Kafkasya Uzmanı Prof.Dr. Oktay: Rusya, Kazakistan’a yerleşmiş oldu
Kazakistan’da hükümetin sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarına artırım yapmasının akabinde ülke genelinde biroldukca kent ve kasabada halk sokaklara döküldü. Bu kapsamda, ülkenin en büyük kenti Almatı, başşehir Nursultan, Aktau, Aktöbe, Atırau, Oral, Kökşetav, Karagandı, Şımkent, Janaözen ve Beyneu’da binlerce kişi tarafınca yürüyüş düzenledi.
5 Ocak’ta yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde ise Cumhurbaşkanı Cömert Tokayev, Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümetin istifasını kabul ederek, Başbakan Yardımcısı Alihan Smailov’u süreksiz Başbakan olarak nazaranve atadı.
“SOKAĞA DÖKÜLENLER BİLHASSA NAZARBAYEV’İN HEYKELLERİNİ YIKIYOR”
Kazakistan’daki gelişmeleri, İHA muhabirine kıymetlendiren Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (KAFKASSAM) Lideri Prof. Dr. Hasan Oktay, kelam konusu sokak hareketlerini gerçekleştirenlerin; muhalefetin davetiyle mı sokağa döküldüğü yoksa kendi isteğiyle mı bu aksiyonu gerçekleştirdiği konusunda çeşitli fikirlerin olduğunu aktararak, “Gözüken o ki şu an halk denetim edilemeyecek biçimde yağma-talan ve bilhassa Kazakistan’ın kurucu devlet lideri Nursultan Nazarbayev’in heykellerini yıkmak üzere hareketleri gerçekleştiriyorlar. Bu aksiyon sonucunda de Nazarbayev Moskova’ya kaçmak zorunda kaldı. Cumhurbaşkanı Tokayev, hükumetin istifasını kabul etti ve yeni hükumet kurulma basamağında bulunmasına karşın bir daha sokak hareketleri devam ediyor” dedi.
“BAĞIMSIZLIK GERÇEKLEŞTİĞİNDE NÜFUS YÜZDE 50 RUS, YÜZDE 50 TÜRK’TÜ çabucak sonrasındaKİ SÜREÇTE TÜRK NÜFUSU YÜZDESİ 70’E KADAR ÇIKTI”
Kazakistan’da rejimi tehlikeye sokacak biçimde meydana gelen sokak hareketlerinin; dışarıdan bir tesir yahut müdahalenin kelam konusu olup olmadığı sorusunu akıllara getirdiğini tabir eden Oktay, “Evet. Kazakistan eski Sovyet coğrafyasında değerli bir devlet. 1991’de bağımsızlığını kazandıktan daha sonra bilhassa Nazarbayev’in uygulamaları ile nüfus istikrarını sağladı. Zira bağımsızlık gerçekleştiğinde nüfus yüzde 50 Rus, yüzde 50 Türk’tü. ondan sonrasındaki süreçte Türk nüfusu yüzdesi 70’e kadar çıktı. Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçiş oldu. Ekonomik kaynaklarını istikrarlı bir biçimde çıkararak Kazakistan’ı zenginleştirdi. Lakin eski Sovyet devirde kalan devletlerde halk ile yöneticiler içinde önemli manada gelir dağılımı açısından bir dengesizlik oluştu. Bu gelir barışı sağlanamadığı için Kırgızistan’da, Kazakistan’da vakit zaman da eski Sovyet devletlerinde bu ve buna misal şovlar kelam konusu oldu” sözlerine yer verdi.
“RUSYA, KAZAKISTAN’A YERLEŞMİŞ OLDU”
Nursultan Nazarbayev’in Türk devletler teşkilatının oluşmasına kıymetli ölçüde katkı sağladığını belirten Oktay, “Çok kıymetli bir işlev icra etti. Bu ister istemez eski Sovyet devri isteği ortasında olan Putin ve idaresini rahatsız etti. Burada Rusya’nın parmağının olup olmadığı konuşuluyor. Ya da Kazakistan’daki hareketlerde İngiltere’nin, Çin’in, Amerika’nın parmağı var mı üzere sorular şu anda önemli manada tartışılıyor. elbette bir dış müdahale var. Zira çabucak hadiselerden bir gün daha sonra Rusya’nın Sovyetler dağıldıktan daha sonra oluşturduğu Kolektif Güvenlik Örgütü’nün Kazakistan’a askeri yardım göndermesi kelam konusu oldu. Şu anda sayıları 4 bini civarındaki Rus askeri Kazakistan’da asayiş sağlamakla ilgili alana inmiş durumda. İsmi konmamış bir biçimde Rusya, Kazakistan’a yerleşmiş oldu” diye konuştu.
“BATI TARAFINDAN RUSYA’NIN UKRAYNA KRİZİNDE ELİNİ ZAYIFLATABİLMEK İSMİNE KAZAKISTAN’DAN BİR CEPHE AÇILACAKTI”
KAFKASSAM Lideri Oktay, 2014’ten bu yana Rusya ile batı içindeki Ukrayna krizinde, çatışma arifesinde olunduğuna vurgu yaparak, şöyleki devam etti:
“Bu arife noktasına gelindiğinde ise Rusya’nın askeri olarak Ukrayna’ya saldırmasının önü açılacaktı. Bütün batı alemi Rusya’yı işgalci ve savaş yanlısı olarak suçlayıp Rusya’ya karşı uygulanacak ambargo konusunu gündeme getirirken Rusya bütün dikkatleri Kazakistan’a çekti. Rusya’yı takip edenler şunu görürler; Belarus, Ukrayna, Gürcistan hatta Dağlık Karabağ Rusya’nın yumuşak karnı olarak batı ile çabasında girişmiş olduğu istikrar arbedesinde değerli hassas noktalardı. Bu noktada Rusya’nın Ukrayna krizinde elini zayıflatabilmek ismine Kazakistan’dan bir cephe açılacaktı. Bu aksiyonlar batı tarafınca mı organize edildi? Rusya’nın dikkatini oraya çekerek Ukrayna’yı rahatlatmak açısından yoksa Rusya ön almak ismine Ukrayna’da olacak krizi tetikleyerek Kazakistan’da kendi denetimini ele geçirebilmek için krizi tetikleyip, bundan istifade ederek Kazakistan’ı denetim altına alma sürecini mi başlattı?”
“TÜRKİYE, DENEYİMLERİNİ TÜRK DEVLETLERİNE AKTARMAZSA, PUTİN’İN ESKİ SOVYET COĞRAFYASINI CANLANDIRMAK İÇİN GİRİŞTİĞI ÇABALARLA KARŞI KARŞIYA KALIRLAR”
Kazakistan’daki kelam konusu olayların, batı ile Rusya’nın, Ukrayna üstündeki rekabet alanını Kazakistan’a yönlendirdiğini öne süren Oktay, “Kazakistan ise şu anda önemli manada Rusya’nın denetimine girdi. Kazakistan; Çin açısından da İngiltere açısından da değerli. Her şeyden kıymetlisi Türk birliği açısından çok kıymetli. Natürel Kazakistan’daki bu kriz Türk cumhuriyetlerine yansır. Türk cumhuriyetlerinde önemli manada idare krizi yaşanıyor. İnsan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü konusunda önemli ıstıraplar yaşanıyor. Kazakistan’daki bu örnek Azerbaycan’ı, Türkmenistan’ı Kırgızistan ve hatta Özbekistan’ı da etkileyeceği ile ilgili yorumlar ve tahlillerle karşı karşıya kalıyoruz. Türkiye, deneyim ve birikimlerini bu Türk devletlerine aktararak oradaki idare ile halk içindeki dengesizliği giderecek önlemlerin alınması konusunda bölge devletlerine önemli takviye olmak zorunda. Şayet şayet olmazsa, Putin’in Rusya halkı üzerinde kaybettiği tesirini giderebilmek, yeniden Ruslara ideolojik amaç gösterebilmek ismine eski Sovyet coğrafyasını canlandırmak için giriştiği bu gayretleri, Türk cumhuriyetlerine yanlışsız da yönlendirir. Bu Putin daha sonrası Rusya için vazgeçilmez bir aksiyon üzere gözüküyor. Lakin Türkiye’de soydaşlık hukukundan hareketle hem bağımsız Türk devletlerini tıpkı vakitte şu anda Rusya Federasyonu coğrafyasında yaşayan Türkleri ve İran ve Çin’de yaşayan Türkler ile ilgili de bu hareketin olumlu yahut olumsuz etkilerini göz önünde bulundurarak, bölge ile ilgili hemen bir aksiyon planı gerçekleştirmek zorunda. Bugün prestiji ile Kazakistan Rusya’nın işgaline açık hale geldi” dedi.
KAYNAK: İHA
Kazakistan’da hükümetin sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarına artırım yapmasının akabinde ülke genelinde biroldukca kent ve kasabada halk sokaklara döküldü. Bu kapsamda, ülkenin en büyük kenti Almatı, başşehir Nursultan, Aktau, Aktöbe, Atırau, Oral, Kökşetav, Karagandı, Şımkent, Janaözen ve Beyneu’da binlerce kişi tarafınca yürüyüş düzenledi.
5 Ocak’ta yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde ise Cumhurbaşkanı Cömert Tokayev, Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümetin istifasını kabul ederek, Başbakan Yardımcısı Alihan Smailov’u süreksiz Başbakan olarak nazaranve atadı.
“SOKAĞA DÖKÜLENLER BİLHASSA NAZARBAYEV’İN HEYKELLERİNİ YIKIYOR”
Kazakistan’daki gelişmeleri, İHA muhabirine kıymetlendiren Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (KAFKASSAM) Lideri Prof. Dr. Hasan Oktay, kelam konusu sokak hareketlerini gerçekleştirenlerin; muhalefetin davetiyle mı sokağa döküldüğü yoksa kendi isteğiyle mı bu aksiyonu gerçekleştirdiği konusunda çeşitli fikirlerin olduğunu aktararak, “Gözüken o ki şu an halk denetim edilemeyecek biçimde yağma-talan ve bilhassa Kazakistan’ın kurucu devlet lideri Nursultan Nazarbayev’in heykellerini yıkmak üzere hareketleri gerçekleştiriyorlar. Bu aksiyon sonucunda de Nazarbayev Moskova’ya kaçmak zorunda kaldı. Cumhurbaşkanı Tokayev, hükumetin istifasını kabul etti ve yeni hükumet kurulma basamağında bulunmasına karşın bir daha sokak hareketleri devam ediyor” dedi.
“BAĞIMSIZLIK GERÇEKLEŞTİĞİNDE NÜFUS YÜZDE 50 RUS, YÜZDE 50 TÜRK’TÜ çabucak sonrasındaKİ SÜREÇTE TÜRK NÜFUSU YÜZDESİ 70’E KADAR ÇIKTI”
Kazakistan’da rejimi tehlikeye sokacak biçimde meydana gelen sokak hareketlerinin; dışarıdan bir tesir yahut müdahalenin kelam konusu olup olmadığı sorusunu akıllara getirdiğini tabir eden Oktay, “Evet. Kazakistan eski Sovyet coğrafyasında değerli bir devlet. 1991’de bağımsızlığını kazandıktan daha sonra bilhassa Nazarbayev’in uygulamaları ile nüfus istikrarını sağladı. Zira bağımsızlık gerçekleştiğinde nüfus yüzde 50 Rus, yüzde 50 Türk’tü. ondan sonrasındaki süreçte Türk nüfusu yüzdesi 70’e kadar çıktı. Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçiş oldu. Ekonomik kaynaklarını istikrarlı bir biçimde çıkararak Kazakistan’ı zenginleştirdi. Lakin eski Sovyet devirde kalan devletlerde halk ile yöneticiler içinde önemli manada gelir dağılımı açısından bir dengesizlik oluştu. Bu gelir barışı sağlanamadığı için Kırgızistan’da, Kazakistan’da vakit zaman da eski Sovyet devletlerinde bu ve buna misal şovlar kelam konusu oldu” sözlerine yer verdi.
“RUSYA, KAZAKISTAN’A YERLEŞMİŞ OLDU”
Nursultan Nazarbayev’in Türk devletler teşkilatının oluşmasına kıymetli ölçüde katkı sağladığını belirten Oktay, “Çok kıymetli bir işlev icra etti. Bu ister istemez eski Sovyet devri isteği ortasında olan Putin ve idaresini rahatsız etti. Burada Rusya’nın parmağının olup olmadığı konuşuluyor. Ya da Kazakistan’daki hareketlerde İngiltere’nin, Çin’in, Amerika’nın parmağı var mı üzere sorular şu anda önemli manada tartışılıyor. elbette bir dış müdahale var. Zira çabucak hadiselerden bir gün daha sonra Rusya’nın Sovyetler dağıldıktan daha sonra oluşturduğu Kolektif Güvenlik Örgütü’nün Kazakistan’a askeri yardım göndermesi kelam konusu oldu. Şu anda sayıları 4 bini civarındaki Rus askeri Kazakistan’da asayiş sağlamakla ilgili alana inmiş durumda. İsmi konmamış bir biçimde Rusya, Kazakistan’a yerleşmiş oldu” diye konuştu.
“BATI TARAFINDAN RUSYA’NIN UKRAYNA KRİZİNDE ELİNİ ZAYIFLATABİLMEK İSMİNE KAZAKISTAN’DAN BİR CEPHE AÇILACAKTI”
KAFKASSAM Lideri Oktay, 2014’ten bu yana Rusya ile batı içindeki Ukrayna krizinde, çatışma arifesinde olunduğuna vurgu yaparak, şöyleki devam etti:
“Bu arife noktasına gelindiğinde ise Rusya’nın askeri olarak Ukrayna’ya saldırmasının önü açılacaktı. Bütün batı alemi Rusya’yı işgalci ve savaş yanlısı olarak suçlayıp Rusya’ya karşı uygulanacak ambargo konusunu gündeme getirirken Rusya bütün dikkatleri Kazakistan’a çekti. Rusya’yı takip edenler şunu görürler; Belarus, Ukrayna, Gürcistan hatta Dağlık Karabağ Rusya’nın yumuşak karnı olarak batı ile çabasında girişmiş olduğu istikrar arbedesinde değerli hassas noktalardı. Bu noktada Rusya’nın Ukrayna krizinde elini zayıflatabilmek ismine Kazakistan’dan bir cephe açılacaktı. Bu aksiyonlar batı tarafınca mı organize edildi? Rusya’nın dikkatini oraya çekerek Ukrayna’yı rahatlatmak açısından yoksa Rusya ön almak ismine Ukrayna’da olacak krizi tetikleyerek Kazakistan’da kendi denetimini ele geçirebilmek için krizi tetikleyip, bundan istifade ederek Kazakistan’ı denetim altına alma sürecini mi başlattı?”
“TÜRKİYE, DENEYİMLERİNİ TÜRK DEVLETLERİNE AKTARMAZSA, PUTİN’İN ESKİ SOVYET COĞRAFYASINI CANLANDIRMAK İÇİN GİRİŞTİĞI ÇABALARLA KARŞI KARŞIYA KALIRLAR”
Kazakistan’daki kelam konusu olayların, batı ile Rusya’nın, Ukrayna üstündeki rekabet alanını Kazakistan’a yönlendirdiğini öne süren Oktay, “Kazakistan ise şu anda önemli manada Rusya’nın denetimine girdi. Kazakistan; Çin açısından da İngiltere açısından da değerli. Her şeyden kıymetlisi Türk birliği açısından çok kıymetli. Natürel Kazakistan’daki bu kriz Türk cumhuriyetlerine yansır. Türk cumhuriyetlerinde önemli manada idare krizi yaşanıyor. İnsan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü konusunda önemli ıstıraplar yaşanıyor. Kazakistan’daki bu örnek Azerbaycan’ı, Türkmenistan’ı Kırgızistan ve hatta Özbekistan’ı da etkileyeceği ile ilgili yorumlar ve tahlillerle karşı karşıya kalıyoruz. Türkiye, deneyim ve birikimlerini bu Türk devletlerine aktararak oradaki idare ile halk içindeki dengesizliği giderecek önlemlerin alınması konusunda bölge devletlerine önemli takviye olmak zorunda. Şayet şayet olmazsa, Putin’in Rusya halkı üzerinde kaybettiği tesirini giderebilmek, yeniden Ruslara ideolojik amaç gösterebilmek ismine eski Sovyet coğrafyasını canlandırmak için giriştiği bu gayretleri, Türk cumhuriyetlerine yanlışsız da yönlendirir. Bu Putin daha sonrası Rusya için vazgeçilmez bir aksiyon üzere gözüküyor. Lakin Türkiye’de soydaşlık hukukundan hareketle hem bağımsız Türk devletlerini tıpkı vakitte şu anda Rusya Federasyonu coğrafyasında yaşayan Türkleri ve İran ve Çin’de yaşayan Türkler ile ilgili de bu hareketin olumlu yahut olumsuz etkilerini göz önünde bulundurarak, bölge ile ilgili hemen bir aksiyon planı gerçekleştirmek zorunda. Bugün prestiji ile Kazakistan Rusya’nın işgaline açık hale geldi” dedi.
KAYNAK: İHA