Taliban’ın iki kanadı

YingYang

New member
Afganistan’ı büsbütün ele geçirerek başşehir Kabil’de idareye el koyan Taliban örgütü, uzun yıllar daha sonra bir daha bütün dünya gündeminin birinci sırasına oturdu. Sovyetler Birliği’nin 1979-1989 içinde devam eden Afganistan işgali devrinde temelleri atılan Taliban, isminden de anlaşılabileceği üzere bir öğrenci hareketi olarak sahneye çıksa da, bugün ideolojik duruşu olan siyasî ve askerî bir yapılanma.

1996’da Kabil’e girerek Sovyetler’in çekilmesinin akabinde yaşanan iç savaşı bitiren Taliban, temel olarak iki kesimden meydana geliyor. Örgütün doğuş yeri olan Kandahar kentindeki medreselerde yetişen üyeler siyasî kanadı oluştururken, askerî yapılanma daha fazlaca Hakkânîler ismi verilen kümenin elinde.

ÖRGÜT İÇİNDE ÖRGÜT

Sovyetler Birliği işgali sırasında Celaleddin Hakkânî tarafınca kurulan “Hakkânî ağı”, daha sonraki süreçte El Esas ve Usame Bin Ladin’le ittifak içine girdi. daha sonrasında ise Taliban’a bağlanan Hakkânîler, 1996’da kurulan Taliban idaresinin buyruğunda nazaranv yaptılar. Celaleddin Hakkânî de 2001’e kadar kabine üyesiydi. Afganistan ortasındaki kabile ayrışmalarından güç devşiren ve Taliban ortasında adeta müstakil bir örgüt üzere hareket eden Hakkânîler, bilhassa gözü pek operasyonlarıyla tanınıyor. Pakistan’dan ve birtakım Arap ülkelerinden ekonomik ve askerî takviye sağlayan Hakkânîler, Taliban’ın “vurucu gücü” pozisyonunda.

ARTIK OĞULLARI VAR

Celaleddin Hakkânî’nin uzun bir hastalık sürecinin akabinde 2018’de vefatıyla bir arada, yerine oğulları Siraceddin ve Enes geçti. Yaşının büyük olması sebebiyle Siraceddin askerî liderliği devralırken, küçük kardeşi Enes Taliban’ın diplomatik müzakere takımına katıldı. Örgütün Kabil’i ele geçirmesinden daha sonra başlatılan görüşme maratonu Enes Hakkânî’nin liderliğindeki bir küme yürütüyor. Enes Hakkânî, bu hafta ortasında Afganistan idaresinin zirve isimleri Hamid Karzai ve Abdullah Abdullah’la görüşmeler yapmıştı. Siraceddin ve Enes Hakkânî’nin amcaları Halil Hakkânî de Kabil’de cuma namazı kıldırmasıyla gündeme gelmişti.

EN SAYGIN İKİ İSİM

İslâmî pratik ve inanç temelleri bakımından Hanefî-Maturidî çizgiden gelen Taliban, Sovyet işgali sırasında Afganistan’a akın eden Selefilerle yakın temas yoluyla bu üsluptan da etkilendi. Medreselerde verilen katı ve ağır eğitim programlarından geçen örgüt üyeleri için Molla Ömer ve Celaleddîn Hakkânî en saygın iki isim. 1996’da “Afganistan İslam Emirliği”ni kuran Molla Ömer, Kandahar kanadının başkanıyken buyrukluk durumuna yükselmişti. 2013’te hayatını kaybettiği mutlaklaşan Molla Ömer’in nasıl öldüğü bugün hâlâ tartışılıyor.



BİR PERİYODUN SİMGESİ

Uçaklara doluşarak Afganistan’ı terk etmeye çalışan binlerce sivilin oluşturduğu kaotik görüntü, Taliban’ın ülkedeki ikinci iktidar denemesinin sembolü olacak üzere görünüyor. Kelam konusu uçaklardan kimileri Afganistan’daki Batılı ülkelerin işçisini taşırken, Kabil Havaalanı’nda toplanan Afganlar kendilerinin de yurtdışına çıkarılması için yalvarışlarını sürdürüyor.
 
Üst