Kabil’de THY uçağında harikulade operasyon! Nefesler tutuldu…
THY’nin Boeing 777-300ER uçağı Kabil Havalimanı’na indiğinde ortalık sakindi. Lakin fazlaca kısa müddette binlerce Afganlı pistlere dolmaya başladı. Uçakların önüne atlayanlar mevti göze almışlardı.
İşte o sırada yaşanan anları Uğur Cebeci Hürriyet’teki köşesine taşıdı. İşte o tahliye operasyonu…
THY’nin Boeing 777-300ER uçağı Kabil Havalimanı’na indiğinde ortalık sakindi. Lakin hayli kısa müddette binlerce Afganlı pistlere dolmaya başladı. Bir uçak bulup binmek ve gitmek istiyorlardı. Tarihin en içler acısı kaçış çılgınlığı yaşanıyordu. Uçakların önüne atlayanlar vefatı göze almışlardı. Hatta Amerikan Hava Kuvvetleri’nin nakliye uçağının iniş ekiplerine kendilerini bağlayanlar bile vardı. Kalkış daha sonrası o beşerler düşüp piste çakılarak hayatlarını kaybettiler.
Sabah saatleriydi. Afganistan’ın Kabil Hamid Karzai Havalimanı’nın bir yanı sakin görünüyordu. Fakat havalimanı etrafı insan seliydi. Vakit zaman ateş açılıyordu. Bağırışlar duyuluyordu. THY’nin TC-JJM tescil işaretli Boeing 777-300ER uçağı hoş bir alçalışla piste teker koydu. Pilotlar kokpit camından dışarıyı çıplak gözle ve büyük titizlikle inceliyorlardı. Ani bir durumda uçak pisti pas geçebilirdi. Uçağın kaptan pilotları Arslan Özkan, Josef Pivarlı ve iki first officer yani ikinci pilotlar Erbil Yurtseven ve Tayfun Akcar harikulade tahliyenin kahramanlarıydı.
TUTUNMAK İSTEDİLER
Uçak park konumuna geldi. Havalimanının daha hareketsiz kısmındaydı. Toplam 324 yolcu güvenlik tedbirleri altında havalimanına getirilmişti. Türk askeri, THY’nin Kabil’deki vazifelileri ve mutabakatlı şirketlerin çalışanları süratle süreçleri yaptılar. Kabin grupları koridor boyunca dizilmişlerdi. Uçağa gelen yolcuları büyük bir süratle koltuklarına oturttular. Kaptanlar kalkış için hazırlıklarını büyük bir süratle yaptılar. Uçak havalimanından ayrılmak için artık vakit geri saymaya başlamıştı. Risk de artmıştı. Havalimanına giren Afganlılar pistlere kadar ilerlemişlerdi. Hepsi bir uçağa tutunmak istiyordu. Onlarca bir uçağa tutunmak, hayata tutunmakla eşdeğerdi. Vefat kimsenin aklına gelmiyordu. Kimsenin umurunda değildi.
DUVAR OLUŞTURDU
Uçak terminal binasından uzaklaştı. Motorlar çalıştırılmıştı. Fakat havalimanının bir yanı ana baba günü olmuştu. Uçakta olağan olarak yeterinden çok yakıt vardı. Saatlerce beklediler. Kaptanlar havadaki pilotlarla konuşuyordu. Bu ortada kule bu operasyon için elinden geleni yapıyordu. Türk askeri bakılırsavlilerinin gözleri pistler üzerindeydi. Evvel kalkış için harekete geçildi lakin pistte insan olduğu görülünce uçuştan vazgeçildi. Helikopter pilotları ile temas kuruldu. Kalkış için pist kenarına helikopterler dizildi. Helikopterler aşağı yanlışsız harikulade bir hava hareketi yaptığı için etrafta dolaşan Afganlılar yaklaşamadılar. Pallerden çıkan rüzgar pist kenarında bir duvar oluşturdu. Beşerler yaklaşamadı.
NEFESLER TUTULDU
Bu koridor tam oluştuğunda THY uçağı da piste yanlışsız yol almıştı. Pilotların tabirlerine göre 40-50 saniyelik bir boşluk oldu. Ve helikopterler karayollarında ambulanslara yol açan fermuar hareketindeki üzere süratle yanlara açıldılar. İşte tam o ortada kaptanlar gaz kollarını sonuna kadar açtılar. Uçak olması gerekenden daha kısa müddette süratle yerden kesildi. Ve aşağıya hakikat öbür pilotların çıplak gözle yaptıkları takipten yararlanarak uçak havalimanı üzerinden sola yanlışsız çekildi. Kısa müddette irtifasına ulaştı. Uçak tam doluydu. Hava epey sıcaktı bu yüzden kısa koşudan daha sonra kalkış ve tırmanışın da risklerini bizim pilotlar giderdiler. Çok sıcakta uçak motorlarının güçlerinde kayıplar olur. Performansları etkilenir. Kısa müddette ulaşılan yükseklik aslında özgürlüğün yüksekliğiydi. Bir cehennemden kaçışın öyküsünün başladığı yerdi. Bütün bu operasyon olurken THY’nin Uçuş İşletmeden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Baran Gülbaran ve takımı nefeslerini tutmuşlardı. Vakit zaman gelen fotoğrafları inceliyorlardı. Uçağın yükseliş bilgisi geldiğinde rahat bir nefes aldılar.
VUHAN’A BENZEMİYORDU
THY pilotları pandemi başlangıcında da Çin’in Vuhan kentinden daha sonra da öbür yerlerden çok sayına tahliye uçuşu yapmışlardı. Fakat hiç bir uçuş bu uçuşa benzemiyordu. Zira o uçuşlarda aşağıda bir tehlike yoktu. Amerikan Hava Kuvvetleri uçağına olduğu üzere THY uçağının önüne de beşerler gelseydi, uçağın alçakta olan motorları o insanları vakumlar ve parçalanarak can vermelerine yol açardu. Ve bu biçimde bir izdırapla yaşamak fazlaca ağır olurdu natürel. Motorlar bir kişi vakumlasa bile ortasındaki blad’eler dağılır, yanma odalarına kadar her şey harap olur ve artık güç üretemezlerdi. Değil oradan uçmak o uçağı oradan almak bile imkânsız hale gelirdi.
DERS NİTELİĞİNDE
Yaşanan 5 saat, aslında her saniyesi havacılık için bir ders niteliğindeydi. Onlarca riskin, mevt tehlikesinin ortasında 324 yolcuyu çekip çıkarmak şüphesiz bir grup işiydi. Türk askerinden, helikopter pilotlarına, yerdeki nazaranvlilere, kuleye ve işin gerisindeki diplomatik çalkantılı süreci yürüten Dışişlerinin diplomatlarına kadar herkes saliselerle işini yapmıştı. Bence bu uçağın ismi ‘Özgürlük’ olarak değiştirilmesi gereken bir uçaktı. Takım ise tek tek büyük bir selamı oldukçatan haketmişti.
İŞTE THY GRUBU
Kaptan Pilotlar: Arslan Özkan, Josef Pivarcı (THY’de gorevli-Çek Cumhuriyeti vatandaşı), First Officer’lar: Erbil Yurtseven, Tayfun Akcar, Kabin Takımı Purser: Gülsen Dilek, Kabin Amir ve Memurları: Arif Gezmişoğlu, Fatma Seçil Topaloğlu, Hande Demirci, Zekiye Beğenilen Temel, Gizem Eryılmaz Salter, Bahar Akar Büşra Uysal, Muhammet Ömer Oflu, Burak Oğuz Alkoç, Hayrullah Ayhan Pekşen, Esin Ovalı.
İRAN’DAN TAHLİYE
Tarihler 19 Mart 1985’i gösteriyordu. İran-Irak fevkalade bir çatışmanın ortasındaydı. Saddam Hüseyin 72 saat ortasında İran’ı bombalayıp yerle bir edeceğini duyurmuştu. Tahran’da yaşayan ya da bakılırsavli olan Japonlar vardı. Japonya, vatandaşlarını süratle İran’dan tahliye etmek istiyordu. Ancak Tokyo’dan ya da öteki bir kentten kalkan uçağın gelmesi önemli vakit alacaktı. Japonya Türkiye’den yardım istedi. Ve Türk Hava Yolları’nın bir uçağı bu dost ülke için Yeşilköy Havalimanı’ndan havalandı. Tahran Havalimanı’na indiğinde 215 ve birden fazla Japon yolcu hazır bekliyorlardı. Bir saati bile bulmadı. Japonlar uçağa alındı. Ve uçak süratle pist başına gitti. Kalktı ve onları İstanbul’a getirdi. İşin perde gerisinde Saddam Hüseyin vardı. Sonuçta ne vakit bombalayacağı belirli olmazdı. 72 saat demişti ancak her an bombalama başlayabilirdi. İşte o koşullarda THY’nin yaptığı kurtarma operasyonu muvaffakiyet ile sonuçlandı. Japon dostluğu bir kere daha Türk dostluğu ile kenetlenmişti. Uçağa Kushimoto ismi verildi. Japonlar bunu asla unutmadı. Her sarsıntıda, her başımıza gelen talihsizlik te sormadan, etmeden yanımızda oldular.
THY’nin Boeing 777-300ER uçağı Kabil Havalimanı’na indiğinde ortalık sakindi. Lakin fazlaca kısa müddette binlerce Afganlı pistlere dolmaya başladı. Uçakların önüne atlayanlar mevti göze almışlardı.
İşte o sırada yaşanan anları Uğur Cebeci Hürriyet’teki köşesine taşıdı. İşte o tahliye operasyonu…
THY’nin Boeing 777-300ER uçağı Kabil Havalimanı’na indiğinde ortalık sakindi. Lakin hayli kısa müddette binlerce Afganlı pistlere dolmaya başladı. Bir uçak bulup binmek ve gitmek istiyorlardı. Tarihin en içler acısı kaçış çılgınlığı yaşanıyordu. Uçakların önüne atlayanlar vefatı göze almışlardı. Hatta Amerikan Hava Kuvvetleri’nin nakliye uçağının iniş ekiplerine kendilerini bağlayanlar bile vardı. Kalkış daha sonrası o beşerler düşüp piste çakılarak hayatlarını kaybettiler.
Sabah saatleriydi. Afganistan’ın Kabil Hamid Karzai Havalimanı’nın bir yanı sakin görünüyordu. Fakat havalimanı etrafı insan seliydi. Vakit zaman ateş açılıyordu. Bağırışlar duyuluyordu. THY’nin TC-JJM tescil işaretli Boeing 777-300ER uçağı hoş bir alçalışla piste teker koydu. Pilotlar kokpit camından dışarıyı çıplak gözle ve büyük titizlikle inceliyorlardı. Ani bir durumda uçak pisti pas geçebilirdi. Uçağın kaptan pilotları Arslan Özkan, Josef Pivarlı ve iki first officer yani ikinci pilotlar Erbil Yurtseven ve Tayfun Akcar harikulade tahliyenin kahramanlarıydı.
TUTUNMAK İSTEDİLER
Uçak park konumuna geldi. Havalimanının daha hareketsiz kısmındaydı. Toplam 324 yolcu güvenlik tedbirleri altında havalimanına getirilmişti. Türk askeri, THY’nin Kabil’deki vazifelileri ve mutabakatlı şirketlerin çalışanları süratle süreçleri yaptılar. Kabin grupları koridor boyunca dizilmişlerdi. Uçağa gelen yolcuları büyük bir süratle koltuklarına oturttular. Kaptanlar kalkış için hazırlıklarını büyük bir süratle yaptılar. Uçak havalimanından ayrılmak için artık vakit geri saymaya başlamıştı. Risk de artmıştı. Havalimanına giren Afganlılar pistlere kadar ilerlemişlerdi. Hepsi bir uçağa tutunmak istiyordu. Onlarca bir uçağa tutunmak, hayata tutunmakla eşdeğerdi. Vefat kimsenin aklına gelmiyordu. Kimsenin umurunda değildi.
DUVAR OLUŞTURDU
Uçak terminal binasından uzaklaştı. Motorlar çalıştırılmıştı. Fakat havalimanının bir yanı ana baba günü olmuştu. Uçakta olağan olarak yeterinden çok yakıt vardı. Saatlerce beklediler. Kaptanlar havadaki pilotlarla konuşuyordu. Bu ortada kule bu operasyon için elinden geleni yapıyordu. Türk askeri bakılırsavlilerinin gözleri pistler üzerindeydi. Evvel kalkış için harekete geçildi lakin pistte insan olduğu görülünce uçuştan vazgeçildi. Helikopter pilotları ile temas kuruldu. Kalkış için pist kenarına helikopterler dizildi. Helikopterler aşağı yanlışsız harikulade bir hava hareketi yaptığı için etrafta dolaşan Afganlılar yaklaşamadılar. Pallerden çıkan rüzgar pist kenarında bir duvar oluşturdu. Beşerler yaklaşamadı.
NEFESLER TUTULDU
Bu koridor tam oluştuğunda THY uçağı da piste yanlışsız yol almıştı. Pilotların tabirlerine göre 40-50 saniyelik bir boşluk oldu. Ve helikopterler karayollarında ambulanslara yol açan fermuar hareketindeki üzere süratle yanlara açıldılar. İşte tam o ortada kaptanlar gaz kollarını sonuna kadar açtılar. Uçak olması gerekenden daha kısa müddette süratle yerden kesildi. Ve aşağıya hakikat öbür pilotların çıplak gözle yaptıkları takipten yararlanarak uçak havalimanı üzerinden sola yanlışsız çekildi. Kısa müddette irtifasına ulaştı. Uçak tam doluydu. Hava epey sıcaktı bu yüzden kısa koşudan daha sonra kalkış ve tırmanışın da risklerini bizim pilotlar giderdiler. Çok sıcakta uçak motorlarının güçlerinde kayıplar olur. Performansları etkilenir. Kısa müddette ulaşılan yükseklik aslında özgürlüğün yüksekliğiydi. Bir cehennemden kaçışın öyküsünün başladığı yerdi. Bütün bu operasyon olurken THY’nin Uçuş İşletmeden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Baran Gülbaran ve takımı nefeslerini tutmuşlardı. Vakit zaman gelen fotoğrafları inceliyorlardı. Uçağın yükseliş bilgisi geldiğinde rahat bir nefes aldılar.
VUHAN’A BENZEMİYORDU
THY pilotları pandemi başlangıcında da Çin’in Vuhan kentinden daha sonra da öbür yerlerden çok sayına tahliye uçuşu yapmışlardı. Fakat hiç bir uçuş bu uçuşa benzemiyordu. Zira o uçuşlarda aşağıda bir tehlike yoktu. Amerikan Hava Kuvvetleri uçağına olduğu üzere THY uçağının önüne de beşerler gelseydi, uçağın alçakta olan motorları o insanları vakumlar ve parçalanarak can vermelerine yol açardu. Ve bu biçimde bir izdırapla yaşamak fazlaca ağır olurdu natürel. Motorlar bir kişi vakumlasa bile ortasındaki blad’eler dağılır, yanma odalarına kadar her şey harap olur ve artık güç üretemezlerdi. Değil oradan uçmak o uçağı oradan almak bile imkânsız hale gelirdi.
DERS NİTELİĞİNDE
Yaşanan 5 saat, aslında her saniyesi havacılık için bir ders niteliğindeydi. Onlarca riskin, mevt tehlikesinin ortasında 324 yolcuyu çekip çıkarmak şüphesiz bir grup işiydi. Türk askerinden, helikopter pilotlarına, yerdeki nazaranvlilere, kuleye ve işin gerisindeki diplomatik çalkantılı süreci yürüten Dışişlerinin diplomatlarına kadar herkes saliselerle işini yapmıştı. Bence bu uçağın ismi ‘Özgürlük’ olarak değiştirilmesi gereken bir uçaktı. Takım ise tek tek büyük bir selamı oldukçatan haketmişti.
İŞTE THY GRUBU
Kaptan Pilotlar: Arslan Özkan, Josef Pivarcı (THY’de gorevli-Çek Cumhuriyeti vatandaşı), First Officer’lar: Erbil Yurtseven, Tayfun Akcar, Kabin Takımı Purser: Gülsen Dilek, Kabin Amir ve Memurları: Arif Gezmişoğlu, Fatma Seçil Topaloğlu, Hande Demirci, Zekiye Beğenilen Temel, Gizem Eryılmaz Salter, Bahar Akar Büşra Uysal, Muhammet Ömer Oflu, Burak Oğuz Alkoç, Hayrullah Ayhan Pekşen, Esin Ovalı.
İRAN’DAN TAHLİYE
Tarihler 19 Mart 1985’i gösteriyordu. İran-Irak fevkalade bir çatışmanın ortasındaydı. Saddam Hüseyin 72 saat ortasında İran’ı bombalayıp yerle bir edeceğini duyurmuştu. Tahran’da yaşayan ya da bakılırsavli olan Japonlar vardı. Japonya, vatandaşlarını süratle İran’dan tahliye etmek istiyordu. Ancak Tokyo’dan ya da öteki bir kentten kalkan uçağın gelmesi önemli vakit alacaktı. Japonya Türkiye’den yardım istedi. Ve Türk Hava Yolları’nın bir uçağı bu dost ülke için Yeşilköy Havalimanı’ndan havalandı. Tahran Havalimanı’na indiğinde 215 ve birden fazla Japon yolcu hazır bekliyorlardı. Bir saati bile bulmadı. Japonlar uçağa alındı. Ve uçak süratle pist başına gitti. Kalktı ve onları İstanbul’a getirdi. İşin perde gerisinde Saddam Hüseyin vardı. Sonuçta ne vakit bombalayacağı belirli olmazdı. 72 saat demişti ancak her an bombalama başlayabilirdi. İşte o koşullarda THY’nin yaptığı kurtarma operasyonu muvaffakiyet ile sonuçlandı. Japon dostluğu bir kere daha Türk dostluğu ile kenetlenmişti. Uçağa Kushimoto ismi verildi. Japonlar bunu asla unutmadı. Her sarsıntıda, her başımıza gelen talihsizlik te sormadan, etmeden yanımızda oldular.