Prof. Dr. İlber Ortaylı’dan dikkat çeken İran açıklaması
İran ile ilgili düzenlenen bir konferansta son vakit içinderda yaşanan protestolar hakkında da değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Bu son günlerdeki protestolar epey enteresan, 67 gençliği bile Avrupa’da bu kadar nizamlı değildi. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok farklı. Ayrıyeten o memlekette dış kuvvetlerin provokasyonu çalışmaz. O toplumda o şuur yemez” dedi.
İstanbul Altınbaş Üniversitesi bünyesinde, ‘Cumhuriyetimizin 100. Yılı Etkinlikleri’ çerçevesinde düzenlenen “Geçmişten Günümüze İran” söyleşisine Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı konuk oldu. İnkılap Kitabevi’nden çıkan “Bir Ülkenin Anatomik Yapısı” kitabına da ön kelam yazan Prof. Dr. İlber Ortaylı, son periyotta protestolarla gündemde olan İran hakkında, gerek tarihi gerek kültürel pahaları gerekse günümüzde yaşanan sorunlara dair görüşlerini aktardı. Protestolar hakkında “enteresan” yorumunda bulunan Prof. Dr. Ortaylı, beraberinde hareketler hakkında “Provokasyon ve tahribat yok, bu yüzden dış kuvvetler boşuna umutlanmasın” tabirlerini kullandı.
ORTAYLI’DAN TÜRKİYE’YE ELEŞTİRİ
Tarih şuurunun bilhassa memleketler arası ilgiler konusunda fazlaca değerli olduğunu söyleyerek kelamlarına başlayan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Tarihe İranlılar hayli meraklılar, biz de yeni yeni tarih şuuru uyanmaya başlıyor. Bu tarih şuuru olmadığı takdirde siyasette yanlış yaparsınız. Bir memleketin tarihine ve kültürüne baktığınız anda, siyasetinde her vakit hakikat adımlar atma ihtimaliniz daha epey artıyor. Yani İran söylemiş olduğiniz vakit, İtalya söylemiş olduğinizde, ortada nasıl bir bağ var Türkiye ile bunlar epeyce değerlidir. Ben hiç bir vakit Türkiye’nin planlamasında tarih ve kültürün, kültürel yapının önemli bir öge olarak ele alındığını düşünmüyorum. Bizim milletlerarası ilgiler disiplininde bu biçimde bir faktör goremedim” diye konuştu.
“KIYAFET KONUSUNDAN SIYRILMIŞ BİR YÖNETİM ŞEKLİ GEREKİYOR”
Kılık kıyafet konusundaki kışkırtmaların ve ısrarların hem Türkiye tıpkı vakitte İran’da tehlikeli bir ögeye dönüşebileceği iletisini da veren Prof. Dr. Ortaylı, “İran hayli eski bir medeniyettir. Bu eski medeniyetler, içerisinde kendisini koruma edenlerdendir. Artık bütün önemli sıkıntı, kültürel birliği ve ömür biçimini koruma etmektir. Bu kıyafet sorunu maalesef iki memleketi de tehdit ediyor. Bunun bir tanesi İran, bir tanesi Türkiye. Kıyafet konusundaki kışkırtmalar, kıyafet konusundaki ısrarlar bizim için güzel olmayacak. Bu son derece önemli bir sıkıntıdır. Her vakit için bayan erkek kıyafet sorunundan sıyrılmak zorunda olan bir yönetim şekli gereklidir. Aksi takdirde bu iki memleketi bekleyen tehlikeler, karışmalar her vakit için ortaya çıkabilir” formunda konuştu.
“İRAN VE TÜRKİYE ÜZERE BU TÜRLÜ SIKI MÜTTEFİK DÜNYADA YOK, OLAMAZ DA”
İran ve Türkiye’nin bağlarının tarihten bu yana fazlaca sıkı ve koparılamayacak olduğu yorumunda da bulunan Ortaylı, hem de iki ülkenin müttefikliği için de “dünyada gibisi yok” dedi. Ortaylı, açıklamalarına şöyleki devam etti:
“Bugün İran ile Türkiye’nin ortası bir daha tarihteki üzere. Biz İran medeniyeti ile epeyce şeylerde kaynaşmışız, bunu anlamamak mümkün değil. İran medeniyeti ve Farsça bence öğrenilmeli. Zira lisanımızın yüzde 40’ı o. Bize gelen Arapçayı da Araplardan değil, İranlılardan aldık. İran ve Türkiye üzere bu biçimde sıkı müttefik iki ülke yok dünyada, kolay kolay olmaz da. Ama İran’ın ne olduğunu, oradaki etnik bünyenin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, nasıl işlediğini takip etmek zorundasınız. Aksi takdirde yanlış siyasetler güdersiniz. İran edebiyatını, İran tarihçiliğini, İran’daki ilmi Türk ögesi olmadan anlamak mümkün değildir ve devam da etmez. Yani İran’ın ömründe Türkler inanılmaz değerlidir ve ağırdır. O yüzden İran’daki Türkler başka ülkelerdeki üzere ezilmiş diyemeyiz. Tam aykırısı ‘oranın sahibiyiz’ diyerek dolaşırlar. Ortağı değil, ‘sahibiyim’ diyor bu epeyce kıymetli. Ve buna bakılırsa bir siyaset çizilecek, o siyaset zannediyorum bugüne kadar pek fire vermedi. Kısa çatışmaların haricinde temelde İran’la büyük çatışma kelam konusu değil.”
“NÜFUZUMUZ AZALACAK ETKNİK KÖKNLERİMZE SAHİP ÇIKMALIYIZ”
Önümüzdeki senelerda Türkiye nüfusunun azalacak olduğunu belirterek, “Bize etnik kökenlerimiz olan Uygurlar, Kazaklar ve Kırgızlar yardımcı olacaklar” deyip kelamlarına devam eden Ortaylı, bununla birlikte Uygur Türklerine yaşatılanlar için de “Çok ayıp ve ahlaksızca” dedi. Ortaylı, “Uygurlara dikkat etmemiz gerekiyor. Uygurlara dikkat etmediğiniz takdirde hiç bir biçimde dürüst bir siyaset takip etmiş olmazsınız. Öbür değerlisi sebep ise Türkiye’nin nüfusu azalacak. Şimdiden doğumlar azaldı, bu asrın ortasında buna karşın genç nüfus çoğunluğu olan bir ülke olacak, bunu devam ettirmek için bir talihimiz var. Tıpkı ABD ve İsrail üzere dışarıdaki etnik gruplarımız bize yardımcı olacaklar, buraya göç edecekler. Uygurların buraya gelip ziraat ve hayvancılık, Kazakların ve Kırgızların gelip atçılık yapması gerekiyor. Bunlarsız yapamazsınız. Buradan kaçan insanları iade edemezsiniz. Taliban’a Türkmen iade ediyor, Çinlilere Uygur iadesi yapılıyor. Çok ayıp ve ahlaksızlık bu” diye konuştu.
İRAN’DAKİ PROTESTOLAR İÇİN YORUMU “ENTERESAN” OLDU
Son olarak da İran’da yaşanan protestolar hakkında yorumunu lisana getiren Ortaylı, “Bu son günlerdeki protestolar epeyce enteresan. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok farklı. 67 gençliği bile Avrupa’da bu kadar tertipli değildi. Hayranlıkla, ‘Vay be Fransa ayaklanıyor’ deniliyordu. daha sonra Fransa’nın hangisinin ayaklandığını gördük. Olağan o ortada çocuklar ayaklanırken bütün pis burjuvalar da İsviçre’ye kaçtılar otomobillerini doldurup. Artık bir şeyin üzerinde durun, Türkiye’de ıslahatları yapan revolüsyonu yapanlar ordudur. İran ordusu ile bizimkisi mukayese kabul etmiyor. Bizim askerlerimiz her vakit uygun yetişen, dünyayı tanıyan, kolay organize olan beşerler. Burada orduların ananesi vardır. Ve o bütün İran tarihi boyunca orduda daima Türkçe konuşulmuştur. O memlekette dış kuvvetlerin provokasyonu çalışmaz. O toplumda o şuur yemez. Onun için dış kuvvetlerden umutlananlar var ise da geçmez o” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
Söyleşi daha sonrası, Altınbaş Üniversitesi Mütevelli Heyeti Lideri Ali Altınbaş tarafınca Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya plaket takdim edildi.
KAYNAK: İHA
İran ile ilgili düzenlenen bir konferansta son vakit içinderda yaşanan protestolar hakkında da değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Bu son günlerdeki protestolar epey enteresan, 67 gençliği bile Avrupa’da bu kadar nizamlı değildi. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok farklı. Ayrıyeten o memlekette dış kuvvetlerin provokasyonu çalışmaz. O toplumda o şuur yemez” dedi.
İstanbul Altınbaş Üniversitesi bünyesinde, ‘Cumhuriyetimizin 100. Yılı Etkinlikleri’ çerçevesinde düzenlenen “Geçmişten Günümüze İran” söyleşisine Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı konuk oldu. İnkılap Kitabevi’nden çıkan “Bir Ülkenin Anatomik Yapısı” kitabına da ön kelam yazan Prof. Dr. İlber Ortaylı, son periyotta protestolarla gündemde olan İran hakkında, gerek tarihi gerek kültürel pahaları gerekse günümüzde yaşanan sorunlara dair görüşlerini aktardı. Protestolar hakkında “enteresan” yorumunda bulunan Prof. Dr. Ortaylı, beraberinde hareketler hakkında “Provokasyon ve tahribat yok, bu yüzden dış kuvvetler boşuna umutlanmasın” tabirlerini kullandı.
ORTAYLI’DAN TÜRKİYE’YE ELEŞTİRİ
Tarih şuurunun bilhassa memleketler arası ilgiler konusunda fazlaca değerli olduğunu söyleyerek kelamlarına başlayan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Tarihe İranlılar hayli meraklılar, biz de yeni yeni tarih şuuru uyanmaya başlıyor. Bu tarih şuuru olmadığı takdirde siyasette yanlış yaparsınız. Bir memleketin tarihine ve kültürüne baktığınız anda, siyasetinde her vakit hakikat adımlar atma ihtimaliniz daha epey artıyor. Yani İran söylemiş olduğiniz vakit, İtalya söylemiş olduğinizde, ortada nasıl bir bağ var Türkiye ile bunlar epeyce değerlidir. Ben hiç bir vakit Türkiye’nin planlamasında tarih ve kültürün, kültürel yapının önemli bir öge olarak ele alındığını düşünmüyorum. Bizim milletlerarası ilgiler disiplininde bu biçimde bir faktör goremedim” diye konuştu.
“KIYAFET KONUSUNDAN SIYRILMIŞ BİR YÖNETİM ŞEKLİ GEREKİYOR”
Kılık kıyafet konusundaki kışkırtmaların ve ısrarların hem Türkiye tıpkı vakitte İran’da tehlikeli bir ögeye dönüşebileceği iletisini da veren Prof. Dr. Ortaylı, “İran hayli eski bir medeniyettir. Bu eski medeniyetler, içerisinde kendisini koruma edenlerdendir. Artık bütün önemli sıkıntı, kültürel birliği ve ömür biçimini koruma etmektir. Bu kıyafet sorunu maalesef iki memleketi de tehdit ediyor. Bunun bir tanesi İran, bir tanesi Türkiye. Kıyafet konusundaki kışkırtmalar, kıyafet konusundaki ısrarlar bizim için güzel olmayacak. Bu son derece önemli bir sıkıntıdır. Her vakit için bayan erkek kıyafet sorunundan sıyrılmak zorunda olan bir yönetim şekli gereklidir. Aksi takdirde bu iki memleketi bekleyen tehlikeler, karışmalar her vakit için ortaya çıkabilir” formunda konuştu.
“İRAN VE TÜRKİYE ÜZERE BU TÜRLÜ SIKI MÜTTEFİK DÜNYADA YOK, OLAMAZ DA”
İran ve Türkiye’nin bağlarının tarihten bu yana fazlaca sıkı ve koparılamayacak olduğu yorumunda da bulunan Ortaylı, hem de iki ülkenin müttefikliği için de “dünyada gibisi yok” dedi. Ortaylı, açıklamalarına şöyleki devam etti:
“Bugün İran ile Türkiye’nin ortası bir daha tarihteki üzere. Biz İran medeniyeti ile epeyce şeylerde kaynaşmışız, bunu anlamamak mümkün değil. İran medeniyeti ve Farsça bence öğrenilmeli. Zira lisanımızın yüzde 40’ı o. Bize gelen Arapçayı da Araplardan değil, İranlılardan aldık. İran ve Türkiye üzere bu biçimde sıkı müttefik iki ülke yok dünyada, kolay kolay olmaz da. Ama İran’ın ne olduğunu, oradaki etnik bünyenin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, nasıl işlediğini takip etmek zorundasınız. Aksi takdirde yanlış siyasetler güdersiniz. İran edebiyatını, İran tarihçiliğini, İran’daki ilmi Türk ögesi olmadan anlamak mümkün değildir ve devam da etmez. Yani İran’ın ömründe Türkler inanılmaz değerlidir ve ağırdır. O yüzden İran’daki Türkler başka ülkelerdeki üzere ezilmiş diyemeyiz. Tam aykırısı ‘oranın sahibiyiz’ diyerek dolaşırlar. Ortağı değil, ‘sahibiyim’ diyor bu epeyce kıymetli. Ve buna bakılırsa bir siyaset çizilecek, o siyaset zannediyorum bugüne kadar pek fire vermedi. Kısa çatışmaların haricinde temelde İran’la büyük çatışma kelam konusu değil.”
“NÜFUZUMUZ AZALACAK ETKNİK KÖKNLERİMZE SAHİP ÇIKMALIYIZ”
Önümüzdeki senelerda Türkiye nüfusunun azalacak olduğunu belirterek, “Bize etnik kökenlerimiz olan Uygurlar, Kazaklar ve Kırgızlar yardımcı olacaklar” deyip kelamlarına devam eden Ortaylı, bununla birlikte Uygur Türklerine yaşatılanlar için de “Çok ayıp ve ahlaksızca” dedi. Ortaylı, “Uygurlara dikkat etmemiz gerekiyor. Uygurlara dikkat etmediğiniz takdirde hiç bir biçimde dürüst bir siyaset takip etmiş olmazsınız. Öbür değerlisi sebep ise Türkiye’nin nüfusu azalacak. Şimdiden doğumlar azaldı, bu asrın ortasında buna karşın genç nüfus çoğunluğu olan bir ülke olacak, bunu devam ettirmek için bir talihimiz var. Tıpkı ABD ve İsrail üzere dışarıdaki etnik gruplarımız bize yardımcı olacaklar, buraya göç edecekler. Uygurların buraya gelip ziraat ve hayvancılık, Kazakların ve Kırgızların gelip atçılık yapması gerekiyor. Bunlarsız yapamazsınız. Buradan kaçan insanları iade edemezsiniz. Taliban’a Türkmen iade ediyor, Çinlilere Uygur iadesi yapılıyor. Çok ayıp ve ahlaksızlık bu” diye konuştu.
İRAN’DAKİ PROTESTOLAR İÇİN YORUMU “ENTERESAN” OLDU
Son olarak da İran’da yaşanan protestolar hakkında yorumunu lisana getiren Ortaylı, “Bu son günlerdeki protestolar epeyce enteresan. Yani protestoyu yapanlarda provokasyon yok, tahribat yok. Çok farklı. 67 gençliği bile Avrupa’da bu kadar tertipli değildi. Hayranlıkla, ‘Vay be Fransa ayaklanıyor’ deniliyordu. daha sonra Fransa’nın hangisinin ayaklandığını gördük. Olağan o ortada çocuklar ayaklanırken bütün pis burjuvalar da İsviçre’ye kaçtılar otomobillerini doldurup. Artık bir şeyin üzerinde durun, Türkiye’de ıslahatları yapan revolüsyonu yapanlar ordudur. İran ordusu ile bizimkisi mukayese kabul etmiyor. Bizim askerlerimiz her vakit uygun yetişen, dünyayı tanıyan, kolay organize olan beşerler. Burada orduların ananesi vardır. Ve o bütün İran tarihi boyunca orduda daima Türkçe konuşulmuştur. O memlekette dış kuvvetlerin provokasyonu çalışmaz. O toplumda o şuur yemez. Onun için dış kuvvetlerden umutlananlar var ise da geçmez o” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
Söyleşi daha sonrası, Altınbaş Üniversitesi Mütevelli Heyeti Lideri Ali Altınbaş tarafınca Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya plaket takdim edildi.
KAYNAK: İHA