Sel suları tetikledi: Karadeniz’de ‘mikroplastik’ tehlikesi!
Adana’da Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, geçen senelerda Adana ve Mersin’de meydana gelen selin akabinde Mersin Körfezi’nde kilometre karede 500 bin adet olan mikroplastik sayısının 14 kat artarak, 7 milyona kadar çıktığını tespit ettiklerini söylemiş oldu.
Selin, Karadeniz için de benzer tehlikeye yol açacağını belirten Gündoğdu, “Sel felaketiyle birlikte yetersiz atık idaresi altyapısının Karadeniz’deki mikroplastik kirliliği boyutunu düşünülenden epeyce fazlaca daha şiddetli hale getirdiğini varsayım ediyoruz” dedi.
Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gündoğdu’nun 2018 yılında yaptığı çalışmada, Aralık 2016 ve 2017 Ocak aylarında Mersin ile Adana bölgesindeki aşırı yağışlar kararı meydana gelen sel ile denizdeki mikroplastik ölçüsünün 14 kat arttığını ortaya koydu. Gündoğdu, Kastamonu, Sinop ve Bartın’daki sel felaketi ile Karadeniz’de de önemli manada mikroplastik kirliliğinin yaşanabileceği ihtarında bulundu. Selin akabinde gelecek öbür felaketin ekosistemi tehdit eden mikroplastikler olacağını belirten Gündoğdu, kentsel alanlarda atık idaresi altyapısı geliştirilerek, riskin azaltılabileceğini vurguladı.
14 KAT ARTIŞ
Mersin Körfezi’nde 1 kilometrekarelik alanda yaptığı çalışmaları değerlendiren Doç. Dr. Gündoğdu, “O periyot sel felaketiyle birlikte tüm kıyı bölgesinin sularla kaplı olduğunu görmüştük. Bu esnada epeyce önemli ölçüde da mikroplastiğin ve başka plastik kirleticilerin denize karıştığını belirledik. Daha evvel tıpkı bölgede yaptığımız çalışmaları sel felaketi daha sonrası yineladığımızda kilometre karede 500 bin adet olan mikroplastiklerin sayısının 14 kat artarak 7 milyona kadar çıktığını tespit ettik. Bilhassa selden hasar bakılırsan meskenlerden, araçlardan kopan modüller ve itinasız etrafa atılmış bütün çöplerin sel, güneş ve dalga tesiriyle parçalanması kararı meydana gelen mikroplastik oluşumu vardı” dedi.
ATIK İDARESİ ALTYAPISI YETERSİZ
Karadeniz Bölgesi’ndeki sel felaketinin geçen senelerda Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yaşanan selden hayli daha şiddetli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Gündoğdu, şu biçimde devam etti:
“Karadeniz’de selden etkilenen bütün ilçelerde tüm eşyaların, çöplerin ve sağa sola atılmış öbür gereçlerin ırmaklar aracılığı ile denize taşındığını gördük. Karadeniz aslına bakarsan mikroplastik kirliliği noktasında önemli bir meşakkat yaşıyordu. Bunun yanında başka ülkelerden gelen çöpler de bilhassa Sinop bölgesinde yaygın olarak rapor ediliyordu. Üstüne bir de sel felaketiyle birlikte yetersiz atık idaresi altyapısından ortaya çıkan durumda Karadeniz’deki mikroplastik kirliliği boyutunu düşünülenden epeyce fazlaca daha şiddetli ve büyük hale getirdiğini iddia ediyoruz. Bu yüzden yapılması gereken en kıymetli şey kentsel alanlarda atık idaresi altyapısını geliştirmek bu cins durumlarda yaşanan felakete ek olarak mikroplastik kirliliğin artması üzere yeni ve beklenmedik bir felaketin oluşmasını engelleyecektir. Şeffaf plastik parçacıkların büyük çoğunluğu ziraî kökenli oluyor. Bunlar sera örtü poşetleri, damla sulama boruları üzere gereçlerin kesimleri olabiliyor. Sel ile birlikte de denizel ekosisteme taşınıyor. Bilhassa şeffaf olan plastikler balıklar için büyük bir risk oluşturuyor zira fark edilmesi bizler için bile pek sıkıntı. Bunların balıklar tarafınca yenmesi balıklarla birlikte insanlara kadar transfer olması manasına geliyor. Bu da hem balıklar birebir vakitte beşerler için önemli sıhhat riskleri yaratabilir.
KAYNAK: DHA
Adana’da Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, geçen senelerda Adana ve Mersin’de meydana gelen selin akabinde Mersin Körfezi’nde kilometre karede 500 bin adet olan mikroplastik sayısının 14 kat artarak, 7 milyona kadar çıktığını tespit ettiklerini söylemiş oldu.
Selin, Karadeniz için de benzer tehlikeye yol açacağını belirten Gündoğdu, “Sel felaketiyle birlikte yetersiz atık idaresi altyapısının Karadeniz’deki mikroplastik kirliliği boyutunu düşünülenden epeyce fazlaca daha şiddetli hale getirdiğini varsayım ediyoruz” dedi.
Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gündoğdu’nun 2018 yılında yaptığı çalışmada, Aralık 2016 ve 2017 Ocak aylarında Mersin ile Adana bölgesindeki aşırı yağışlar kararı meydana gelen sel ile denizdeki mikroplastik ölçüsünün 14 kat arttığını ortaya koydu. Gündoğdu, Kastamonu, Sinop ve Bartın’daki sel felaketi ile Karadeniz’de de önemli manada mikroplastik kirliliğinin yaşanabileceği ihtarında bulundu. Selin akabinde gelecek öbür felaketin ekosistemi tehdit eden mikroplastikler olacağını belirten Gündoğdu, kentsel alanlarda atık idaresi altyapısı geliştirilerek, riskin azaltılabileceğini vurguladı.
14 KAT ARTIŞ
Mersin Körfezi’nde 1 kilometrekarelik alanda yaptığı çalışmaları değerlendiren Doç. Dr. Gündoğdu, “O periyot sel felaketiyle birlikte tüm kıyı bölgesinin sularla kaplı olduğunu görmüştük. Bu esnada epeyce önemli ölçüde da mikroplastiğin ve başka plastik kirleticilerin denize karıştığını belirledik. Daha evvel tıpkı bölgede yaptığımız çalışmaları sel felaketi daha sonrası yineladığımızda kilometre karede 500 bin adet olan mikroplastiklerin sayısının 14 kat artarak 7 milyona kadar çıktığını tespit ettik. Bilhassa selden hasar bakılırsan meskenlerden, araçlardan kopan modüller ve itinasız etrafa atılmış bütün çöplerin sel, güneş ve dalga tesiriyle parçalanması kararı meydana gelen mikroplastik oluşumu vardı” dedi.
ATIK İDARESİ ALTYAPISI YETERSİZ
Karadeniz Bölgesi’ndeki sel felaketinin geçen senelerda Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yaşanan selden hayli daha şiddetli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Gündoğdu, şu biçimde devam etti:
“Karadeniz’de selden etkilenen bütün ilçelerde tüm eşyaların, çöplerin ve sağa sola atılmış öbür gereçlerin ırmaklar aracılığı ile denize taşındığını gördük. Karadeniz aslına bakarsan mikroplastik kirliliği noktasında önemli bir meşakkat yaşıyordu. Bunun yanında başka ülkelerden gelen çöpler de bilhassa Sinop bölgesinde yaygın olarak rapor ediliyordu. Üstüne bir de sel felaketiyle birlikte yetersiz atık idaresi altyapısından ortaya çıkan durumda Karadeniz’deki mikroplastik kirliliği boyutunu düşünülenden epeyce fazlaca daha şiddetli ve büyük hale getirdiğini iddia ediyoruz. Bu yüzden yapılması gereken en kıymetli şey kentsel alanlarda atık idaresi altyapısını geliştirmek bu cins durumlarda yaşanan felakete ek olarak mikroplastik kirliliğin artması üzere yeni ve beklenmedik bir felaketin oluşmasını engelleyecektir. Şeffaf plastik parçacıkların büyük çoğunluğu ziraî kökenli oluyor. Bunlar sera örtü poşetleri, damla sulama boruları üzere gereçlerin kesimleri olabiliyor. Sel ile birlikte de denizel ekosisteme taşınıyor. Bilhassa şeffaf olan plastikler balıklar için büyük bir risk oluşturuyor zira fark edilmesi bizler için bile pek sıkıntı. Bunların balıklar tarafınca yenmesi balıklarla birlikte insanlara kadar transfer olması manasına geliyor. Bu da hem balıklar birebir vakitte beşerler için önemli sıhhat riskleri yaratabilir.
KAYNAK: DHA