Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu anlattı… Erdoğan istedi, Putin talimat verdi: Uçuşlar iptal
2002 yılında 5 olan temsilcilik sayısını 17’ye çıkartan Türkiye, Latin Amerika münasebetlerinde yeni bir adım daha atıyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Brezilya, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Venezuela’yı kapsayan Latin Amerika cinsine çıktı.
Uçakta Kanal7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in de ortalarında bulunduğu gazetecilerin sorularını cevaplayan Çavuşoğlu Ukrayna Rusya savaşından Türkiye’nin ABD’den F-16 alımı ve s-400 krizine kadar çeşitli konularda kıymetli açıklamalarda bulundu.
Lavrov’la görüşmeleriniz oldu nedir son durum nedir? Yakınlaşma var mı?
Başından beri savaşlarda bu durumlarda propaganda dezenformasyon oluyor. Her iki taraf ötekinin dediğini yalanlayabiliyor bunu görüyoruz. Olumsuz da etkiliyor kimi vakit. Kamuoyuna bildiri gereksinimi duydukları için birbirlerinin hoşlanmadıkları açıklamaları yapabiliyorlar. Hassas bahisler müzakere ediyorlar zira.
Birincisi; geldiğimiz son noktada ortada müzakere ettikleri kapsamlı bir metin var onun haricinde bir daha önderler içinde bir art kapı diplomasisi işliyor. O süreçte de bir ortak deklarasyon taslağı da olduğunu görüyoruz. Biraz daha işi sadeleştirmeye çalışıyorlar zira hassas hususlar üzerinde mutabakat sağlamak güç oluyor vakit alıyor savaş devam ediyor. Daha epeyce tarafsızlık ve güvenlik garantileri üzerine odaklandıklarını görüyoruz.
İkinci bahis; savaş tabi en epeyce Mairupol ve Donbas bölgesinde ağır yaşanıyor. Mariupol’un genel ekseriyetle Rusların eline geçtiğini görüyoruz. tabi Mariupol için çabucak hemen daha aşikâr bölgede bulunan Ukrayna askerleri var. Rusya burada yabancı savaşçı olduğunu söylüyor Ukrayna reddediyor bu askerlerin inançlı biçimde buradan çıkartılması da şu an müzakere edilen konulardan bir tanesi.
Diğer taraftan milletlerarası toplumun ilgisini görüyorsunuz. Güvenlik garantileri konusunda hiç kimse NATO’nun 5. hususu gibisi bir güvenlik garantisine yanaşmayınca alternatif ne olabilir diye çalışma sürdürüyoruz. Ukrayna’nın talebi olduğu için Ukrayna Dışişleri bakanı ele aldıktan daha sonra bakan yardımcısı videokonferans gerçekleştirdi. Artık Çin dahil P-5 ülkeleri ile bu mevzuyu konuşuyoruz.
Tabi bu ortada güvenlik kurulunun nasıl karar alacağı Ukrayna’ya yönelik tehdit olunca veto hakkı rastgele bir P-5 ülkesinin olacak mı olmayacak mı bunlar tartışmalı hususlar.
Kamuoyuna yapılan açıklamalar ve geniş metindeki farklılıklara karşın en azından daha sadeleştirilmiş bir deklarasyon konusunda muahede imkanı var. Fakat ne vakit olacağı muhakkak değil. Bu art kapı diplomasisi dediğimiz düzenek işliyor.
Zelenskiy ve Putin’in Türkiye’de görüşmesi?
Bu saatten daha sonra atılması gereken adım o. Bu konularda son noktayı koyacak önderler. Belgeyi direkt açıklama mı yaparlar, Dışişleri bakanlığı mı imzalar önderler huzurunda evvel paraf daha sonra başkanlar imzalar. Bunlar da kendi ortalarında konuşmalarında gündeme gelen seçenekler Son noktayı önderlerin koyması lazım. Bir mutabakat istiyorlarsa bu kaçınılmaz. Prensip olarak her iki taraf da bir ortaya gelmeyi kabul ediyor. Ancak ne vakit olacak? İşleyen süreçte bahsetmiş olduğum dokümanlar üzerinde bir mutabakata varırlarsa yahut başkanların son noktayı koyacağı bir biçimde yakınlaşma olursa bu gerçekleşebilir. Bu her an olabilir, uzun mühlet olmayabilir de. Zira önderlerin “tamam hadi” demesine bağlı bu iş.
“ZİRVEYE MESKEN SAHİPLİĞİ YAPMAK İSTEYEN DİĞER ÜLKELER DE VAR”
Biz Türkiye’ye davet ettik. Her iki taraf da Türkiye’ye gelme konusunda hemfikirdi. Şu anda Türkiye’den öteki ısrarla bizde olsun ülkeler de var fakat sonuçta her iki ülke de Türkiye’ye gelmek istiyor.
GÜVENLİK GARANTİSİNDE ALTERNATİFLER VAR MI? TÜRKİYE’NİN ÖNERİSİ NEDİR?
Biz şu anda beyin fırtınası yapıyoruz işin doğrusu. Lakin bizim kafamızda da değişik alternatifler var. 5. husus üzere bir garantörlük ya da garantiler olmayacaksa neler olabilir.
Hem Ukrayna’yla müzakere ediyoruz hem P-5 ülkeleri ile müzakere ediyoruz. Bizim de fikirlerimiz var fakat dayatmıyoruz. Öteki ülkelerin de kabul etmesi lazım
lakin P-5 haricinde evvel Almanya’yı da zikretmişti Ukrayna. Gördüğüm kadarıyla Rusya Türkiye’nin garantörlüğüne itiraz etmiyor.
Kosova modeli üzere pek epeyce model konuşuluyor bunlar. bizim düşündüğümüz modeller değil. Ukrayna’nın ne istediği aşikâr.
RUSLARIN OYUN PLANINA NASIL BAKIYORUZ?
Arabulucu ülkeyiz hassas süreç yönetiyoruz. Rusya yahut birisinin mümkün planı var yok diye pahalandırmak de bana göre yanlışsız olmaz. Tüm dünyada bir hassasiyet yarattı Karadeniz’de gerginlik arttı. Bizim maksadımız; savaşı olduğu yerde durdurup, ateşkes mutabakatı, uzlaşmaya yardımcı olmak ve kalıcı barışı tesis etmek.
TÜRKİYE’YE GELEN UKRAYNALI SAYISI
Gelen Ukraynalı sayısı geçen hafta itibariyle 90 bini geçti.
Bu savaşın büyük bedelini ödeyen kim Ukrayna halkı. Avrupa ekonomik bir bedel ödüyor lakin meskenini terk eden kim Ukraynalı. O yüzden bu ateşkesin bir an evvel tesis edilmesi lazım. Her iki tarafın da faydasınadır. Onurlu çıkış. Ateşkesi kabul etmeleri için evvel bu savaşı durdurmak lazım ve her iki tarafın kabul edeceği tablo olması lazım. Savaş hatası işlenmişse incelemek için sistemler var.
RUS “OLİGARKLAR” KONUSU
Biz, birincisi; yaptırıma katılmayan ülkeyiz, ikincisi; rastgele bir firma Türkiye’de iş yapmak istiyorsa bir, kanunlarımıza uygun hareket etmesi lazım iki, memleketler arası hukuka uyması lazım. Ters faaliyete müsaade vermeyiz, kara para olmamalı, Yasa dışı faaliyetten gelen para olmaması lazım. BM yaptırımına tabi ise bu mümkün değil ancak her ülke her istediğini yaptırım da uyguluyor. Bu bugün Rusya’dır öbür vakit diğer ülke de olabilir. Türkiye’de de iş yapmak isteyen illa oligark demeye gerek yok turist için de birebiri geçerli bir esnaf ortasında geçerli.
Herhangi şirketlerin ya da şahsın savaşla ilgili bir sorumluluğu var ise savaşı destekliyorsa insanların ölmesine sebep oluyorsa, maddi olarak destekliyorsa, ona karşı yaptırım uygulanabilir. Lakin adamın savaşla hiç bir ilgisi yoksa, sanatkarlar akademisyenler üzere biroldukca insan işinden atıldı yalnızca Rus olduğu için. Bunların ne kabahati var? Maalesef ölçüyü kaçırıyorlar.
Biz Ukrayna’ya da söylüyoruz siyasetinizi ve ekonomiyi oligarklar inhisarına bırakmamanız gerekiyor diye. Oligarkların siyasi ve iktisatta tekelleşmenin ıslahatlar üzerinde mahzur olduğunu söylüyoruz. Fakat bu ülkenin kendi ortasında atacağı bir adım.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İSTEDİ, PUTİN TALİMATI VERDİ: UÇUŞ YAPILMAYACAK
Ukrayna tarafı şirketlere yönelik kimi vakit sitem ediyor lakin Türkiye’ye o denli “Niye (yaptırımlara) katılmıyorsunuz” diye bir sitem olmadı. Ayrıyeten Rusya’nın askeri uçaklarını hatta sivil Suriye’ye giden uçaklarına hava alanını kapattık. Üç ay üç ay müsaade veriyorduk. Nisan’a kadar müsaadeleri vardı. Mart’ta rica ettik. Moskova’ya gidince Lavrov’a söylemiş oldum o Putin’e söyleyeceğini söylemiş oldu. Benim ziyaretimden bir gün daha sonraydı sanırım Cumhurbaşkanı Erdoğan da Putin’e söylemiş oldu. 1-2 gün daha sonra döndüler. “Putin’in talimatı var, artık uçmayacağız” dediler. çabucak sonrasında uçuşlar durdu. Yani aslına biz hem Montrö hem öteki konularda sureci diyalog yoluyla yürütüyoruz.
RUSYA’NIN 4 GEMİSİNİN BOĞAZLARDAN GEÇMESİNE MÜSAADE VERİLMEDİ
Mesele Boğazdan gemilerin geçmemesi. 4 gemi vardı Rusya’nın daha savaştan evvel tahminen planlamanın kesimiydi, bu gemileri Boğazdan geçirmek için müsaade talebinde bulunmuşlardı. 15 gün evvel filan vakitlice. Biz de kendilerine rica ettik. Bu savaş dedik Montrö’yü anlattık. daha sonra vazgeçtiler.
NATA TATBİKATI İÇİN TÜRKİYE’DEN UYARI
NATO tatbikatı vardı önce planlanan. Hatta biz de işin ortasındaydık. Müttefik gemileri geçecekti. Onlara da söylemiş olduk NATO tatbikatını iptal edelim, savaş varken olmaz, kışkırtmayalım Onlar da fazlaca haklı buldular. Bir yandan bu biçimde çalışırken, öbür yandan da diyalog yoluyla pek fazlaca şeyi kriz yaratmadan çözüyoruz.
BATI’DAN YAPTIRIM BASKISI GELİYOR MU?
Yaptırımlara niye katılamayacağınızı anlıyoruz, yürüttüğünüz süreç epeyce kıymetli, lakin bizim yaptırımlarımızın sizin üzerinden delinmesine bypass edilmesine müsaade vermeyelim diyorlar. Bu konuda da biz şeffaf davranıyoruz, gerekenleri yapıyoruz.
“Yaptırımlara katılın, niye katılmıyorsunuz” diyen yok. Bir tek Yunanistan ve Rum kesiti var. Avrupa Birliği toplantılarında onlar gündeme getiriyor. Onunda niçini malum işte.
UKRAYNA’DAN TURİST GELİR Mİ
Ukrayna’dan daha az gelir. 2 buçuk milyon kişi en az gelir diyorduk. 500 bin civarında geleceğini varsayım ediyor Kültür ve Turizm Bakanımız. Rusya’dan da 7 milyon bekliyorduk. Hesaplamalara nazaran Turizm Bakanımızın bir aksilik şayet olmazsa yarısı gelebilir.
MARİOPOL’DEKİ VATANDAŞLARIMIZ
Vatandaşlarımızdan çıkmak isteyenlerin hepsi çıktı. Bakıyoruz soruyoruz bize ulaşan çıkmak istedim çıkamadım diyen de yok.
aslına bakarsanız son vakit içinderda orda kalan vatandaşlarımız kendi konutlarında ya da kaldıkları yerde kalıp ancak ortada mescide gidiyorlarmış orada en büyük sorun telefon yok.
MESCİD-İ AKSA OLAYLARI HERZOG’UN ZİYARETİ SON DURUM
İkili bağlarda süreç devam ediyor. adımlar atılacak atılıyor. Bilhassa bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bizden hayli Filistin idaresinin de istediği bir müddetç bu. Zira bu diyaloğun kendileri için de kıymetli olduğunu daima söylüyorlar. Başka taraftan diyaloğun yararını görmeye başladık. Geçen sene maalesef hayli makûs imajlar de oldu. Sonuçta o gün bir diyaloğumuz yoktu. Ancak bugün bu sene Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail Cumhurbaşkanı Yitzhak Herzog’la görüşmesinden daha sonra son Ramazan ayında Müslüman olmayanların Mescid-i Aksa’ya girişini yasakladılar. Bu bizim ricamız üzerine oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmesinden daha sonra.
YÜZLERİNE SÖYLEDİK: KUDÜS DAVAMIZDAN TAVİZ VERMEYECEĞİZ
Yitzhak Herzog’la hükümet bu biçimde bir karar aldı. Önümüzdeki süreçte de buna emsal provokasyonlar olacak. İstemediğimiz şeyler de yaşanabilir. Maalesef biz bunu istek etmeyiz lakin biz burada üzerimize düşeni yaparak mümkünse bunun büsbütün önlenmesi ya da minimize edilmesi konusunda üzerimize düşeni yapacağız. Bu mevzudaki tavrımızdan Filistin davası Filistin ya da Mescid-i Aksa Kudüs davamızdan taviz vermeyeceğimizi yüzlerine de söylemiş olduk. Artık de gösteriyoruz. Açıklamalarımızı da yaptık. Lakin açıklama yalnızca kınamakta olmuyor. Gayretlerimizi da sürdürüyoruz. İslam İş Birliği toplantısı olacak Filistin daveti üzerine lakin daimi temsilciler seviyesinde toplantı olsun talebinde bulunmuşlar.
YUNANİSTAN’LA İLİŞKİLER
Sorunlar çözülmediği sürece diyalog da olacak yer yer gerilecek de. Bir taraftan istişare var artık bunlar görüşülüyor. Başka taraftan 25 unsurluk bir yol haritamız var ekonomik iş birliğini güçlendirecek. Baya da âlâ gidiyor.
Sonuçta iki komşuyuz bu tıp ilgi olacak. Ancak problemler çözülmediği sürece bu çeşit gerginlikler de olacak hedefimiz gerginlikleri en aza indirmek.
F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alımında esneklik bekliyor musunuz? S-400’de son durum nedir?
F-16’lar konusunda idarede mutlaka yapan bir tavır var. Bunları yaptırım haricinde da bu işi çözmek istiyorlar. aslına bakarsanız yaptırımlara olağan değil biliyorsunuz. Lakin genel manada savunma sanayiinde kısıtlamalar var ve kongrenin müsaadesine bağlı natürel. Görüşmeler de çok yeterli geçiyor. Bu modernizasyon kitleri ve yeni F-16’ların satılması konusunda. Buna itiraz eden, karşı çıkan birtakım kongre üyelerinin sayısı fazlaca fazla değil.
Karşı olanlar bir mektup yazdılar “Türkiye’ye bu kitleri ve yeni F-16′ları vermeyin” diye idare de bunlara yanıt yazdı görüş bildirdi. Yanıt yazdı. Bunların Türkiye için değil ABD NATO için de değerli olduğunu vurgulayan bir yanıt yazdı.
S-400 konusunda da bir tahlil yolu bulma arzusundalar. Biz de aslına bakarsanız bulalım diyoruz. Bu alınmış bir eser sonuçta bundan daha sonra ne yapabileceğimizi nazaranlim.
2002 yılında 5 olan temsilcilik sayısını 17’ye çıkartan Türkiye, Latin Amerika münasebetlerinde yeni bir adım daha atıyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Brezilya, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Venezuela’yı kapsayan Latin Amerika cinsine çıktı.
Uçakta Kanal7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in de ortalarında bulunduğu gazetecilerin sorularını cevaplayan Çavuşoğlu Ukrayna Rusya savaşından Türkiye’nin ABD’den F-16 alımı ve s-400 krizine kadar çeşitli konularda kıymetli açıklamalarda bulundu.
Lavrov’la görüşmeleriniz oldu nedir son durum nedir? Yakınlaşma var mı?
Başından beri savaşlarda bu durumlarda propaganda dezenformasyon oluyor. Her iki taraf ötekinin dediğini yalanlayabiliyor bunu görüyoruz. Olumsuz da etkiliyor kimi vakit. Kamuoyuna bildiri gereksinimi duydukları için birbirlerinin hoşlanmadıkları açıklamaları yapabiliyorlar. Hassas bahisler müzakere ediyorlar zira.
Birincisi; geldiğimiz son noktada ortada müzakere ettikleri kapsamlı bir metin var onun haricinde bir daha önderler içinde bir art kapı diplomasisi işliyor. O süreçte de bir ortak deklarasyon taslağı da olduğunu görüyoruz. Biraz daha işi sadeleştirmeye çalışıyorlar zira hassas hususlar üzerinde mutabakat sağlamak güç oluyor vakit alıyor savaş devam ediyor. Daha epeyce tarafsızlık ve güvenlik garantileri üzerine odaklandıklarını görüyoruz.
İkinci bahis; savaş tabi en epeyce Mairupol ve Donbas bölgesinde ağır yaşanıyor. Mariupol’un genel ekseriyetle Rusların eline geçtiğini görüyoruz. tabi Mariupol için çabucak hemen daha aşikâr bölgede bulunan Ukrayna askerleri var. Rusya burada yabancı savaşçı olduğunu söylüyor Ukrayna reddediyor bu askerlerin inançlı biçimde buradan çıkartılması da şu an müzakere edilen konulardan bir tanesi.
Diğer taraftan milletlerarası toplumun ilgisini görüyorsunuz. Güvenlik garantileri konusunda hiç kimse NATO’nun 5. hususu gibisi bir güvenlik garantisine yanaşmayınca alternatif ne olabilir diye çalışma sürdürüyoruz. Ukrayna’nın talebi olduğu için Ukrayna Dışişleri bakanı ele aldıktan daha sonra bakan yardımcısı videokonferans gerçekleştirdi. Artık Çin dahil P-5 ülkeleri ile bu mevzuyu konuşuyoruz.
Tabi bu ortada güvenlik kurulunun nasıl karar alacağı Ukrayna’ya yönelik tehdit olunca veto hakkı rastgele bir P-5 ülkesinin olacak mı olmayacak mı bunlar tartışmalı hususlar.
Kamuoyuna yapılan açıklamalar ve geniş metindeki farklılıklara karşın en azından daha sadeleştirilmiş bir deklarasyon konusunda muahede imkanı var. Fakat ne vakit olacağı muhakkak değil. Bu art kapı diplomasisi dediğimiz düzenek işliyor.
Zelenskiy ve Putin’in Türkiye’de görüşmesi?
Bu saatten daha sonra atılması gereken adım o. Bu konularda son noktayı koyacak önderler. Belgeyi direkt açıklama mı yaparlar, Dışişleri bakanlığı mı imzalar önderler huzurunda evvel paraf daha sonra başkanlar imzalar. Bunlar da kendi ortalarında konuşmalarında gündeme gelen seçenekler Son noktayı önderlerin koyması lazım. Bir mutabakat istiyorlarsa bu kaçınılmaz. Prensip olarak her iki taraf da bir ortaya gelmeyi kabul ediyor. Ancak ne vakit olacak? İşleyen süreçte bahsetmiş olduğum dokümanlar üzerinde bir mutabakata varırlarsa yahut başkanların son noktayı koyacağı bir biçimde yakınlaşma olursa bu gerçekleşebilir. Bu her an olabilir, uzun mühlet olmayabilir de. Zira önderlerin “tamam hadi” demesine bağlı bu iş.
“ZİRVEYE MESKEN SAHİPLİĞİ YAPMAK İSTEYEN DİĞER ÜLKELER DE VAR”
Biz Türkiye’ye davet ettik. Her iki taraf da Türkiye’ye gelme konusunda hemfikirdi. Şu anda Türkiye’den öteki ısrarla bizde olsun ülkeler de var fakat sonuçta her iki ülke de Türkiye’ye gelmek istiyor.
GÜVENLİK GARANTİSİNDE ALTERNATİFLER VAR MI? TÜRKİYE’NİN ÖNERİSİ NEDİR?
Biz şu anda beyin fırtınası yapıyoruz işin doğrusu. Lakin bizim kafamızda da değişik alternatifler var. 5. husus üzere bir garantörlük ya da garantiler olmayacaksa neler olabilir.
Hem Ukrayna’yla müzakere ediyoruz hem P-5 ülkeleri ile müzakere ediyoruz. Bizim de fikirlerimiz var fakat dayatmıyoruz. Öteki ülkelerin de kabul etmesi lazım
lakin P-5 haricinde evvel Almanya’yı da zikretmişti Ukrayna. Gördüğüm kadarıyla Rusya Türkiye’nin garantörlüğüne itiraz etmiyor.
Kosova modeli üzere pek epeyce model konuşuluyor bunlar. bizim düşündüğümüz modeller değil. Ukrayna’nın ne istediği aşikâr.
RUSLARIN OYUN PLANINA NASIL BAKIYORUZ?
Arabulucu ülkeyiz hassas süreç yönetiyoruz. Rusya yahut birisinin mümkün planı var yok diye pahalandırmak de bana göre yanlışsız olmaz. Tüm dünyada bir hassasiyet yarattı Karadeniz’de gerginlik arttı. Bizim maksadımız; savaşı olduğu yerde durdurup, ateşkes mutabakatı, uzlaşmaya yardımcı olmak ve kalıcı barışı tesis etmek.
TÜRKİYE’YE GELEN UKRAYNALI SAYISI
Gelen Ukraynalı sayısı geçen hafta itibariyle 90 bini geçti.
Bu savaşın büyük bedelini ödeyen kim Ukrayna halkı. Avrupa ekonomik bir bedel ödüyor lakin meskenini terk eden kim Ukraynalı. O yüzden bu ateşkesin bir an evvel tesis edilmesi lazım. Her iki tarafın da faydasınadır. Onurlu çıkış. Ateşkesi kabul etmeleri için evvel bu savaşı durdurmak lazım ve her iki tarafın kabul edeceği tablo olması lazım. Savaş hatası işlenmişse incelemek için sistemler var.
RUS “OLİGARKLAR” KONUSU
Biz, birincisi; yaptırıma katılmayan ülkeyiz, ikincisi; rastgele bir firma Türkiye’de iş yapmak istiyorsa bir, kanunlarımıza uygun hareket etmesi lazım iki, memleketler arası hukuka uyması lazım. Ters faaliyete müsaade vermeyiz, kara para olmamalı, Yasa dışı faaliyetten gelen para olmaması lazım. BM yaptırımına tabi ise bu mümkün değil ancak her ülke her istediğini yaptırım da uyguluyor. Bu bugün Rusya’dır öbür vakit diğer ülke de olabilir. Türkiye’de de iş yapmak isteyen illa oligark demeye gerek yok turist için de birebiri geçerli bir esnaf ortasında geçerli.
Herhangi şirketlerin ya da şahsın savaşla ilgili bir sorumluluğu var ise savaşı destekliyorsa insanların ölmesine sebep oluyorsa, maddi olarak destekliyorsa, ona karşı yaptırım uygulanabilir. Lakin adamın savaşla hiç bir ilgisi yoksa, sanatkarlar akademisyenler üzere biroldukca insan işinden atıldı yalnızca Rus olduğu için. Bunların ne kabahati var? Maalesef ölçüyü kaçırıyorlar.
Biz Ukrayna’ya da söylüyoruz siyasetinizi ve ekonomiyi oligarklar inhisarına bırakmamanız gerekiyor diye. Oligarkların siyasi ve iktisatta tekelleşmenin ıslahatlar üzerinde mahzur olduğunu söylüyoruz. Fakat bu ülkenin kendi ortasında atacağı bir adım.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İSTEDİ, PUTİN TALİMATI VERDİ: UÇUŞ YAPILMAYACAK
Ukrayna tarafı şirketlere yönelik kimi vakit sitem ediyor lakin Türkiye’ye o denli “Niye (yaptırımlara) katılmıyorsunuz” diye bir sitem olmadı. Ayrıyeten Rusya’nın askeri uçaklarını hatta sivil Suriye’ye giden uçaklarına hava alanını kapattık. Üç ay üç ay müsaade veriyorduk. Nisan’a kadar müsaadeleri vardı. Mart’ta rica ettik. Moskova’ya gidince Lavrov’a söylemiş oldum o Putin’e söyleyeceğini söylemiş oldu. Benim ziyaretimden bir gün daha sonraydı sanırım Cumhurbaşkanı Erdoğan da Putin’e söylemiş oldu. 1-2 gün daha sonra döndüler. “Putin’in talimatı var, artık uçmayacağız” dediler. çabucak sonrasında uçuşlar durdu. Yani aslına biz hem Montrö hem öteki konularda sureci diyalog yoluyla yürütüyoruz.
RUSYA’NIN 4 GEMİSİNİN BOĞAZLARDAN GEÇMESİNE MÜSAADE VERİLMEDİ
Mesele Boğazdan gemilerin geçmemesi. 4 gemi vardı Rusya’nın daha savaştan evvel tahminen planlamanın kesimiydi, bu gemileri Boğazdan geçirmek için müsaade talebinde bulunmuşlardı. 15 gün evvel filan vakitlice. Biz de kendilerine rica ettik. Bu savaş dedik Montrö’yü anlattık. daha sonra vazgeçtiler.
NATA TATBİKATI İÇİN TÜRKİYE’DEN UYARI
NATO tatbikatı vardı önce planlanan. Hatta biz de işin ortasındaydık. Müttefik gemileri geçecekti. Onlara da söylemiş olduk NATO tatbikatını iptal edelim, savaş varken olmaz, kışkırtmayalım Onlar da fazlaca haklı buldular. Bir yandan bu biçimde çalışırken, öbür yandan da diyalog yoluyla pek fazlaca şeyi kriz yaratmadan çözüyoruz.
BATI’DAN YAPTIRIM BASKISI GELİYOR MU?
Yaptırımlara niye katılamayacağınızı anlıyoruz, yürüttüğünüz süreç epeyce kıymetli, lakin bizim yaptırımlarımızın sizin üzerinden delinmesine bypass edilmesine müsaade vermeyelim diyorlar. Bu konuda da biz şeffaf davranıyoruz, gerekenleri yapıyoruz.
“Yaptırımlara katılın, niye katılmıyorsunuz” diyen yok. Bir tek Yunanistan ve Rum kesiti var. Avrupa Birliği toplantılarında onlar gündeme getiriyor. Onunda niçini malum işte.
UKRAYNA’DAN TURİST GELİR Mİ
Ukrayna’dan daha az gelir. 2 buçuk milyon kişi en az gelir diyorduk. 500 bin civarında geleceğini varsayım ediyor Kültür ve Turizm Bakanımız. Rusya’dan da 7 milyon bekliyorduk. Hesaplamalara nazaran Turizm Bakanımızın bir aksilik şayet olmazsa yarısı gelebilir.
MARİOPOL’DEKİ VATANDAŞLARIMIZ
Vatandaşlarımızdan çıkmak isteyenlerin hepsi çıktı. Bakıyoruz soruyoruz bize ulaşan çıkmak istedim çıkamadım diyen de yok.
aslına bakarsanız son vakit içinderda orda kalan vatandaşlarımız kendi konutlarında ya da kaldıkları yerde kalıp ancak ortada mescide gidiyorlarmış orada en büyük sorun telefon yok.
MESCİD-İ AKSA OLAYLARI HERZOG’UN ZİYARETİ SON DURUM
İkili bağlarda süreç devam ediyor. adımlar atılacak atılıyor. Bilhassa bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bizden hayli Filistin idaresinin de istediği bir müddetç bu. Zira bu diyaloğun kendileri için de kıymetli olduğunu daima söylüyorlar. Başka taraftan diyaloğun yararını görmeye başladık. Geçen sene maalesef hayli makûs imajlar de oldu. Sonuçta o gün bir diyaloğumuz yoktu. Ancak bugün bu sene Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail Cumhurbaşkanı Yitzhak Herzog’la görüşmesinden daha sonra son Ramazan ayında Müslüman olmayanların Mescid-i Aksa’ya girişini yasakladılar. Bu bizim ricamız üzerine oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmesinden daha sonra.
YÜZLERİNE SÖYLEDİK: KUDÜS DAVAMIZDAN TAVİZ VERMEYECEĞİZ
Yitzhak Herzog’la hükümet bu biçimde bir karar aldı. Önümüzdeki süreçte de buna emsal provokasyonlar olacak. İstemediğimiz şeyler de yaşanabilir. Maalesef biz bunu istek etmeyiz lakin biz burada üzerimize düşeni yaparak mümkünse bunun büsbütün önlenmesi ya da minimize edilmesi konusunda üzerimize düşeni yapacağız. Bu mevzudaki tavrımızdan Filistin davası Filistin ya da Mescid-i Aksa Kudüs davamızdan taviz vermeyeceğimizi yüzlerine de söylemiş olduk. Artık de gösteriyoruz. Açıklamalarımızı da yaptık. Lakin açıklama yalnızca kınamakta olmuyor. Gayretlerimizi da sürdürüyoruz. İslam İş Birliği toplantısı olacak Filistin daveti üzerine lakin daimi temsilciler seviyesinde toplantı olsun talebinde bulunmuşlar.
YUNANİSTAN’LA İLİŞKİLER
Sorunlar çözülmediği sürece diyalog da olacak yer yer gerilecek de. Bir taraftan istişare var artık bunlar görüşülüyor. Başka taraftan 25 unsurluk bir yol haritamız var ekonomik iş birliğini güçlendirecek. Baya da âlâ gidiyor.
Sonuçta iki komşuyuz bu tıp ilgi olacak. Ancak problemler çözülmediği sürece bu çeşit gerginlikler de olacak hedefimiz gerginlikleri en aza indirmek.
F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alımında esneklik bekliyor musunuz? S-400’de son durum nedir?
F-16’lar konusunda idarede mutlaka yapan bir tavır var. Bunları yaptırım haricinde da bu işi çözmek istiyorlar. aslına bakarsanız yaptırımlara olağan değil biliyorsunuz. Lakin genel manada savunma sanayiinde kısıtlamalar var ve kongrenin müsaadesine bağlı natürel. Görüşmeler de çok yeterli geçiyor. Bu modernizasyon kitleri ve yeni F-16’ların satılması konusunda. Buna itiraz eden, karşı çıkan birtakım kongre üyelerinin sayısı fazlaca fazla değil.
Karşı olanlar bir mektup yazdılar “Türkiye’ye bu kitleri ve yeni F-16′ları vermeyin” diye idare de bunlara yanıt yazdı görüş bildirdi. Yanıt yazdı. Bunların Türkiye için değil ABD NATO için de değerli olduğunu vurgulayan bir yanıt yazdı.
S-400 konusunda da bir tahlil yolu bulma arzusundalar. Biz de aslına bakarsanız bulalım diyoruz. Bu alınmış bir eser sonuçta bundan daha sonra ne yapabileceğimizi nazaranlim.