İstanbul’un röntgeni çekildi! Uzmanlardan korkutan ikaz
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) İstanbul’un zelzele raporunda; muhtemel 7,5 büyüklüğündeki sarsıntıda, 48 bin binanın ağır ve fazlaca ağır hasar alması, 150 bine yakın binanın orta hasar alması bekleniyor. Matematiksel olarak çıkarılan bu sayıların gerçekçiliğinin tespit edilmesi için İBB Zelzele Risk İdaresi Ve Kentsel Uygunlaştırma Daire Başkanlığı İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdürlüğü Zelzele Risk Tahlil grubu, kentin 39 ilçesindeki binalarda incelemeler yapıyor. Grupların yılsonuna kadar, bütün ilçelerdeki binalarda inceleme yapması ve mümkün bir zelzelede binaların alacakları hasar derecelerini belirlemeleri bekleniyor.
Yapılan adrese dayalı bina bazındaki çalışmalar konusunda İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdür Yardımcısı Hasan Hüseyin Aydoğdu, “Şu ana kadar açıklanan sayılar konut stokunun içerisinde kırılganlık eğrileri, mümkünlük işlevleriyle hesaplanmış sayılar. Adrese dayalı katiyen bu 48 bin bina muhakkak değil. Sarsıntı ve Yer İnceleme Müdürlüğü’müzün elindeki yapı envanterine nazaran İstanbul’da 1 milyon 160 bin bina bulunuyor. Bunun bir daha yaklaşık 790 bin, 800 bin civarındaki kısmı 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Çoğunlukla bunların içinde olmak üzere bütün İstanbul içerisinde 48 bin bina en son yapılan kayıp varsayım çalışmamıza bakılırsa ağır yahut fazlaca ağır hasar alacak durumda” değerlendirmesinde bulundu.
BİNALAR KARIŞ KARIŞ İNCELENİYOR
Zelzele Risk Tahlil takımı, 100 şahıstan oluşuyor. Takımlar birinci vakit içinderda binaya giderek, rölevesini çıkarıyorlar. Bu doğrultuda, 5 tane kolon belirlenerek çalışmalar başlıyor. Kolonlardan birinden, üstündeki boya ve sıva sıyırma süreci yapılarak donatı tespiti ile binadaki korozyon düzeyi belirleniyor. Donatı sayısı yani demir sayısına bakılıyor. Seçilen 5 kolonda da beton yüzebir daha ulaşılarak betonun basınç dayanımı belirleniyor. Bu süreçte beton test alımlı olarak isimlendirilen schmidt aygıtı kullanılıyor. Ayrıyeten bina yapısındaki düzensizliklere bakılıyor.
“TAHMİN ÇALIŞMALARINI ALANDAN TOPLADIĞIMIZ BİLGİLERLE DAHA GERÇEKÇİ BİR FORMDA GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”
İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdür Yardımcısı Hasan Hüseyin Aydoğdu, yapılan çalışmalarla ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu: “Özellikle 2000 yılı öncesinde yaklaşık 790 bin yapının içerisinde mekanik bilgiler toplayarak bina bazında risk sıralamasını yapmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda 22 tane ilçenin sonuçlarını almış durumdayız. Şu an itibariyle de 28. ilçede çalışmalarımız devam ediyor. Genel olarak 2018 yılında tamamlanan ve geçtiğimiz yıl güncellenen ilçe bazlı çalışmalarımızın ortaya koyduğu bir sayı vardı. Hasarlı ve ağır hasarlı yaklaşık 48 bin bina öngörülüyordu. Bunu yerinde adrese dayalı olarak tespit etmeye başladık ve bu kestirim çalışmalarını alandan topladığımız bilgilerle daha gerçekçi bir biçimde geliştirmeye çalışıyoruz. Şu anda İstanbul’daki yapı stokunun büyük bir çoğunluğu 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Literatürde sıkça işlenir, 2000 yılı öncesi yapılar biraz daha riskli görülmektedir. 2000 yılı daha sonrası bir anda sihirli değnek değmedi. Fakat 1999 sarsıntılarının yarattığı şuur, endişe, 1997 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin daha da anlaşılması, yapı kontrol kanunu üzere gelişmeler ve materyal kalitesindeki ilerlemeler niçiniyle 2000 yılından daha sonra imal edilen binalar biraz daha güzel durumda.”
“KIRILGANLIK EĞRİLERİ, MÜMKÜNLÜK İŞLEVLERİYLE HESAPLANMIŞ RAKAMLAR”
Aydoğdu, 1997 yılı öncesindeki yapı stokunun 1975 yılındaki sarsıntı yönetmeliğine uymadığına dikkat çekerek, “Bu sebeple ağır ve fazlaca ağır hasar alması öngörülen binaların adrese dayalı olarak bulunması gerekiyor. Şu ana kadar açıklanan sayılar konut stokunun içerisinde kırılganlık eğrileri, mümkünlük işlevleriyle hesaplanmış sayılar. Adres dayalı katiyetle bu 48 bin bina makul değil. Zelzele ve yer inceleme müdürlüğümüzün elindeki yapı envanterine göre İstanbul’da 1 milyon 160 bin bina bulunuyor. Bunun bir daha yaklaşık 790 bin, 800 bin civarındaki kısmı 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Çoğunlukla bunların içinde olmak üzere bütün İstanbul içerisinde 48 bina en son yapılan kayıp varsayım çalışmamıza göre ağır yahut fazlaca ağır hasar alacak durumda. Lakin bizim artık 22 ilçede bina bazlı yaptığımız çalışmalarda bu sayılar biraz daha değişmesi kelam konusu. Yılsonuna kadar 39 ilçemizde inceleme yapmış ve raporlamamızı yapmış olmayı hedefliyoruz. Haliç’in batısında ve TEM otoyolunun güneyinde kalan bölgeler taban olarak ve faya yakınlık bakımından biraz daha depremselliğin yüksek olduğu bölgeler. BU ilçelerdeki yapı stokunun da kendi içerisindeki özelliklerini şu anda yaptığımız çalışmalarla az hayli ortaya çıkarmış durumdayız. Daha evvelki çalışmaların da ortaya koyduğu üzere burada yapı stokunun da eski olmasından kaynaklı meselelerin ivedilikle ortadan kaldırılması gerekiyor” halinde konuştu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) İstanbul’un zelzele raporunda; muhtemel 7,5 büyüklüğündeki sarsıntıda, 48 bin binanın ağır ve fazlaca ağır hasar alması, 150 bine yakın binanın orta hasar alması bekleniyor. Matematiksel olarak çıkarılan bu sayıların gerçekçiliğinin tespit edilmesi için İBB Zelzele Risk İdaresi Ve Kentsel Uygunlaştırma Daire Başkanlığı İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdürlüğü Zelzele Risk Tahlil grubu, kentin 39 ilçesindeki binalarda incelemeler yapıyor. Grupların yılsonuna kadar, bütün ilçelerdeki binalarda inceleme yapması ve mümkün bir zelzelede binaların alacakları hasar derecelerini belirlemeleri bekleniyor.
Yapılan adrese dayalı bina bazındaki çalışmalar konusunda İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdür Yardımcısı Hasan Hüseyin Aydoğdu, “Şu ana kadar açıklanan sayılar konut stokunun içerisinde kırılganlık eğrileri, mümkünlük işlevleriyle hesaplanmış sayılar. Adrese dayalı katiyen bu 48 bin bina muhakkak değil. Sarsıntı ve Yer İnceleme Müdürlüğü’müzün elindeki yapı envanterine nazaran İstanbul’da 1 milyon 160 bin bina bulunuyor. Bunun bir daha yaklaşık 790 bin, 800 bin civarındaki kısmı 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Çoğunlukla bunların içinde olmak üzere bütün İstanbul içerisinde 48 bin bina en son yapılan kayıp varsayım çalışmamıza bakılırsa ağır yahut fazlaca ağır hasar alacak durumda” değerlendirmesinde bulundu.
BİNALAR KARIŞ KARIŞ İNCELENİYOR
Zelzele Risk Tahlil takımı, 100 şahıstan oluşuyor. Takımlar birinci vakit içinderda binaya giderek, rölevesini çıkarıyorlar. Bu doğrultuda, 5 tane kolon belirlenerek çalışmalar başlıyor. Kolonlardan birinden, üstündeki boya ve sıva sıyırma süreci yapılarak donatı tespiti ile binadaki korozyon düzeyi belirleniyor. Donatı sayısı yani demir sayısına bakılıyor. Seçilen 5 kolonda da beton yüzebir daha ulaşılarak betonun basınç dayanımı belirleniyor. Bu süreçte beton test alımlı olarak isimlendirilen schmidt aygıtı kullanılıyor. Ayrıyeten bina yapısındaki düzensizliklere bakılıyor.
“TAHMİN ÇALIŞMALARINI ALANDAN TOPLADIĞIMIZ BİLGİLERLE DAHA GERÇEKÇİ BİR FORMDA GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”
İstanbul Şehircilik Atölyesi Müdür Yardımcısı Hasan Hüseyin Aydoğdu, yapılan çalışmalarla ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu: “Özellikle 2000 yılı öncesinde yaklaşık 790 bin yapının içerisinde mekanik bilgiler toplayarak bina bazında risk sıralamasını yapmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda 22 tane ilçenin sonuçlarını almış durumdayız. Şu an itibariyle de 28. ilçede çalışmalarımız devam ediyor. Genel olarak 2018 yılında tamamlanan ve geçtiğimiz yıl güncellenen ilçe bazlı çalışmalarımızın ortaya koyduğu bir sayı vardı. Hasarlı ve ağır hasarlı yaklaşık 48 bin bina öngörülüyordu. Bunu yerinde adrese dayalı olarak tespit etmeye başladık ve bu kestirim çalışmalarını alandan topladığımız bilgilerle daha gerçekçi bir biçimde geliştirmeye çalışıyoruz. Şu anda İstanbul’daki yapı stokunun büyük bir çoğunluğu 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Literatürde sıkça işlenir, 2000 yılı öncesi yapılar biraz daha riskli görülmektedir. 2000 yılı daha sonrası bir anda sihirli değnek değmedi. Fakat 1999 sarsıntılarının yarattığı şuur, endişe, 1997 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin daha da anlaşılması, yapı kontrol kanunu üzere gelişmeler ve materyal kalitesindeki ilerlemeler niçiniyle 2000 yılından daha sonra imal edilen binalar biraz daha güzel durumda.”
“KIRILGANLIK EĞRİLERİ, MÜMKÜNLÜK İŞLEVLERİYLE HESAPLANMIŞ RAKAMLAR”
Aydoğdu, 1997 yılı öncesindeki yapı stokunun 1975 yılındaki sarsıntı yönetmeliğine uymadığına dikkat çekerek, “Bu sebeple ağır ve fazlaca ağır hasar alması öngörülen binaların adrese dayalı olarak bulunması gerekiyor. Şu ana kadar açıklanan sayılar konut stokunun içerisinde kırılganlık eğrileri, mümkünlük işlevleriyle hesaplanmış sayılar. Adres dayalı katiyetle bu 48 bin bina makul değil. Zelzele ve yer inceleme müdürlüğümüzün elindeki yapı envanterine göre İstanbul’da 1 milyon 160 bin bina bulunuyor. Bunun bir daha yaklaşık 790 bin, 800 bin civarındaki kısmı 2000 yılı öncesinde yapılmış durumda. Çoğunlukla bunların içinde olmak üzere bütün İstanbul içerisinde 48 bina en son yapılan kayıp varsayım çalışmamıza göre ağır yahut fazlaca ağır hasar alacak durumda. Lakin bizim artık 22 ilçede bina bazlı yaptığımız çalışmalarda bu sayılar biraz daha değişmesi kelam konusu. Yılsonuna kadar 39 ilçemizde inceleme yapmış ve raporlamamızı yapmış olmayı hedefliyoruz. Haliç’in batısında ve TEM otoyolunun güneyinde kalan bölgeler taban olarak ve faya yakınlık bakımından biraz daha depremselliğin yüksek olduğu bölgeler. BU ilçelerdeki yapı stokunun da kendi içerisindeki özelliklerini şu anda yaptığımız çalışmalarla az hayli ortaya çıkarmış durumdayız. Daha evvelki çalışmaların da ortaya koyduğu üzere burada yapı stokunun da eski olmasından kaynaklı meselelerin ivedilikle ortadan kaldırılması gerekiyor” halinde konuştu.