Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Hitit Üniversitesi öğrencileriyle bir ortaya geldi
Kalın, Hitit Üniversitesince Ethem Erkoç Konferans Salonu’nda düzenlenen “Barbar, çağdaş, uygar: Çağın manası üzerine düşünmek” temalı söyleşide, modernitenin özgür birey ile rasyonel toplum inşa etmeyi hedeflediğini, özgür bireyin ise manadan, faziletten uzak olduğunu söylemiş oldu.
Modernitenin özgür bireyin zorbalık yapmaksızın karşı tarafı ikna ederek, muhakkak konularda mutabık kalarak sıkıntılarını çözeceği, özgürleşip üstündeki vesayet yapılarından kurtularak üretken, verimli bir sosyoekonomik yapı kurup dünyaya barış ve huzur getirmeyi vadettiğini anlatan Kalın, şöyleki devam etti:
“Gerçekliğin bundan hayli farklı olduğunu gördük. vakit içinde aydınlanmanın o yüksek ülkülerinden uzaklaşmış bir dünya çıktı karşımıza. Avrupa emperyalizmi, Avrupa merkezcilik ve tıpkı vakitte gelen yıkım, son 200 yıldır dünyamıza fazlaca büyük maliyetler ödetti. İki dünya savaşı, insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlar oldu. Tesirlerini bugün hala gördüğümüz iki dünya savaşı. Burada kullanılan teknolojileri hafifçee almamak lazım. Bugün dünyamızda karşı karşıya kaldığımız salgınlar, biyolojik savaşların, kimyasal silahların, kitle imha silahlarının temelleri maalesef bu dünya savaşlarında atıldı. Savaş iktisadı dediğimiz müthiş bir iktisat ortaya çıktı. Bugün birtakım biyologlar dünyadaki bu çeşit büyük salgınların, en son Kovid-19’u yaşadık, bundan daha sonra artarak devam edeceği öngörüsünde bulunuyor. Bunun da temel niçini dünyanın giderek daha toksik, daha radyoaktif hale gelmesi. İcat ettiğimiz, kullandığımız teknolojilerle, radyoaktif dalgalarla, atıklarla dünyanın istikrarı o kadar epeyce bozuldu ki artık bundan daha sonra bu çeşit salgınlar fazlaca daha büyük ve esaslı biçimde insanlığın başına musallat olmaya devam edecek.”
– “Özünüzü gür yapan, yani cevherinizi güçlendiren şeyi yapabildiğiniz oranda özgürsünüz”
‘Çağdaş, çağdaş, ilerleyen dünya’ diye takdim edilen dünyanın karanlık bir tarihinin olduğunu vurgulayan Kalın, üstündeki her çeşit vesayetten kurtulmuş bir özgür bireyin ortaya çıkıp çıkmadığının, çıktıysa kurduğu rasyonel toplumun nitekim tarihte hayata geçip geçmediğinin sorgulanması gerektiğini söylemiş oldu.
Batılı düşünürlerin, ‘bireyin özgürleşmesi’ derken insanın yeryüzündeki serüvenine istikamet kazandırmış tarih, din, gelenek, aile üzere yapıları ortadan kaldırmayı savunduğunu belirten Kalın, şunları söz etti:
“Bunun yerine büsbütün akli prensiplere dayalı, bireyin kendi özgür akli melekelerini ortaya koyduğu yapıların yönlendirdiği bir insan anlayışından bahsediyorlardı. Batılı düşünürlere göre özgürleşmek demek bir manada tarihin, geleneğin, dinin, metafiziğin yükünden kurtulmak manasına geliyordu. Özgür olmak demek, her cins sonlardan kurtulmak ve insanın aklına ya da nefsine beğenilen gelen her şeyi istediği üzere yapabilmesi demek değildir. Aşikâr bir istikamete hakikat giderken siz aklınızı ve erdeminizi, ahlakınızı kullandığınız ölçüde özgürleşebilirsiniz. O yüzden Türkçe’de özgürlük sözü ‘özü gür’ olmakla türetilmiştir. Özgür olmak, insanın özünün gür olması demektir. Özünüzü gür yapan, yani sizin aslınızı, cevherinizi güçlendiren şeyi yapabildiğiniz oranda özgürsünüz. Aklınıza gelen her şeyi yapmak demek, özgürlük demek değildir. Bu lakin insanın özgürlüğünü hoyratça kullanımı ve tüketmesi manasına gelir. Özgür olmak demek beraberinde vazgeçmek demek. Yaptığınız tercih çerçevesinde bir amaca odaklanmak ve aşikâr şeylerden de vazgeçmek manasına geliyor. Zira özgür insanın aklı ve iradesiyle kendini gerçekleştirme aksiyonudur.”
Kalın, modernitenin öne sürdüğü özgürlük-anlam ikileminin tersine insanın manası, fazileti ortadan kaldırmadan özgür olabileceğini vurguladı.
Modernitenin beşere özgürlük, seçme hakkı verdiğini lakin muhtemel bir mana krizinde sorumluluğu şahsa bıraktığını lisana getiren Kalın, “Modernitede kişinin tercihlerinden daha sonra ömründe mana krizi, tatminsizlik, hiçlik duygusu var ise, yokluk hayatını tanımlayan ana kavram haline geldiyse, bunun sorumluluğunu bireye bırakıyor. ötürüsıyla çağdaş fikirde özgürlükle mana içinde zıt ilgi ortaya çıkıyor. Özgür olacaksanız manadan, manalı bir hayat yaşamak istiyorsanız özgürlüklerinizden vazgeçiyorsunuz. Bunun bir uydurma ikilem olduğunu söylememin niçini şu; aslında bizim geleneğimiz özgürlüklerimizden vazgeçmeden manalı bir hayat yaşamanın mümkün olduğunu söylüyor. Birebir anda hem manalı tıpkı vakitte özgür bir hayat yaşayabiliriz. Bilim ihtilalinden itibaren kozmosun zati bir manasının bulunmadığı, manası insan zihninin üretip ona atfettiği bir çerçeve olduğu fikri var. Aleme baktığım vakit kendi zatında manalı olan bir şey değil lakin benim zihnimin anlamlandırdığı bir yapıyı görüyorum. ötürüsıyla mana modernitenin tanımladığı özgür bireyin inşa ettiği bir şey haline geliyor. Bu da sorgulanması gereken değerli argümanlardan biri. Kimi sorular soru olarak değerlidir. Gerçek soruları sormak, tefekkür seyahatinin en kıymetli adımıdır. Benim cevaplarım sizi tatmin ederse ne hoş ancak kendi yanıtlarınızı bulmak için uğraşın.” dedi.
Kalın, söyleşinin bahis başlıklarından “modern olmak” ile ilgili de “Modern olmak, vilayetle de dünyanın endüstrileşmiş varlıklı toplumlarında karşımıza çıkan bir tavır olmayabilir. kimi vakit Wall Street’te verilen bir karar dünyanın en barbar sonucu olabilir. Milyonlarca insanın ömrünü direkt etkileyen, zengini daha fazlaca varlıklı, yoksulu daha hayli yoksullaştıran bir karara dönüşebilir. Veya Afrika’nın bir köyünde, Anadolu’nun bir mezrasında Asya’nın bir yaylasında kolay bir köylünün tabiatla, etrafla, öbür beşerlerle kurduğu alaka o anın en uygar, en rasyonel, en faziletli davranışı olabilir. O yüzden bunu maddi, fiziki, kalkınmışlık, gelişmişlik düzeylerinden bağımsız ve bunların ötesinde düşündüğümüzde uygarlık de bir duruşu, bir tavrı, bir stili söz eder. Bu bireyden topluma, kendi şahsi serüvenimizden, sahip olduğumuz toplumsal, siyasal rollere kadar her alanda karşımıza çıkan bir imtihandır, sınamadır, meydan okumadır. Umarım hepimiz bu imtihanda başarılı oluruz.” tabirlerini kullandı.
“Unvanlar arızlardır. Asıl olan cevherdir, insanın özüdür”
Kalın, söyleşinin soru karşılık kısmında ise kendi unvanlarını kullanmamayı tercih ettiğini, unvanların idari manalar içerdiğini düşündüğünü lisana getirdi.
Unvanların gelip süreksiz olduğunu söyleyen Kalın, şunları kaydetti:
“Unvanlar arızlardır. Asıl olan cevherdir, insanın özüdür. kimi vakit bu unvanlar insanın asli kimliğini perdeler. O perdelerin ardına saklanmak yerine insanın kendi özünü gerçekleştirmek için uğraş ortasında olması gerekir. Fikrin gücü ikna kabiliyetindedir. Unvanlar üzerinden ‘ben falancayım’ diye statü dayatırsanız, orada bir fikir zenginliği olmaz. O yüzden ben bu unvanları kullanmamayı tercih ediyorum. Buraya da yazmışsınız, sağ olun ancak gereksiz uzamış. Asıl olan bizim kim olduğumuz. Ben kimi vakit bir akademizm tehlikesi görüyorum, unvan kullanarak fikrini kabul ettirme gayreti. Hayır, hepimiz öğreniyoruz. Haftada bir gün ders veriyorum. Ders vermemin en değerli niçini, talebe olmaktan vazgeçmek istemeyişim. ‘Ben prof oldum, ben oldum artık. Benim öğrenecek yeni bir şeyim kalmadı’… Sokrates haklı. Bildiğim tek şey hiç bir şey bilmediğimdir. İnsan yaşı ilerledikçe daha epey anlıyor bu kelamı.”
Kalın, ağır iş temposu ortasında vücut ve zihin sıhhatini, motivasyonunu nasıl koruduğu istikametindeki soruya şu biçimde cevap verdi:
“Her güne ‘Bugün daha güzelini yapabilirim’ diye başlıyorum. Bu benim kendime tavsiyem. Diyelim ki fazlaca kıymetli bir ziyaret gerçekleştirdik, bir diplomatik krizi çözdük yahut ülkemiz için şunu gerçekleştirdik, ‘Oh tamam bitti’ demiyoruz asla. ‘Bugün daha uygununu yapabiliriz’ diyorum. Zira insan kendi muvaffakiyetini sömürmemeli, istismar etmemeli. Tam bilakis, ‘Daha fazlasını yaparım’ diyerek yoluna devam etmeli. İnsanı motive edecek şey bu. Oburlarının yaptıkları üzerinden motive olabilirsiniz şüphesiz fakat oraya nefis karışabilir. ‘Rekabet, kıskançlık, ben ondan daha fazla yaptım’. Onun yerine siz kendi yolunuzda yürüyün, kendinizle yarışın. bu biçimde kimselerle hengame etmeden yolunuza devam edersiniz. Klişe bir laf fakat en düzgün sinema çabucak hemen çekilmedi, en yeterli beste çabucak hemen yapılmadı. Bu motivasyon olmalı.”
Kalın, sonrasındasında Çorum Belediyesince inşa edilen Çorumlu Obası Gençlik Kampı’nda gençlerle akşam yemeği yedi.
Söyleşiye Vali Mustafa Çiftçi, AK Parti Çorum Milletvekili Erol Kavuncu, Çorum Belediye Lideri Halil İbrahim Aşgın ve Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Öztürk de katıldı.
KAYNAK: AA
Kalın, Hitit Üniversitesince Ethem Erkoç Konferans Salonu’nda düzenlenen “Barbar, çağdaş, uygar: Çağın manası üzerine düşünmek” temalı söyleşide, modernitenin özgür birey ile rasyonel toplum inşa etmeyi hedeflediğini, özgür bireyin ise manadan, faziletten uzak olduğunu söylemiş oldu.
Modernitenin özgür bireyin zorbalık yapmaksızın karşı tarafı ikna ederek, muhakkak konularda mutabık kalarak sıkıntılarını çözeceği, özgürleşip üstündeki vesayet yapılarından kurtularak üretken, verimli bir sosyoekonomik yapı kurup dünyaya barış ve huzur getirmeyi vadettiğini anlatan Kalın, şöyleki devam etti:
“Gerçekliğin bundan hayli farklı olduğunu gördük. vakit içinde aydınlanmanın o yüksek ülkülerinden uzaklaşmış bir dünya çıktı karşımıza. Avrupa emperyalizmi, Avrupa merkezcilik ve tıpkı vakitte gelen yıkım, son 200 yıldır dünyamıza fazlaca büyük maliyetler ödetti. İki dünya savaşı, insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlar oldu. Tesirlerini bugün hala gördüğümüz iki dünya savaşı. Burada kullanılan teknolojileri hafifçee almamak lazım. Bugün dünyamızda karşı karşıya kaldığımız salgınlar, biyolojik savaşların, kimyasal silahların, kitle imha silahlarının temelleri maalesef bu dünya savaşlarında atıldı. Savaş iktisadı dediğimiz müthiş bir iktisat ortaya çıktı. Bugün birtakım biyologlar dünyadaki bu çeşit büyük salgınların, en son Kovid-19’u yaşadık, bundan daha sonra artarak devam edeceği öngörüsünde bulunuyor. Bunun da temel niçini dünyanın giderek daha toksik, daha radyoaktif hale gelmesi. İcat ettiğimiz, kullandığımız teknolojilerle, radyoaktif dalgalarla, atıklarla dünyanın istikrarı o kadar epeyce bozuldu ki artık bundan daha sonra bu çeşit salgınlar fazlaca daha büyük ve esaslı biçimde insanlığın başına musallat olmaya devam edecek.”
– “Özünüzü gür yapan, yani cevherinizi güçlendiren şeyi yapabildiğiniz oranda özgürsünüz”
‘Çağdaş, çağdaş, ilerleyen dünya’ diye takdim edilen dünyanın karanlık bir tarihinin olduğunu vurgulayan Kalın, üstündeki her çeşit vesayetten kurtulmuş bir özgür bireyin ortaya çıkıp çıkmadığının, çıktıysa kurduğu rasyonel toplumun nitekim tarihte hayata geçip geçmediğinin sorgulanması gerektiğini söylemiş oldu.
Batılı düşünürlerin, ‘bireyin özgürleşmesi’ derken insanın yeryüzündeki serüvenine istikamet kazandırmış tarih, din, gelenek, aile üzere yapıları ortadan kaldırmayı savunduğunu belirten Kalın, şunları söz etti:
“Bunun yerine büsbütün akli prensiplere dayalı, bireyin kendi özgür akli melekelerini ortaya koyduğu yapıların yönlendirdiği bir insan anlayışından bahsediyorlardı. Batılı düşünürlere göre özgürleşmek demek bir manada tarihin, geleneğin, dinin, metafiziğin yükünden kurtulmak manasına geliyordu. Özgür olmak demek, her cins sonlardan kurtulmak ve insanın aklına ya da nefsine beğenilen gelen her şeyi istediği üzere yapabilmesi demek değildir. Aşikâr bir istikamete hakikat giderken siz aklınızı ve erdeminizi, ahlakınızı kullandığınız ölçüde özgürleşebilirsiniz. O yüzden Türkçe’de özgürlük sözü ‘özü gür’ olmakla türetilmiştir. Özgür olmak, insanın özünün gür olması demektir. Özünüzü gür yapan, yani sizin aslınızı, cevherinizi güçlendiren şeyi yapabildiğiniz oranda özgürsünüz. Aklınıza gelen her şeyi yapmak demek, özgürlük demek değildir. Bu lakin insanın özgürlüğünü hoyratça kullanımı ve tüketmesi manasına gelir. Özgür olmak demek beraberinde vazgeçmek demek. Yaptığınız tercih çerçevesinde bir amaca odaklanmak ve aşikâr şeylerden de vazgeçmek manasına geliyor. Zira özgür insanın aklı ve iradesiyle kendini gerçekleştirme aksiyonudur.”
Kalın, modernitenin öne sürdüğü özgürlük-anlam ikileminin tersine insanın manası, fazileti ortadan kaldırmadan özgür olabileceğini vurguladı.
Modernitenin beşere özgürlük, seçme hakkı verdiğini lakin muhtemel bir mana krizinde sorumluluğu şahsa bıraktığını lisana getiren Kalın, “Modernitede kişinin tercihlerinden daha sonra ömründe mana krizi, tatminsizlik, hiçlik duygusu var ise, yokluk hayatını tanımlayan ana kavram haline geldiyse, bunun sorumluluğunu bireye bırakıyor. ötürüsıyla çağdaş fikirde özgürlükle mana içinde zıt ilgi ortaya çıkıyor. Özgür olacaksanız manadan, manalı bir hayat yaşamak istiyorsanız özgürlüklerinizden vazgeçiyorsunuz. Bunun bir uydurma ikilem olduğunu söylememin niçini şu; aslında bizim geleneğimiz özgürlüklerimizden vazgeçmeden manalı bir hayat yaşamanın mümkün olduğunu söylüyor. Birebir anda hem manalı tıpkı vakitte özgür bir hayat yaşayabiliriz. Bilim ihtilalinden itibaren kozmosun zati bir manasının bulunmadığı, manası insan zihninin üretip ona atfettiği bir çerçeve olduğu fikri var. Aleme baktığım vakit kendi zatında manalı olan bir şey değil lakin benim zihnimin anlamlandırdığı bir yapıyı görüyorum. ötürüsıyla mana modernitenin tanımladığı özgür bireyin inşa ettiği bir şey haline geliyor. Bu da sorgulanması gereken değerli argümanlardan biri. Kimi sorular soru olarak değerlidir. Gerçek soruları sormak, tefekkür seyahatinin en kıymetli adımıdır. Benim cevaplarım sizi tatmin ederse ne hoş ancak kendi yanıtlarınızı bulmak için uğraşın.” dedi.
Kalın, söyleşinin bahis başlıklarından “modern olmak” ile ilgili de “Modern olmak, vilayetle de dünyanın endüstrileşmiş varlıklı toplumlarında karşımıza çıkan bir tavır olmayabilir. kimi vakit Wall Street’te verilen bir karar dünyanın en barbar sonucu olabilir. Milyonlarca insanın ömrünü direkt etkileyen, zengini daha fazlaca varlıklı, yoksulu daha hayli yoksullaştıran bir karara dönüşebilir. Veya Afrika’nın bir köyünde, Anadolu’nun bir mezrasında Asya’nın bir yaylasında kolay bir köylünün tabiatla, etrafla, öbür beşerlerle kurduğu alaka o anın en uygar, en rasyonel, en faziletli davranışı olabilir. O yüzden bunu maddi, fiziki, kalkınmışlık, gelişmişlik düzeylerinden bağımsız ve bunların ötesinde düşündüğümüzde uygarlık de bir duruşu, bir tavrı, bir stili söz eder. Bu bireyden topluma, kendi şahsi serüvenimizden, sahip olduğumuz toplumsal, siyasal rollere kadar her alanda karşımıza çıkan bir imtihandır, sınamadır, meydan okumadır. Umarım hepimiz bu imtihanda başarılı oluruz.” tabirlerini kullandı.
“Unvanlar arızlardır. Asıl olan cevherdir, insanın özüdür”
Kalın, söyleşinin soru karşılık kısmında ise kendi unvanlarını kullanmamayı tercih ettiğini, unvanların idari manalar içerdiğini düşündüğünü lisana getirdi.
Unvanların gelip süreksiz olduğunu söyleyen Kalın, şunları kaydetti:
“Unvanlar arızlardır. Asıl olan cevherdir, insanın özüdür. kimi vakit bu unvanlar insanın asli kimliğini perdeler. O perdelerin ardına saklanmak yerine insanın kendi özünü gerçekleştirmek için uğraş ortasında olması gerekir. Fikrin gücü ikna kabiliyetindedir. Unvanlar üzerinden ‘ben falancayım’ diye statü dayatırsanız, orada bir fikir zenginliği olmaz. O yüzden ben bu unvanları kullanmamayı tercih ediyorum. Buraya da yazmışsınız, sağ olun ancak gereksiz uzamış. Asıl olan bizim kim olduğumuz. Ben kimi vakit bir akademizm tehlikesi görüyorum, unvan kullanarak fikrini kabul ettirme gayreti. Hayır, hepimiz öğreniyoruz. Haftada bir gün ders veriyorum. Ders vermemin en değerli niçini, talebe olmaktan vazgeçmek istemeyişim. ‘Ben prof oldum, ben oldum artık. Benim öğrenecek yeni bir şeyim kalmadı’… Sokrates haklı. Bildiğim tek şey hiç bir şey bilmediğimdir. İnsan yaşı ilerledikçe daha epey anlıyor bu kelamı.”
Kalın, ağır iş temposu ortasında vücut ve zihin sıhhatini, motivasyonunu nasıl koruduğu istikametindeki soruya şu biçimde cevap verdi:
“Her güne ‘Bugün daha güzelini yapabilirim’ diye başlıyorum. Bu benim kendime tavsiyem. Diyelim ki fazlaca kıymetli bir ziyaret gerçekleştirdik, bir diplomatik krizi çözdük yahut ülkemiz için şunu gerçekleştirdik, ‘Oh tamam bitti’ demiyoruz asla. ‘Bugün daha uygununu yapabiliriz’ diyorum. Zira insan kendi muvaffakiyetini sömürmemeli, istismar etmemeli. Tam bilakis, ‘Daha fazlasını yaparım’ diyerek yoluna devam etmeli. İnsanı motive edecek şey bu. Oburlarının yaptıkları üzerinden motive olabilirsiniz şüphesiz fakat oraya nefis karışabilir. ‘Rekabet, kıskançlık, ben ondan daha fazla yaptım’. Onun yerine siz kendi yolunuzda yürüyün, kendinizle yarışın. bu biçimde kimselerle hengame etmeden yolunuza devam edersiniz. Klişe bir laf fakat en düzgün sinema çabucak hemen çekilmedi, en yeterli beste çabucak hemen yapılmadı. Bu motivasyon olmalı.”
Kalın, sonrasındasında Çorum Belediyesince inşa edilen Çorumlu Obası Gençlik Kampı’nda gençlerle akşam yemeği yedi.
Söyleşiye Vali Mustafa Çiftçi, AK Parti Çorum Milletvekili Erol Kavuncu, Çorum Belediye Lideri Halil İbrahim Aşgın ve Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Öztürk de katıldı.
KAYNAK: AA