Tunus’a bu berbatlığı yapmayın

YingYang

New member
HATİCE LATİFE – YASİR ERKUŞ

Arap Baharı’nın başladığı Tunus darbeye sahne oldu. Cumhurbaşkanı ve ordu, hükümeti feshedip parlamentonun yetkilerini askıya aldı. Nahda Hareketi darbeyi tanımadığını ilan ederek halkı meydanlara demokrasiye takviye olmaya çağırdı. Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Fransa’nın da dayanak verdiği darbe başarılı olursa, Arap coğrafyasında seçimle iktidar olan son hükümet de düşecek.


SOKAKLAR KARIŞTIRILDI

Aslında darbe günler evvelden ‘geliyorum’ dedi. 25 Temmuz Cumhuriyet Bayramı öncesi Cumhurbaşkanlığı uyumunda toplumsal medya sayfaları oluşturuldu. BAE fonlu medya ve partiler de milyonluk bu hesaplara takviye verdi. Beşerler bu sayfalara ayrıntıları haricinde üye yapıldı. Bu sayfalardan 25 Temmuz’da Cumhuriyet Bayramı’nda sokağa çıkma ve iktidara karşı şov yapma daveti yapıldı.

NAHDA’YA ORGANİZE AKIN

BAE yandaşı Özgür Anayasa Partisi önderi Aber Musa öncülüğünde kimi kümeler başkentte sokaklara dökülüp olaylar çıkardı. Nahda Hareketi’nin kimi binaları basıldı, binalarda bulunanlara taşlı-sopalı ataklar düzenlendi. 2019 seçimlerinden bu yana Nahda Hareketi’ne karşı tavrı ile bilinen Cumhurbaşkanı Kays Said de sokaklarda oluşturulan yapay tansiyon üzerine ordudaki komuta kademesi ve güvenlik bürokrasisini toplantıya çağırdı.


DARBEYİ SAİD DUYURDU

Toplantı daha sonrası yayınladığı görüntüde “ülkede yağma ve yangın olduğu, kimi kümelerin muhakkak bölgelerde iç savaş çıkarmak için para topladığını” tez eden Said, ülkeyi kurtarmak için olağanüstü tedbirler alınması gerektiğini öne sürdü. Said bu çerçevede meclisin tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını, mevcut Başbakan Hişam el-Meşişi’yi vazifeden aldığını duyurdu. Halkı da tehdit eden Said, “Silaha sığınmaya çalışanları uyarıyorum. Bir tek kurşun sıkan olursa asker ve emniyet güçlerimizin kurşun yağmuruyla karşılaşacaktır” dedi.

GANNUŞİ MECLİSE ALINMADI

sonucun akabinde Nahda Hareketi başkanı Raşid el Gannuşi, “Bu açıkça anayasal bir darbedir. İhtilale, genel ve şahsi özgürlüklere karşı bir darbedir. Demokratik olarak seçilmiş parlamento ve hükümet hala vazifesinin başında” deyip halkı demokrasi için meydanlara çağırdı, parlamento üyelerini de direnmeye ve meşruiyetlerini savunmaya davet etti. Gannuşi akabinde da milletvekilleri ile birlikte parlamentoya gitti. Lakin kapıda bekleyen askerler, Gannuşi ve birlikteindekilerin içeri girmesine müsaade vermedi. Nahda önderi kendisini durduran askerlere şu biçimde seslendi:


DİKTATÖRLÜĞE HAYIR

“Ben meclis lideri Raşid Gannuşi. Şu an lideri olduğum meclisin önündeyim ve buraya girmekten men ediliyorum. Bu, ulusal ordu tarafınca yapılıyor. Sizden demokrasiye ters davranışları bırakmanızı istiyorum. Cumhurbaşkanının anayasaya dayandırarak aldığını argüman ettiği karar anayasayı ihlal etmektir. Bütün yetkileri kendi elinde topladı. İhtilal bu anlayışa karşı yapılmıştı, bunlar olmasın diye yapılmıştı. Biz burada durmaya devam edeceğiz. Tunus halkı hürriyetini elde etmek için büyük bedeller ödedi. Tunus halkı asla diktatörlüğü kabul etmez, daha evvel de bu denenmişti. Tunus halkına bu berbatlığı yapmayın.”

TÜRKİYE’Yİ ÖRNEK ALDIK

Darbe haberini alır almaz sokağa çıktığını belirten Gannuşi, “Tunus’ta bir darbe olursa çabucak sokağa çıkmamız gerektiğini biliyorduk. Türkiye’deki darbe teşebbüsünden aldığımız ders tam olarak buydu. Bundan dolayı haberi alır almaz sokağa çıktık” dedi. Gannuşi, Başbakan Meşişi ile de temas halinde olduğunu kaydetti.

Gannuşi



Parlamento darbeyi kınadı

Meclis binasına girmesine müsaade verilmediği için bina önünde kendi aracı ortasında bekleyen Gannuşi’nin, toplantıları çevrim içi gerçekleştireceği tabir edildi. Gannuşi başkanlığında toplanan Parlamento Ofisi, akşam üzeri darbeye ait yazılı açıklama yayımladı. Kararların kesin bir biçimde reddedilerek şiddetle kınandığı bildirildi. “Said’in tüm kararları geçersizdir” denilen açıklamada “Kararlarla Anayasa, önemli bir halde ihlal edilmiş, 80. unsur yanlış yorumlanmış ve bu kararların Meclis Başkanı’nın onayıyla alındığı tarafında temelsiz savlar ortaya atılmıştır” tabirlerine yer verildi. Ayrıyeten Said’in aldığı kararların ahlaki, hukuksal ve cezai sorumluluğunu üstlenmesi gerektiği vurgulandı.

Sokaklar karıştı

Gannuşi’nin davetinin akabinde meclis önünde ve Nahda’nın genel merkezinde toplanan on binlerce Tunuslu, darbecileri protesto etti. Darbeye dayanak veren kümeler da sokağa inerek, başka kümelere saldırdı. Darbe karşıları ile destekçileri içinde arbede yaşandı. Karşılıklı taşlar atıldı. Her iki taraftan da yaralananlar oldu. Darbe destekçileri de Nahda’nın genel merkezine baskına yeltendi. Nahda Hareketi yöneticilerinden Ali el-Arayyid, “Nahda’nın parti merkezlerine hücum düzenleyen kümelerin kimileri finanse ediliyor ve birtakım siyasi taraflarca kullanılıyor. Kimilerinin gerisinde da ülkedeki kimi kabahat ortaklarıyla alakaları olan ve daima kışkırtan dış güçler var” dedi.

Kays Said


Güç meraklısı bir popülist

2019’da Tunus Cumhurbaşkanı seçilmedilk evvel Kays Said’in tek siyasi tecrübesi, 2011 ihtilalinden daha sonra anayasayı yazan meclis üyelerinden biri olmasıydı. Seçimdilk evvel, 63 yaşındaki bir anayasa hukuku profesörüydü. 2019’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerine, yerleşik bir partinin yahut görünür bir siyasi yapının takviyesi olmaksızın katıldı. Yolsuzlukla uğraş ve dürüstlüğe yönelik bildiriler veren Said, Tunuslular içinde dayanak buldu.

NAHDA DESTEKLEMİŞTİ

Said Ekim 2019’da birinci tıpta yüzde 18,4 oy aldığı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tipinde, En Nahda Partisi’nin de takviyesiyle, yüzde 70’in üzerinde oyla seçildi ve popülist bir siyasi olarak tanımlandı. Said’in 1 yıldan fazla müddettir Başbakan Hişam el-Meşişi ile siyasi uyuşmazlık yaşadığı biliniyor, siyasi rakiplerini ortadan kaldırmaya ve başkanlık yetkilerini güçlendirmeye yönelik hazırlıklar yaptığına yönelik haber ve yorumlar paylaşılıyordu. Nisan ayında Tunus güvenlik güçlerinin 65. kuruluş yıldönümünde Said, hem ordunun birebir vakitte ülkenin iç güvenlik güçlerinin başkomutanı olduğunu vurgulayan bir konuşma yaptı. Kays Said’in son periyotta Mısır, BAE ve Fransa’ya yanaştığı da belirtiliyordu.

Kararları uygulamayın

Nahda Hareketi Lider Yardımcısı Ali el-Arayyid Said’in kararlarının devletin kurumlarına yönelik darbe niteliğinde olduğunu söylemiş oldu. Nahda Hareketi Yürütme Heyeti üyesi Nureddin el-Buheyri de Said’in aldığı kararları, “anayasaya ve meşruiyete karşı darbe” olarak nitelendirdi. Nahda Hareketi yöneticilerinden Riyad Şuaybi ise devlet kurumlarına, Cumhurbaşkanı Said’in aldığı kararları uygulamama davetinde bulundu.

Türk halkı üzere direnmeliyiz

Eski Tunus Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki, yaşananları “darbe ve anayasanın ihlali” olarak tanımladı. “Said, kelam verdiği anayasayı çiğnedi. Tüm yetkileri kendisine verdi ve kendisini yürütme organının başı (Başbakan) ve başyargıç olarak addetti” diyen Merzuki, Said’i “Tunus’un en büyük problemi” olarak niteledi. Türkiye’de yaşanan darbe teşebbüsüne de işaret eden Merzuki, “Biz de Türk halkı üzere bu darbeyi başarısızlığa uğratabiliriz” dedi.

Cumhurbaşkanı yetkisini aştı

Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Lideri Nebil Bafun, Said’in sonucunın şok edici olduğu ve anayasayla bağdaşmadığını söylemiş oldu. Anayasada cumhurbaşkanı yetkilerinin 77 ve 78. hususta açık bir biçimde açıklandığine değinen Bafun, Said’in kararlarını dayandırdığı 80. hususun ise ülkenin ulusal güvenliğinin tehdit altında olması halinde uygulamaya konulacağını söylemiş oldu.
 
Üst