Investing.com – Dün açıklanan TÜFE sayıları, Mayıs’taki 17 günlük kapanmanın tesiriyle beklentilerin altında kaldı, lakin ÜFE tarafındaki yükseliş devam etti, ayrıyeten TÜİK’in ‘sehven’ gönderildiğini söylemiş olduği oran için son gözlenen fiyatın data tabanı kusuru olarak gönderildiğini deklare etti.
ÜFE ve TÜFE’deki genel görüm ile para siyasetindeki bekleyişi ve sehven yanılgıyı Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir kıymetlendirdi:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayı enflasyon oranlarını dün yayınladı. Mayıs ayı bilgileri iki açıdan büyük değer taşıyordu.
Mayıs ayı dataları ile ilgili birinci kıymetli konu ise bir müddetdir düzgünce açılan tüketici enflasyonu ve üretici enflasyonu içindeki makas idi. TÜİK, Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’nde aylık %3,92 ve yıllık %38,33’lük bir artış olduğunu deklare etti. bu biçimdelikle üretici fiyat endeksindeki yıllık artış 2019 yılından bu yana en yüksek düzeye ulaşmış oldu. bir daha TÜFE – ÜFE içindeki makas da biraz daha açılmış oldu. Hizmet üretici fiyat endeksi ve ziraî girdi fiyat endeksinde de üst taraflı baskının sürdüğünü daha evvel açıklanan datalarda gözlemlemiştik. Tüketici enflasyonunun seyri açısından büyük değer taşıyan maliyet ve üretici fiyat endekslerindeki bu gelişmeler takip eden aylar için de enflasyonda olumsuz tablo devam ediyor. Bilhassa Haziran ayı prestijiyle başlayan salgında kademeli açılma uygulamaları ile artmasını beklediğimiz talep, üreticilerin maliyet artışlarını bakılırsace daha kolay fiyatlara yansıtabilecekleri bir periyoda işaret ediyor.
Dataların ikinci değerli boyutu ise para siyaseti ile ilgili idi. Salı akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, TCMB Başkanı’yla faiz indirimi konusunda yaptığı görüşmeyi açıklaması faiz indirimi beklentisinin artmasına niye olmuştu. Bu noktada her ne kadar piyasadaki genel kanaat enflasyondaki artışın mayısta da devam edeceği tarafında olsa da bu beklentilerin tersine çıkabilecek bir bilgi ile TCMB, hükümetin istediği faiz indirim sürecine beklenendilk evvel girebilecekti. TCMB’nin bir nevi fırsat kolladığı faiz indirimleri açısından ortaya çıkabilecek bu biçimdesi bir sonuç, bilhassa salı akşamı yapılan açıklamalarla sert hareketler gözlenen döviz kurlarında bir öteki dalgalanmaya da niye olabilecekti. Lakin TÜİK tarafınca açıklanan aylık %0,89 ve yıllık %16,59’luk tüketici enflasyonu en azından bir ay daha TCMB’nin bu tarafta bir adım atması mümkünlüğünü azalttı diyebiliriz.
Son açıklanan datalar, enflasyonda süreksiz bir güzelleşmeye işaret etmiş görünüyor. Lakin burada bir noktanın daha altını çizmekte fayda var. Mayıs ayının yarısından fazlasının tam kapanma şartları içerisinde gerçekleştiği bir ayı geride bıraktık. Aylık fiyat artış ortalaması %0,89 olarak gerçekleşse de TÜİK tarafınca akşam saatlerinde yapılan bir öteki açıklamada aslında ay sonunda yapılan fiyat derleme çalışmalarında ortalama fiyat artışının %1,44’lere kadar ulaştığını söz etti. Sehven yapıldığı tabir edilen bir yanılgı kararı açıklama yapmak zorunda kalan TÜİK, aslında Mayıs ayında kısmi açılma ile bir arada fiyatlardaki artış suratının ay sonunda arttığını da kamuoyu ile paylaşmış oldu.
Tüm bu noktalar önümüzdeki aylarda enflasyon üstündeki baskının daha da arttığına işaret ediyor. TCMB’nin ve hükümetin besin enflasyonunda yaz aylarındaki üretim artışı ve fiyatlardaki gevşeme ümidi de iki taraftan baskı altında. Birincisi dünyada son periyotta genel olarak artan besin fiyatları Türkiye’de de bu beklentilerin boşa çıkmasında kıymetli bir rol oynayabilir. TL’deki sert paha kayıpları, dünyadaki fiyat artışları ile birleştiğinde Türkiye’de üretilen besin mallarının ihracatı açısından avantaj sağlasa da kuraklık ve üretimdeki arz kısıtı ülke içerisinde besin meblağlarında beklenen düşüşün önüne geçebilir. Bu da tüketici enflasyonunda beklenen düşüşü sonlandırabilir.
Özetle enflasyonda açıklanan son bilgiler, hem tüketici açısından birebir vakitte para siyasetinde hükümetin istediği faiz indirimleri için gerekli ortamın oluşması açısından yakın vadede optimist bir ortam sunmadı. Bu koşullar altında Haziran ayında gerçekleşecek Para Siyaseti Kurulu’nda ekonomik gerçekler dikkate alınmadan verilecek bir sonucun ise bedelini fazlaca geçmeden Temmuz’da ağır ödeyebileceğimiz ihtimalini de karar vericilerin göz önüne alması gerek!”
ÜFE ve TÜFE’deki genel görüm ile para siyasetindeki bekleyişi ve sehven yanılgıyı Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir kıymetlendirdi:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayı enflasyon oranlarını dün yayınladı. Mayıs ayı bilgileri iki açıdan büyük değer taşıyordu.
Mayıs ayı dataları ile ilgili birinci kıymetli konu ise bir müddetdir düzgünce açılan tüketici enflasyonu ve üretici enflasyonu içindeki makas idi. TÜİK, Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’nde aylık %3,92 ve yıllık %38,33’lük bir artış olduğunu deklare etti. bu biçimdelikle üretici fiyat endeksindeki yıllık artış 2019 yılından bu yana en yüksek düzeye ulaşmış oldu. bir daha TÜFE – ÜFE içindeki makas da biraz daha açılmış oldu. Hizmet üretici fiyat endeksi ve ziraî girdi fiyat endeksinde de üst taraflı baskının sürdüğünü daha evvel açıklanan datalarda gözlemlemiştik. Tüketici enflasyonunun seyri açısından büyük değer taşıyan maliyet ve üretici fiyat endekslerindeki bu gelişmeler takip eden aylar için de enflasyonda olumsuz tablo devam ediyor. Bilhassa Haziran ayı prestijiyle başlayan salgında kademeli açılma uygulamaları ile artmasını beklediğimiz talep, üreticilerin maliyet artışlarını bakılırsace daha kolay fiyatlara yansıtabilecekleri bir periyoda işaret ediyor.
Dataların ikinci değerli boyutu ise para siyaseti ile ilgili idi. Salı akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, TCMB Başkanı’yla faiz indirimi konusunda yaptığı görüşmeyi açıklaması faiz indirimi beklentisinin artmasına niye olmuştu. Bu noktada her ne kadar piyasadaki genel kanaat enflasyondaki artışın mayısta da devam edeceği tarafında olsa da bu beklentilerin tersine çıkabilecek bir bilgi ile TCMB, hükümetin istediği faiz indirim sürecine beklenendilk evvel girebilecekti. TCMB’nin bir nevi fırsat kolladığı faiz indirimleri açısından ortaya çıkabilecek bu biçimdesi bir sonuç, bilhassa salı akşamı yapılan açıklamalarla sert hareketler gözlenen döviz kurlarında bir öteki dalgalanmaya da niye olabilecekti. Lakin TÜİK tarafınca açıklanan aylık %0,89 ve yıllık %16,59’luk tüketici enflasyonu en azından bir ay daha TCMB’nin bu tarafta bir adım atması mümkünlüğünü azalttı diyebiliriz.
Son açıklanan datalar, enflasyonda süreksiz bir güzelleşmeye işaret etmiş görünüyor. Lakin burada bir noktanın daha altını çizmekte fayda var. Mayıs ayının yarısından fazlasının tam kapanma şartları içerisinde gerçekleştiği bir ayı geride bıraktık. Aylık fiyat artış ortalaması %0,89 olarak gerçekleşse de TÜİK tarafınca akşam saatlerinde yapılan bir öteki açıklamada aslında ay sonunda yapılan fiyat derleme çalışmalarında ortalama fiyat artışının %1,44’lere kadar ulaştığını söz etti. Sehven yapıldığı tabir edilen bir yanılgı kararı açıklama yapmak zorunda kalan TÜİK, aslında Mayıs ayında kısmi açılma ile bir arada fiyatlardaki artış suratının ay sonunda arttığını da kamuoyu ile paylaşmış oldu.
Tüm bu noktalar önümüzdeki aylarda enflasyon üstündeki baskının daha da arttığına işaret ediyor. TCMB’nin ve hükümetin besin enflasyonunda yaz aylarındaki üretim artışı ve fiyatlardaki gevşeme ümidi de iki taraftan baskı altında. Birincisi dünyada son periyotta genel olarak artan besin fiyatları Türkiye’de de bu beklentilerin boşa çıkmasında kıymetli bir rol oynayabilir. TL’deki sert paha kayıpları, dünyadaki fiyat artışları ile birleştiğinde Türkiye’de üretilen besin mallarının ihracatı açısından avantaj sağlasa da kuraklık ve üretimdeki arz kısıtı ülke içerisinde besin meblağlarında beklenen düşüşün önüne geçebilir. Bu da tüketici enflasyonunda beklenen düşüşü sonlandırabilir.
Özetle enflasyonda açıklanan son bilgiler, hem tüketici açısından birebir vakitte para siyasetinde hükümetin istediği faiz indirimleri için gerekli ortamın oluşması açısından yakın vadede optimist bir ortam sunmadı. Bu koşullar altında Haziran ayında gerçekleşecek Para Siyaseti Kurulu’nda ekonomik gerçekler dikkate alınmadan verilecek bir sonucun ise bedelini fazlaca geçmeden Temmuz’da ağır ödeyebileceğimiz ihtimalini de karar vericilerin göz önüne alması gerek!”