Düzce zelzelesinde dikkat çeken 99 zelzelesi detayı!
17 Kasım’daki Düzce’deki zelzelenin akabinde SAÜ Afet İdare Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu tarafınca yapılan incelemelerin akabinde rapor hazırlandı.
Sarsıntının, Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde oluşan 1999 İzmit ve Düzce sarsıntı kırıkları ile Çilimli Fayı içinde kalan alanda meydana geldiği belirtilen raporda, zelzelenin kaynak bölgesi civarında temel belirleyici tektonik ögenin KAFZ olduğu kaydedildi.
KAFZ’ın, 1999 İzmit ve Düzce sarsıntılarının yanı sıra 1944 Bolu-Gerede (7,3), 1957 Bolu-Abant (7) ve 1967 Mudurnu Vadisi-Adapazarı (7,1) sarsıntılarını ürettiği aktarılan raporda, “Ayrıca, Hendek Fayı üzerinde meydana gelen 1943 Hendek sarsıntısı de bu bağlamda yazılabilir. Bu yüzden, 17 Kasım’daki Düzce sarsıntısının tektonik açıdan bu kadar canlı bölgede meydana gelmesinin, olağan dışı olarak nitelendirilemeyeceği açıktır.” denildi.
Raporda, KAFZ ile ilişkili ikincil bir fay olan Hendek Fayı hakkında bilgi kısıtlılığına da işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
“Bu fay, Gümüşova-Hendek-Adapazarı sınırında uzanmakta ve Adapazarı Ovası ortasında çökeller altında izlenememektedir. Bu fayın KAFZ’ın bahsi geçen kuzey ve güney kollarına nazaran daha az tehlikeli olduğu ve 1943 Hendek sarsıntısını ürettiği söylenebilir. Fakat 1943 Hendek zelzelesinin bu fayın ne kadarlık bir kısmını kırdığını bilmemekteyiz. Ayrıyeten, 1878 yılında Sapanca ve Adapazarı’nda da yıkıma yol açan zelzelenin hangi fay üzerinde olduğu da bilinmemektedir. 1999 İzmit ve Düzce sarsıntı kırılmaları kaynaklı vakit ortasındaki gerilme değişimleri hesaplanmıştır. 2021 Yayakbaşı (Düzce) zelzelesi odağının son 22 yıl ortasında yaklaşık 5 bar civarında artışı azalarak devam eden bir gerilme yüküne maruz kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuç, 2021 Düzce sarsıntısının 1999 İzmit ve Düzce sarsıntılarından bağımsız ele alınamayacağını önermektedir. Yani 1999 zelzelelerinin tesiri azalarak da olsa devam etmektedir.”
“ALINAN ÖNLEMLER HASARIN OLUŞMAMASINDA TESİRLİ OLDU”
SAÜ Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu, AA muhabirine, 5 büyüklüğündeki Düzce sarsıntısının Marmara Bölgesi için sıradışı olmadığını anlattı.
Bu şiddette sarsıntıların ömrün olağan akışında kabullenilmesi gerektiğini vurgulayan Utkucu, zelzelenin büyüklüğünün fazla olmamasının hasarı engellediğini kaydetti.
1999’da İzmit ve Düzce sarsıntılarının akabinde alınan önlem ve binalardaki yenilemelerin hasarın oluşmamasında tesirli olduğuna işaret eden Utkucu, “Son sarsıntı, Kuzey Anadolu Fayı civarında meydana geldi. 1999 İzmit Depremi’nin kırığının ya uzantısı üzerinde ya da buna paralel uzanan faylar üzerinde meydana geldi. Yaptığımız incelemeler ve daha öncesinden de yaptığımız araştırmalar kararında edindiğimiz ayrıntıları, 1999 sarsıntılarının etkisinin devam ettiği, ortamın tam durulmadığı halinde yorumladık.” diye konuştu.
Yaşanan bu çeşit sarsıntılarda 1999 sarsıntılarının tesiri olduğuna, şu anda buna yönelik çalışma yürüttüklerine dikkati çeken Utkucu, şöyleki devam etti:
“Çalışmalarımız, TÜBİTAK tarafınca bir proje başlığı altında desteklenecek. Çalışmalar kapsamında yaptığımız modellemelerde 1999 sarsıntısı daha sonrasında geçen 20 yıl ortasında hala gerilme artışlarının kimi faylar üzerinde devam ettiğini fark ettik. Bu zelzelenin meydana geldiği bölgede 20 yıl boyunca 5 barlık gerilme artışı var. Yani hala 1999 sarsıntılarının tesirini, etrafındaki faylar üzerinde bakılırsabiliyoruz. Yani bu zelzelesi de 1999 sarsıntılarından bağımsız olarak düşünemeyiz.”
“YATAY MİMARİ VE SAĞLAM TABANDA YAPILAŞMA ÇOK ÖNEMLİ”
Prof. Dr. Utkucu, 1999 sarsıntısı ile Düzce’de yaşanan son sarsıntı içinde güç bakımından yaklaşık 1000 kattan fazla fark olduğunu vurgulayarak, şu ikazlarda bulundu:
“Yatay mimari ve sağlam tabanda yapılaşma fazlaca değerli. Berbat tabandan dolayı sarsıntı mühleti uzuyor. Yapılaşmayı sağlam yerde, bina inşa yönetmeliklerine uygun yaparsak sarsıntı tehlikesinden korkmaya gerek kalmayacaktır. Bilhassa Sakarya üzere taban sıvılaşması tehdidi altında olan bir yerde epey katlı yapmazsak, yatay mimaride gelişmeye devam edersek tehlike hakkında fazla tasa etmeye gerek kalmayacaktır.”
KAYNAK: AA
17 Kasım’daki Düzce’deki zelzelenin akabinde SAÜ Afet İdare Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu tarafınca yapılan incelemelerin akabinde rapor hazırlandı.
Sarsıntının, Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde oluşan 1999 İzmit ve Düzce sarsıntı kırıkları ile Çilimli Fayı içinde kalan alanda meydana geldiği belirtilen raporda, zelzelenin kaynak bölgesi civarında temel belirleyici tektonik ögenin KAFZ olduğu kaydedildi.
KAFZ’ın, 1999 İzmit ve Düzce sarsıntılarının yanı sıra 1944 Bolu-Gerede (7,3), 1957 Bolu-Abant (7) ve 1967 Mudurnu Vadisi-Adapazarı (7,1) sarsıntılarını ürettiği aktarılan raporda, “Ayrıca, Hendek Fayı üzerinde meydana gelen 1943 Hendek sarsıntısı de bu bağlamda yazılabilir. Bu yüzden, 17 Kasım’daki Düzce sarsıntısının tektonik açıdan bu kadar canlı bölgede meydana gelmesinin, olağan dışı olarak nitelendirilemeyeceği açıktır.” denildi.
Raporda, KAFZ ile ilişkili ikincil bir fay olan Hendek Fayı hakkında bilgi kısıtlılığına da işaret edilerek, şunlar kaydedildi:
“Bu fay, Gümüşova-Hendek-Adapazarı sınırında uzanmakta ve Adapazarı Ovası ortasında çökeller altında izlenememektedir. Bu fayın KAFZ’ın bahsi geçen kuzey ve güney kollarına nazaran daha az tehlikeli olduğu ve 1943 Hendek sarsıntısını ürettiği söylenebilir. Fakat 1943 Hendek zelzelesinin bu fayın ne kadarlık bir kısmını kırdığını bilmemekteyiz. Ayrıyeten, 1878 yılında Sapanca ve Adapazarı’nda da yıkıma yol açan zelzelenin hangi fay üzerinde olduğu da bilinmemektedir. 1999 İzmit ve Düzce sarsıntı kırılmaları kaynaklı vakit ortasındaki gerilme değişimleri hesaplanmıştır. 2021 Yayakbaşı (Düzce) zelzelesi odağının son 22 yıl ortasında yaklaşık 5 bar civarında artışı azalarak devam eden bir gerilme yüküne maruz kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuç, 2021 Düzce sarsıntısının 1999 İzmit ve Düzce sarsıntılarından bağımsız ele alınamayacağını önermektedir. Yani 1999 zelzelelerinin tesiri azalarak da olsa devam etmektedir.”
“ALINAN ÖNLEMLER HASARIN OLUŞMAMASINDA TESİRLİ OLDU”
SAÜ Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu, AA muhabirine, 5 büyüklüğündeki Düzce sarsıntısının Marmara Bölgesi için sıradışı olmadığını anlattı.
Bu şiddette sarsıntıların ömrün olağan akışında kabullenilmesi gerektiğini vurgulayan Utkucu, zelzelenin büyüklüğünün fazla olmamasının hasarı engellediğini kaydetti.
1999’da İzmit ve Düzce sarsıntılarının akabinde alınan önlem ve binalardaki yenilemelerin hasarın oluşmamasında tesirli olduğuna işaret eden Utkucu, “Son sarsıntı, Kuzey Anadolu Fayı civarında meydana geldi. 1999 İzmit Depremi’nin kırığının ya uzantısı üzerinde ya da buna paralel uzanan faylar üzerinde meydana geldi. Yaptığımız incelemeler ve daha öncesinden de yaptığımız araştırmalar kararında edindiğimiz ayrıntıları, 1999 sarsıntılarının etkisinin devam ettiği, ortamın tam durulmadığı halinde yorumladık.” diye konuştu.
Yaşanan bu çeşit sarsıntılarda 1999 sarsıntılarının tesiri olduğuna, şu anda buna yönelik çalışma yürüttüklerine dikkati çeken Utkucu, şöyleki devam etti:
“Çalışmalarımız, TÜBİTAK tarafınca bir proje başlığı altında desteklenecek. Çalışmalar kapsamında yaptığımız modellemelerde 1999 sarsıntısı daha sonrasında geçen 20 yıl ortasında hala gerilme artışlarının kimi faylar üzerinde devam ettiğini fark ettik. Bu zelzelenin meydana geldiği bölgede 20 yıl boyunca 5 barlık gerilme artışı var. Yani hala 1999 sarsıntılarının tesirini, etrafındaki faylar üzerinde bakılırsabiliyoruz. Yani bu zelzelesi de 1999 sarsıntılarından bağımsız olarak düşünemeyiz.”
“YATAY MİMARİ VE SAĞLAM TABANDA YAPILAŞMA ÇOK ÖNEMLİ”
Prof. Dr. Utkucu, 1999 sarsıntısı ile Düzce’de yaşanan son sarsıntı içinde güç bakımından yaklaşık 1000 kattan fazla fark olduğunu vurgulayarak, şu ikazlarda bulundu:
“Yatay mimari ve sağlam tabanda yapılaşma fazlaca değerli. Berbat tabandan dolayı sarsıntı mühleti uzuyor. Yapılaşmayı sağlam yerde, bina inşa yönetmeliklerine uygun yaparsak sarsıntı tehlikesinden korkmaya gerek kalmayacaktır. Bilhassa Sakarya üzere taban sıvılaşması tehdidi altında olan bir yerde epey katlı yapmazsak, yatay mimaride gelişmeye devam edersek tehlike hakkında fazla tasa etmeye gerek kalmayacaktır.”
KAYNAK: AA