Montrö Boğazlar Mukavelesi nedir? Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin Türkiye’ye sağladığı faydalar…
Montrö Boğazlar Mukavelesi, 9 Kasım 1936’da yürürlüğe giren, İstanbul ve Çanakkale boğazları üstündeki gidiş gelişleri düzenleyen bir kontrattır. Milletlerarası olan bu mukavele, 86 yıl evvel imzalanmasına karşın, hala yürürlükte olan az sayıda mukaveleden biridir.
Çok taraflı Memleketler arası Mukavelelerden biri olan Möntrö, Türkiye için pek değerlidir. Mutabakatın iki adet genel kararı vardır. Buna bakılırsa Boğazlar kayıtsız koşulsuz Türkiye Hükümeti’ne bırakılacak ve tahkimat yapma hakkı tanınacaktır.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ’NİN TARAFLARI KİM?
Montrö Boğazlar Kontratı, 29 unsurluk bir kontrattır. Ayrıyeten, 4 ek unsuru ve 1 protokolü bulunmaktadır. Bu kontratın barış periyodu ve savaş devrine ait unsurları pek büyük kıymet taşımaktadır.
Barış devri unsurları: Karadeniz’e kıyıdaş olan bir ülke, bir gemiyi Karadeniz’e sokmak yahut çıkarmak için, evvelinde Türkiye’ye haber vermesi gerektiğini hükmetmedir. Ayrıyeten haber vermenin yanı sıra, detaylı olarak Türkiye’ye bilgilendirme yapmak zorundadır. Şayet Karadeniz’den geçmek isteyen bir ülke, bu kuralları yerine getirdiyse, gündüz saatlerinde geçebilir.
Kıyıdaş ülkeler en az 8 gün evvel, kıyıdaş olmayan ülkeler ise en az 15 gün evvel Türkiye’ye haber vermek zorundadır. Ayrıyeten geçiş yapacak deniz kuvvetleri toplam tonajı 15 tonu aşmayacak biçimde hazırlanmak durumundadır.
Savaş devri hususları: Şayet Türkiye savaşta değilse, barış periyodunda geçerli olan tüm koşullar geçerli sayılmaktadır. Şayet savaştaysa dilediği üzere davranma özgürlüğü vardır.
Türkiye, şayet savaşta değilse, fakat savaş tehdidi ile karşı karşıyaysa, bir daha savaş kararlarına göre davranma hakkına sahiptir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ KIYMETİ
1923’te imzalanan Boğazlar Mukavelesi Türkiye’nin boğazlar üstündeki egemenliğini kısıtlamıştı. Möntrö Boğazlar Kontratı ile, boğazlar üstündeki silahsızlandırılma kısıtlaması kaldırıldı. Bu mukavele ile Türkiye’nin egemenlik hakları bir daha sağlanmış oldu.
Öbür yandan da, bu kontrat ile yapılan düzenleme ile Karadeniz müdafaa altına alındı. Lozan Barış Antlaşaması’ndaki üzere, boğazlardan ticaret ve savaş gemilerini de kapsayan geçiş özgürlüğü 1. husus uyarınca kabul edildi.
20 yıllık imzalanan bu mukavele bitmiş oldu fakat 28’inci unsur mucibince gidiş geliş hürlüğü prensibinin sonsuz olduğu söz edildi. Ayrıyeten, dünyadaki her yere donanmasını ve uçak gemilerini gönderen Amerika’nın giremediği tek yer Karadeniz’dir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ’NİN TÜRKİYE’YE SAĞLADIĞI FAYDALAR
İstanbul ile Çanakkale Boğazı, Akdeniz ve Karadeniz’i bağlayan iki boğaz olmanın yanı sıra Asya ve Avrupa Kıtası’nı ayırması ile dünyada eşsiz coğrafik pozisyonlardan biridir. Dünyanın en işlek su yollarından biri olan bu rota, 1936’da imzalan Möntrö Boğazlar Sözleşmesi’nden beri Türkiye’nin denetimi altındadır.
Bu bağlamda, Möntrö Boğazlar Mukavelesi, Türkiye için pek değerlidir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ NE VAKİT BİTİYOR?
Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin bitiş tarihi 1956’dır. 20 yılın dolması ile kontrat her ne kadar sona ermiş olsa da, mukavelenin 28’inci unsuru yeterince kimi kuralları devam etmektedir.
Montrö Boğazlar Mukavelesi, 9 Kasım 1936’da yürürlüğe giren, İstanbul ve Çanakkale boğazları üstündeki gidiş gelişleri düzenleyen bir kontrattır. Milletlerarası olan bu mukavele, 86 yıl evvel imzalanmasına karşın, hala yürürlükte olan az sayıda mukaveleden biridir.
Çok taraflı Memleketler arası Mukavelelerden biri olan Möntrö, Türkiye için pek değerlidir. Mutabakatın iki adet genel kararı vardır. Buna bakılırsa Boğazlar kayıtsız koşulsuz Türkiye Hükümeti’ne bırakılacak ve tahkimat yapma hakkı tanınacaktır.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ’NİN TARAFLARI KİM?
Türkiye
Sovyetler Birliği
Romanya
Bulgaristan
Fransa
Yunanistan
Japonya
Yugoslavya
Türkiye
Birleşik Krallık
Montrö Boğazlar Kontratı, 29 unsurluk bir kontrattır. Ayrıyeten, 4 ek unsuru ve 1 protokolü bulunmaktadır. Bu kontratın barış periyodu ve savaş devrine ait unsurları pek büyük kıymet taşımaktadır.
Barış devri unsurları: Karadeniz’e kıyıdaş olan bir ülke, bir gemiyi Karadeniz’e sokmak yahut çıkarmak için, evvelinde Türkiye’ye haber vermesi gerektiğini hükmetmedir. Ayrıyeten haber vermenin yanı sıra, detaylı olarak Türkiye’ye bilgilendirme yapmak zorundadır. Şayet Karadeniz’den geçmek isteyen bir ülke, bu kuralları yerine getirdiyse, gündüz saatlerinde geçebilir.
Kıyıdaş ülkeler en az 8 gün evvel, kıyıdaş olmayan ülkeler ise en az 15 gün evvel Türkiye’ye haber vermek zorundadır. Ayrıyeten geçiş yapacak deniz kuvvetleri toplam tonajı 15 tonu aşmayacak biçimde hazırlanmak durumundadır.
Savaş devri hususları: Şayet Türkiye savaşta değilse, barış periyodunda geçerli olan tüm koşullar geçerli sayılmaktadır. Şayet savaştaysa dilediği üzere davranma özgürlüğü vardır.
Türkiye, şayet savaşta değilse, fakat savaş tehdidi ile karşı karşıyaysa, bir daha savaş kararlarına göre davranma hakkına sahiptir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ KIYMETİ
1923’te imzalanan Boğazlar Mukavelesi Türkiye’nin boğazlar üstündeki egemenliğini kısıtlamıştı. Möntrö Boğazlar Kontratı ile, boğazlar üstündeki silahsızlandırılma kısıtlaması kaldırıldı. Bu mukavele ile Türkiye’nin egemenlik hakları bir daha sağlanmış oldu.
Öbür yandan da, bu kontrat ile yapılan düzenleme ile Karadeniz müdafaa altına alındı. Lozan Barış Antlaşaması’ndaki üzere, boğazlardan ticaret ve savaş gemilerini de kapsayan geçiş özgürlüğü 1. husus uyarınca kabul edildi.
20 yıllık imzalanan bu mukavele bitmiş oldu fakat 28’inci unsur mucibince gidiş geliş hürlüğü prensibinin sonsuz olduğu söz edildi. Ayrıyeten, dünyadaki her yere donanmasını ve uçak gemilerini gönderen Amerika’nın giremediği tek yer Karadeniz’dir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ’NİN TÜRKİYE’YE SAĞLADIĞI FAYDALAR
İstanbul ile Çanakkale Boğazı, Akdeniz ve Karadeniz’i bağlayan iki boğaz olmanın yanı sıra Asya ve Avrupa Kıtası’nı ayırması ile dünyada eşsiz coğrafik pozisyonlardan biridir. Dünyanın en işlek su yollarından biri olan bu rota, 1936’da imzalan Möntrö Boğazlar Sözleşmesi’nden beri Türkiye’nin denetimi altındadır.
Bu bağlamda, Möntrö Boğazlar Mukavelesi, Türkiye için pek değerlidir.
MÖNTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ NE VAKİT BİTİYOR?
Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin bitiş tarihi 1956’dır. 20 yılın dolması ile kontrat her ne kadar sona ermiş olsa da, mukavelenin 28’inci unsuru yeterince kimi kuralları devam etmektedir.