Bilim Konseyi üyesi Akın: Aşı olmayan 18-35 yaş kümesi enfekte oluyor
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı ve Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Levent Akın, havalar soğuyup kapalı ortamlar daha fazla kullanıldığında hadise sayılarının fazlaca daha fazla artmasının beklendiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Akın, “Giderek sıhhat kurumlarının yükü artacak. Buna bağlı olarak grip enfeksiyonuna bağlı yatışlar da oluyor. Hastanelere yatan sayısı da bu niçinle fazla olacak. Kapasite hudutları zorlayacak. Hatta şu anda bile hudutlarını zorlayan yerler olduğunu duyuyorum” dedi.
‘HASTALIK GENÇ YAŞA KAYDI’
Artışın birkaç faktörü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akın, “Aşıyla hastalıktan korunanlar olduğu kadar daha genç yaş küme aşı olma konusunda ihmalkar ya da tereddütkar davranıyor. ötürüsıyla hastalık genç yaş kümesine yanlışsız kaymış durumda. Evvelden bu kümede hastalık daha az gözüküyordu? Zira yaşlılarda daha fazla görünüyordu, bunlar çabucak hayli yakın bir vakitte hastaneye yatıyordu. Şu anda aşı olanlar aşıyla korundukları için bu şahıslar hastalıktan etkilenmiyorlar tahminen; lakin aşı olmayan küme ki bunlar bilhassa 18-35 yaş kümesine yerleşmiş durumda. Bu küme enfekte oluyor. Bu küme enfekte olduğunda aşıyla korunan bireylerin şayet kâfi muhafazası yoksa bunları da bulaştırmaya başlıyor. Toplumda bir kısır döngü var. Genç yaş kümesi ‘bana bir şey olmaz’ diyerek aşı olmuyor; lakin enfekte oluyorlar. Vakit zaman sıradan semptomlar da gözükebiliyor. Bunlar ailelerine ya da arkadaş kümelerine gittiklerinde arkadaşlarına ya da ailelerine bulaştırıyorlar” diye konuştu.
‘GENÇ YAŞ KÜMESİNİN AŞILANMASI GEREKİYOR’
Akın, gençlerin kendilerine bir şey olmayacağını düşünerek aşıdan kaçındığına dikkat çekerek, “Ama neler olduğunu, hastanelerde yatan hadiseleri görüyoruz. ‘Keşke aşı olsaydım’ dememek lazım. Zira hastanede ağır bakımda yatanlardan kıymetli bir kısmı aşısız. Bunlarla konuştuğumuz vakit ‘keşke aşı olsaydım’ diyor. Zira ağır bir teneffüs yetmezliği ortaya çıkıyor. Hangi gençte nasıl ilerleyeceği aşikâr değil. Şu anda Türkiye’de Delta, Delta Plus dolanımda. Bunun bulaşıcılığı çok yüksek. ötürüsıyla hem aşı olmuyorsunuz hem maske, aralık kurallarına uymuyorsunuz hem her türlü önlemi elden bırakıyorsunuz hayli kolay enfekte oluyorsunuz. ötürüsıyla bir türlü olay sayısı düşmüyor. Bu işi frenlemenin temel yolu toplumun değerli bir kısmının aşı olması ki bu sayı tüm toplum için yüzde 70; lakin 18 yaşın üstündekiler ile ilgili olarak bu sayının yüzde 90’larda olması lazım. Maske ve uzaklığa kesinlikle uymak lazım. Ayrıyeten kapalı alanların sık sık havalandırılması da değerli. Önemli ölçüde virüsün havada bulunma sayısını azaltıyor” dedi.
‘ÖNEMLİ OLAN GAYE KÜMESİ AŞILAMAYI BAŞARMAK’
Prof. Dr. Akın, koronavirüs hadiselerinin artmasıyla birlikte yeni tedbirlerin alınabileceğini kaydederek, “Yeni tedbirler alınabilir tahminen; lakin alınan tedbirler yüklü olarak aşıya teşvik manasında olabilir. Bunları da yapmak lazım; zira bilhassa aşı tereddütüyle ilgili olan 4 tane küme var. Birinci küme, ne olursa olsun kesin aşı olmayacak bir küme var. İkinci küme, ‘muhakkak aşı olmam gerek’ diyen küme var. Toplumlarda bunların yüzde oranı kötü değil. Ortada 2 tane gri zonda (ara yüz) küme var. Bunlarsan birisi ‘aşı olayım; lakin başıma bir şey gelir mi’ diye aşı olanlar; başka küme ise ‘aşı olmasam başıma bir şey gelir mi’ diye tereddütte olanlar. bu biçimde 4 küme var. Bu ‘ne olursa olsun aşı olmayacağım’ diyen kümeyle aslına bakarsanız uğraşmaya gerek yok. Bunlar bir biçimde epey net kararlılar. aslına bakarsan bunlar toplumun büyük bir kısmı olmadığı için bunları da kazanmak kıymetli; lakin bunlar öteki biçimde şeyler düşünüyorlar. Temel amaç küme ‘ben aşı olmasam başıma bir şey gelir mi’ diyen kümesi aşılamayı başarmak. bu biçimde toplumun yüzde 70’inden çoksı ‘hedef grup’ diye bahsedilen 18 yaşın üstündekilerin yüzde 90’dan fazlası aşılanır” dedi.
‘TOPLUMDA OLAY ARTTIĞI İÇİN OKULLARDA HADİSE GÖRÜYORUZ’
Prof. Dr. Akın, yüz yüze eğitimin devam etmesi gerektiğine işaret ederek, “Okul hareketi de olayların artışına sebep olduğu üzere gözükmekle birlikte temel toplumda olay arttığı için okullarda hadise görüyoruz. Şayet toplumdaki olay sayısını düşürebilirsek, okullardaki olay sayısı düşük düzeye gelir. Alınan tedbirlerin kağıt üzerinde değil kesinlikle tüm okullarda sıkı bir biçimde uygulanmasını sağlamak lazım. Öğretmenler hem aşıda rol modellik yapsınlar birebir vakitte hastalıktan nasıl korunulacağına dair maske, uzaklık ve sınıfın havalandırılmasına dikkat etsinler. Öğretmenin burada epeyce kritik bir rolü var. Öğretmen bu takviyesi sağlarsa toplumda da en azından öğrencilerde de olay sayılarında azalma olabilir. ötürüsıyla toplumdaki bulaşma zincirini kıracağımız yerlerden birisi burası” dedi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı ve Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Levent Akın, havalar soğuyup kapalı ortamlar daha fazla kullanıldığında hadise sayılarının fazlaca daha fazla artmasının beklendiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Akın, “Giderek sıhhat kurumlarının yükü artacak. Buna bağlı olarak grip enfeksiyonuna bağlı yatışlar da oluyor. Hastanelere yatan sayısı da bu niçinle fazla olacak. Kapasite hudutları zorlayacak. Hatta şu anda bile hudutlarını zorlayan yerler olduğunu duyuyorum” dedi.
‘HASTALIK GENÇ YAŞA KAYDI’
Artışın birkaç faktörü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akın, “Aşıyla hastalıktan korunanlar olduğu kadar daha genç yaş küme aşı olma konusunda ihmalkar ya da tereddütkar davranıyor. ötürüsıyla hastalık genç yaş kümesine yanlışsız kaymış durumda. Evvelden bu kümede hastalık daha az gözüküyordu? Zira yaşlılarda daha fazla görünüyordu, bunlar çabucak hayli yakın bir vakitte hastaneye yatıyordu. Şu anda aşı olanlar aşıyla korundukları için bu şahıslar hastalıktan etkilenmiyorlar tahminen; lakin aşı olmayan küme ki bunlar bilhassa 18-35 yaş kümesine yerleşmiş durumda. Bu küme enfekte oluyor. Bu küme enfekte olduğunda aşıyla korunan bireylerin şayet kâfi muhafazası yoksa bunları da bulaştırmaya başlıyor. Toplumda bir kısır döngü var. Genç yaş kümesi ‘bana bir şey olmaz’ diyerek aşı olmuyor; lakin enfekte oluyorlar. Vakit zaman sıradan semptomlar da gözükebiliyor. Bunlar ailelerine ya da arkadaş kümelerine gittiklerinde arkadaşlarına ya da ailelerine bulaştırıyorlar” diye konuştu.
‘GENÇ YAŞ KÜMESİNİN AŞILANMASI GEREKİYOR’
Akın, gençlerin kendilerine bir şey olmayacağını düşünerek aşıdan kaçındığına dikkat çekerek, “Ama neler olduğunu, hastanelerde yatan hadiseleri görüyoruz. ‘Keşke aşı olsaydım’ dememek lazım. Zira hastanede ağır bakımda yatanlardan kıymetli bir kısmı aşısız. Bunlarla konuştuğumuz vakit ‘keşke aşı olsaydım’ diyor. Zira ağır bir teneffüs yetmezliği ortaya çıkıyor. Hangi gençte nasıl ilerleyeceği aşikâr değil. Şu anda Türkiye’de Delta, Delta Plus dolanımda. Bunun bulaşıcılığı çok yüksek. ötürüsıyla hem aşı olmuyorsunuz hem maske, aralık kurallarına uymuyorsunuz hem her türlü önlemi elden bırakıyorsunuz hayli kolay enfekte oluyorsunuz. ötürüsıyla bir türlü olay sayısı düşmüyor. Bu işi frenlemenin temel yolu toplumun değerli bir kısmının aşı olması ki bu sayı tüm toplum için yüzde 70; lakin 18 yaşın üstündekiler ile ilgili olarak bu sayının yüzde 90’larda olması lazım. Maske ve uzaklığa kesinlikle uymak lazım. Ayrıyeten kapalı alanların sık sık havalandırılması da değerli. Önemli ölçüde virüsün havada bulunma sayısını azaltıyor” dedi.
‘ÖNEMLİ OLAN GAYE KÜMESİ AŞILAMAYI BAŞARMAK’
Prof. Dr. Akın, koronavirüs hadiselerinin artmasıyla birlikte yeni tedbirlerin alınabileceğini kaydederek, “Yeni tedbirler alınabilir tahminen; lakin alınan tedbirler yüklü olarak aşıya teşvik manasında olabilir. Bunları da yapmak lazım; zira bilhassa aşı tereddütüyle ilgili olan 4 tane küme var. Birinci küme, ne olursa olsun kesin aşı olmayacak bir küme var. İkinci küme, ‘muhakkak aşı olmam gerek’ diyen küme var. Toplumlarda bunların yüzde oranı kötü değil. Ortada 2 tane gri zonda (ara yüz) küme var. Bunlarsan birisi ‘aşı olayım; lakin başıma bir şey gelir mi’ diye aşı olanlar; başka küme ise ‘aşı olmasam başıma bir şey gelir mi’ diye tereddütte olanlar. bu biçimde 4 küme var. Bu ‘ne olursa olsun aşı olmayacağım’ diyen kümeyle aslına bakarsanız uğraşmaya gerek yok. Bunlar bir biçimde epey net kararlılar. aslına bakarsan bunlar toplumun büyük bir kısmı olmadığı için bunları da kazanmak kıymetli; lakin bunlar öteki biçimde şeyler düşünüyorlar. Temel amaç küme ‘ben aşı olmasam başıma bir şey gelir mi’ diyen kümesi aşılamayı başarmak. bu biçimde toplumun yüzde 70’inden çoksı ‘hedef grup’ diye bahsedilen 18 yaşın üstündekilerin yüzde 90’dan fazlası aşılanır” dedi.
‘TOPLUMDA OLAY ARTTIĞI İÇİN OKULLARDA HADİSE GÖRÜYORUZ’
Prof. Dr. Akın, yüz yüze eğitimin devam etmesi gerektiğine işaret ederek, “Okul hareketi de olayların artışına sebep olduğu üzere gözükmekle birlikte temel toplumda olay arttığı için okullarda hadise görüyoruz. Şayet toplumdaki olay sayısını düşürebilirsek, okullardaki olay sayısı düşük düzeye gelir. Alınan tedbirlerin kağıt üzerinde değil kesinlikle tüm okullarda sıkı bir biçimde uygulanmasını sağlamak lazım. Öğretmenler hem aşıda rol modellik yapsınlar birebir vakitte hastalıktan nasıl korunulacağına dair maske, uzaklık ve sınıfın havalandırılmasına dikkat etsinler. Öğretmenin burada epeyce kritik bir rolü var. Öğretmen bu takviyesi sağlarsa toplumda da en azından öğrencilerde de olay sayılarında azalma olabilir. ötürüsıyla toplumdaki bulaşma zincirini kıracağımız yerlerden birisi burası” dedi.