Diyanet tartışmalara son noktayı koydu: Metaverse ile hacı olunmaz
Suudi Arabistan’ın Kâbe’nin duvarındaki Hacerü’l-esved taşının Metaverse dünyasında ziyarete açılacağını açıklaması “Sanal hac olur mu?” tartışmasını başlattı. İlahiyatçılar dijital dünyada hac yerlerinin ziyaret edilmesinin faydalı olabileceğini ancak ibadet yerine geçmeyeceğini tabir etti.
SANAL HACI OLUNUR MU?
Diyanet İşleri Başkanlığı Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan, ‘sanal hac olur mu’ tartışmalarına açıklık getirerek şunları söylemiş oldu: ‘Metaverse hac’ diye bir şey yok. Suudi Arabistan Hac Bakanlığı’nın bize bildirmiş olduğu biçimiyle haccımızı yapacağız. Bize oradan gelen bir yazı yok. Metaverse ile Kabe’yi gezeceğiz fakat bir ibadet kelam konusu olamaz.
örneğin Arafat’ın aşikâr bir sonu var. Siz o hududun dışına çıkamazsınız, toprağa ayağınızın değmesi lazım.” Bircan, “İstanbul’da bir arkeoloji müzesi nasıl üç boyutlu gözlüğü alınarak geziyorsak, Suudi Arabistan’da oradaki yerlerin içine yapılan seyahat program çalışmasıdır. Kabe’yi tanıtmak için yapılıyor. örneğin şurada Kabe var, Hacerü’l-esved şurada. Büsbütün bilgilendirme. Hacca gidecek vatandaşlarımız oraya gittiğinde şaşırmasın diye üç boyutlu’li çalışmamız bulunuyor” sözlerini kullandı.
‘BEDENEN YAPILMASI GEREKEN KURALLAR BÜTÜNÜNDEN OLUŞUYOR’
29 Mayıs Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Öğr. Üyesi Hatice Boynukalın da ‘sanal hac’ konusunu bir ibadet olarak değil bir imkan olarak görmek gerektiğini aktardı. Boynukalın, “İmkansızlık sebebiyle kutsal topraklara gidemeyen için kutsal toprakları çevrim içi olarak ziyaret etmek bulunmaz bir fırsat olur. Lakin bu ziyaret, kişinin üstündeki farzın düşmesine sebep olmaz.
Peygamberimiz, ‘Hac ibadetinizi öğreniniz, benim yaptığım üzere yapınız’ buyurmaktadır. Burada emel gerçek olarak bulunuştur. Hac ibadetleri, şeytan taşlama, tavaf üzere bedenen yapılması gereken kurallar bütününden oluşur. Nasıl ki sanal kozmosta yemek yediğinizde doygunluk hissi olmuyorsa hac ibadetinin yerine getirilmesi için Metaverse’te sunulan imkânlarda kişinin hacı bulunmasına sebep olmaz.” tabirlerini kullandı.
‘GEÇERLİLİĞİ YOKTUR’
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Abdullah Trabzon’un mevzuyla ilgili görüşleri şu biçimde: “Sanal ile gerçeklik katiyetle bir olamaz. Sanal olarak Kabe’yi ziyaret edince hacı olmuş olmazsınız, umre yapmış olmazsınız. ötürüsıyla Metaverse ile hac ibadeti diye bir kavram çıkarsa birileri de kalkıp Metaverse ile namaz ibadeti der. Oturduğum yerden sanal alemden namaz kılabilirim sonuçta hissediyorum diyebilir. Ama bu katiyen fıkhi olarak geçerliliği olmayacak bir şeydir.”
Suudi Arabistan’ın Kâbe’nin duvarındaki Hacerü’l-esved taşının Metaverse dünyasında ziyarete açılacağını açıklaması “Sanal hac olur mu?” tartışmasını başlattı. İlahiyatçılar dijital dünyada hac yerlerinin ziyaret edilmesinin faydalı olabileceğini ancak ibadet yerine geçmeyeceğini tabir etti.
SANAL HACI OLUNUR MU?
Diyanet İşleri Başkanlığı Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan, ‘sanal hac olur mu’ tartışmalarına açıklık getirerek şunları söylemiş oldu: ‘Metaverse hac’ diye bir şey yok. Suudi Arabistan Hac Bakanlığı’nın bize bildirmiş olduğu biçimiyle haccımızı yapacağız. Bize oradan gelen bir yazı yok. Metaverse ile Kabe’yi gezeceğiz fakat bir ibadet kelam konusu olamaz.
örneğin Arafat’ın aşikâr bir sonu var. Siz o hududun dışına çıkamazsınız, toprağa ayağınızın değmesi lazım.” Bircan, “İstanbul’da bir arkeoloji müzesi nasıl üç boyutlu gözlüğü alınarak geziyorsak, Suudi Arabistan’da oradaki yerlerin içine yapılan seyahat program çalışmasıdır. Kabe’yi tanıtmak için yapılıyor. örneğin şurada Kabe var, Hacerü’l-esved şurada. Büsbütün bilgilendirme. Hacca gidecek vatandaşlarımız oraya gittiğinde şaşırmasın diye üç boyutlu’li çalışmamız bulunuyor” sözlerini kullandı.
‘BEDENEN YAPILMASI GEREKEN KURALLAR BÜTÜNÜNDEN OLUŞUYOR’
29 Mayıs Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Öğr. Üyesi Hatice Boynukalın da ‘sanal hac’ konusunu bir ibadet olarak değil bir imkan olarak görmek gerektiğini aktardı. Boynukalın, “İmkansızlık sebebiyle kutsal topraklara gidemeyen için kutsal toprakları çevrim içi olarak ziyaret etmek bulunmaz bir fırsat olur. Lakin bu ziyaret, kişinin üstündeki farzın düşmesine sebep olmaz.
Peygamberimiz, ‘Hac ibadetinizi öğreniniz, benim yaptığım üzere yapınız’ buyurmaktadır. Burada emel gerçek olarak bulunuştur. Hac ibadetleri, şeytan taşlama, tavaf üzere bedenen yapılması gereken kurallar bütününden oluşur. Nasıl ki sanal kozmosta yemek yediğinizde doygunluk hissi olmuyorsa hac ibadetinin yerine getirilmesi için Metaverse’te sunulan imkânlarda kişinin hacı bulunmasına sebep olmaz.” tabirlerini kullandı.
‘GEÇERLİLİĞİ YOKTUR’
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Abdullah Trabzon’un mevzuyla ilgili görüşleri şu biçimde: “Sanal ile gerçeklik katiyetle bir olamaz. Sanal olarak Kabe’yi ziyaret edince hacı olmuş olmazsınız, umre yapmış olmazsınız. ötürüsıyla Metaverse ile hac ibadeti diye bir kavram çıkarsa birileri de kalkıp Metaverse ile namaz ibadeti der. Oturduğum yerden sanal alemden namaz kılabilirim sonuçta hissediyorum diyebilir. Ama bu katiyen fıkhi olarak geçerliliği olmayacak bir şeydir.”