’ün kapattığı partilerin yine açılabilmesine ait değişikliğin akabinde MHP’nin son kurultay delegeleri, MHP’nin isim ve amblemini MÇP’nin kullanabilmesine karar verdi.
Bu çerçevede 1992’de yapılan MÇP’nin 4. olağanüstü Kurultayı’nda partinin ismi MHP, amblemi üç hilal olarak değiştirildi, genel başkanlığa yine Alparslan Türkeş seçildi.
Türkeş, 4 Nisan 1997’de geçirdiği kalp krizi kararı 80 yaşında ömrünü kaybetti. Türkeş için 8 Nisan 1997’de düzenlenen cenaze merasimine ağır iştirak oldu. Türkeş’in naaşı, Beşevler’deki anıt mezara defnedildi. Türkiye’nin tüm vilayetleri ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırım, Balkanlar ve Türkistan’daki Hoca Ahmet Yesevi’nin türbesinden getirilen topraklar, Türkeş’in mezarına konuldu.
Türkeş, Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinin Üst Köşkerli köyünde yaşayan Koyunoğlu ailesinin bir toprak sorunu yüzünden giriştiği hengame kararı Sultan Abdülaziz’in fermanıyla Kıbrıs’a sürgün edilmesi niçiniyle 25 Kasım 1917’de, Koyunoğlu soyuna mensup Tuzlalı Ahmet Hamdi Beyefendi ve eşi Fatma Zehra bayanın oğulları “Ali Arslan” olarak Lefkoşa’da doğdu.
İlkokul ve rüştiye senelerında Hüsnü Beyefendi, Selahattin Beyefendi, Mehmet Asim Beyefendi, Ragıp Tüzün Beyefendi, Turgut Beyefendi, Osman Zeki Beyefendi ve Faiz Kaymak üzere Türklük ve Türkçülük şuuruyla bilenmiş hocalardan feyz alan Türkeş’in ismi Osman Zeki Beyefendi tarafınca “Sultan Alparslan’a denk bir yiğit Türk ol” diyerek, “Alparslan” olarak değiştirildi.
Ailesiyle 1933 yılında İstanbul’a yerleşen Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi’ne kayıt oldu. 1936’da Kuleli Askeri Lisesi’ni pekiyi derece ile asteğmen olarak bitiren Türkeş’in, Ankara ve Harp Akademisi yılları başladı. Türkeş, 1938’de genç bir teğmen olarak Harbiye’den mezun oldu.
Türkeş, 1944’te “Muzaffer Şükriye” ile evlendi. Bu evlilikten Ayzit, Umay, Selcen, Sevenbige (Çağrı) ve Yıldırım Tuğrul isimli çocukları olan Türkeş, 1974’te eşini kaybetti.
çabucak sonrasında, Seval Hanım ile ikinci evliliğini yapan Türkeş’in, Ayyüce ve Ahmet Kutalmış isimli iki çocuğu daha oldu.
1944’te üsteğmen rütbesindeyken Nihal Atsız ve Nejdet Sançar ile “Irkçılık-Turancılık” davasından yargılanan Türkeş, 9 ay 10 gün Tophane Askeri Hapishanesinde kaldı. 1945’te de Askeri Yargıtay sonucuyla tahliye edilen Türkeş, 1947’de beraat etti.
Türkeş, 1947’de 15 Türk subayıyla birlikte ABD Kara Harp Akademisi ve Piyade Okulunda iki yıl eğitim gördü. 1951’de kurmaylık imtihanını kazanan Türkeş, 1955’de Harp Akademisi’nden Kurmay Binbaşı olarak mezun oldu.
çabucak sonrasında, dış bakılırsav için açılan imtihanı kazanarak ABD Pentagon’da NATO Türk Temsil Heyeti üyeliğine atanan Türkeş, bu ortada iktisat eğitimi de gördü.
1957’de Türkiye’ye dönen Türkeş, 1959’da Almanya’ya Atom ve Nükleer Okulu’na gönderildi. Alparslan Türkeş, bu okulu muvaffakiyetle bitirmesinin akabinde Kurmay Albay oldu.
27 Mayıs darbesi
27 Mayıs 1960’da Ulusal Birlik Komitesi’nin ülke idaresine el koyduğunu açıklayan bildiriyi radyodan okuyan Türkeş, ihtilal hükümetinde Başbakanlık Müsteşarlığı bakılırsavini üstlendi. Türkeş, bu görevi sırasında Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet İstatistik Enstitüsü ve Türk Külçeşidini Araştırma Enstitüsü üzere kurum ve kuruluşları kurdu.
Ulusal Birlik Komitesi içinde ortaya çıkan uyuşmazlıklar niçiniyle, 13 Kasım 1960’da Türkeş ve “ondörtler” olarak bilinen arkadaşları emekliye sevk edilerek tasfiye edildi ve zorla konutlarından alınıp yurt haricinde bakılırsavlendirilmek suretiyle sürgün edildi. Türkeş ise Türkiye’nin Hindistan Büyükelçiliği müşaviri sıfatıyla sürgüne gönderildi.
1963 yılında yurda dönen Türkeş, dava arkadaşlarıyla birlikte takım oluşturup partileşmek emeliyle “Huzur ve Yükseliş Derneği”ni kurdu.
Kısa bir süre daha sonra Talat Aydemir’in giriştiği darbe teşebbüsüne karıştığı teziyle tutuklanan ve Mamak Askeri Cezaevinde 4 ay hücre mahpusunda yatan Türkeş, akabinde yargılandı ve beraat etti.
CKMP Genel Başkanlığı’na seçildi
Türkeş, 1965’de Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisine (CKMP) katıldı ve partinin Büyük Kurultay’ında Genel Başkanlığa seçildi. Türkeş, birebir yıl yapılan genel seçimlerde de Ankara milletvekili oldu.
CKMP’nin ismi 1969’da, Milliyetçi Hareket Partisi, amblemi de üç hilal olarak değiştirilirken, Türkeş o yıl yapılan genel seçimlerde ise Adana milletvekili seçildi.
Türkeş, birincisi 31 Mart 1975 -13 Haziran 1977 yılları, ikincisi de 1 Ağustos – 31 Aralık 1977 tarihlerinde, Süleyman Demirel başkanlığında kurulan koalisyon hükümetlerinde MHP Genel Lideri olarak, Başbakan Yardımcılığı ve Devlet Bakanlığı yaptı.
Türkiye’de 1968 yılından itibaren Marksist ve komünist gençlik hareketlerinin üniversitelerde yer almaya başlaması ile Türkeş, toplanan epey az sayıdaki gence verdiği seminerlerle Türk toplumculuğu ve milliyetçiliğini anlattı. Kısa vakitte çoğalan ve örgütlenen gençler “Dokuz Işık” etrafında toplandı.
12 Eylül askeri darbesi
12 Eylül 1980’de gerçekleşen askeri darbeden 3 gün daha sonra teslim olan Türkeş, evvel Uzunada’da ondan sonrasında da Ankara Askeri Lisan Okulu’nda ve hastalandığı devirde de Mevki Hastanesinde 4,5 yıl mahpus yattı. Bu süreçte Türkeş ve 218 davacının idamı istendi. Türkeş, 9 Nisan 1985’de tahliye oldu ve beraat etti.
Türkeş, 1987’de siyaset yapma yasağının kalkmasının akabinde Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) olağanüstü kongresinde partinin Genel Lideri oldu. Türkeş, 1991 yılındaki genel seçimlerde MÇP’nin, Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile yaptığı seçim ittifakı sonucunda Yozgat milletvekili seçildi.
1992’de 12 Eylül’ün kapattığı partilerin yine açılabilmesine ait değişikliğin akabinde MHP’nin son kurultay delegeleri, MHP’nin isim ve amblemini MÇP’nin kullanabilmesine karar verdi.
Bu çerçevede 1992’de yapılan MÇP’nin 4. olağanüstü Kurultayı’nda partinin ismi MHP, amblemi üç hilal olarak değiştirildi, genel başkanlığa yine Alparslan Türkeş seçildi.
Türkeş, 4 Nisan 1997’de geçirdiği kalp krizi kararı 80 yaşında ömrünü kaybetti. Türkeş için 8 Nisan 1997’de düzenlenen cenaze merasimine ağır iştirak oldu. Türkeş’in naaşı, Beşevler’deki anıt mezara defnedildi. Türkiye’nin tüm vilayetleri ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırım, Balkanlar ve Türkistan’daki Hoca Ahmet Yesevi’nin türbesinden getirilen topraklar, Türkeş’in mezarına konuldu.