40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı sonuç bildirgesiyle bitmiş oldu
“Salgın Süreci, Toplumsal Değişim ve Diyanet Hizmetleri” gündemiyle Ankara’da gerçekleştirilen görüşmede, 5 gün boyunca Başkanlığın üst seviye yöneticileri ve 81 vilayet müftüsü tarafınca Başkanlığın yürüttüğü hizmetler müzakere edildi. Oturumlar halinde yapılan değerlendirmeler, sonuç bildirgesiyle karara bağlandı.
Diyanet İşleri Lideri Erbaş, alınan kararların hayırlara vesile olması temennisinde bulunarak, 40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı Sonuç Bildirgesi’ni kamuoyu ile paylaştı.
18 husustan oluşan sonuç bildirgesinin tam metni şöyle;
Diyanet İşleri Başkanlığımız tarafınca milletimize sunulan hizmetleri pahalandırmak, teşkilat mensuplarımız içinde bağlantısı güçlendirmek, bilgi ve deneyim paylaşımında bulunmak, unsur ve metot birliği sağlamak, yeni gelişme ve planlamaları müzakere etmek üzere düzenlenen 40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı 04-08 Aralık 2021 tarihleri içinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Toplantı boyunca “Salgın Süreci, Toplumsal Değişim ve Diyanet Hizmetleri” başlığı etrafında kapsamlı müzakereler yapılmıştır.
40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı kararında aşağıdaki konuların kamuoyuyla paylaşılmasında yarar mülahaza edilmiştir:
1. İnsanlığın maruz kaldığı salgın hastalığın başta toplumsal, ekonomik ve ruhsal olmak üzere her açıdan hayatı önemli biçimde etkilediği bu süreçte Diyanet İşleri Başkanlığımız, faaliyetlerini ve hizmetlerini mevcut koşullar muvacehesinde yürütmeye devam etmektedir. bu vakitte hayatın olağan seyrini önemli biçimde değiştiren salgının, insanların ruh ve mana dünyasında yol açtığı tahribat dikkate alınarak manevi dayanak hizmetleri öncelenmiştir. Birebir biçimde vefa şuurunu temsil eden tüm mensuplarımızın katkısıyla başta yaşlılar ve hastalar olmak üzere milletimizin toplumsal gereksinimlerini karşılamaya yönelik ağır çalışmalarda bulunulmuştur. Öteki yandan salgının en ağır devirlerinde bile eğitim ve irşat faaliyetlerimize orta verilmemiş, vaaz, sohbet ve seminerlerimiz dijital imkânlarla sürdürülmüştür. Salgının insanlığı tehdit etmeye devam ettiği bu vasatta Diyanet İşleri Başkanlığı, gelişen koşullara uygun planlamalarla hizmet üretmeye ve salgın önlemlerine riayet ve salgının bir an evvel sona ermesi için yapılması gerekenler konuşunsa milletimize rehberlik etmeye devam edecektir.
2. Teknoloji aracılığıyla hudut tanımaz bir halde varlık âlemine müdahale edilmesi, hayatın doğal serüvenine dair telaş yüklü senaryoların yaygınlaşması, trans hümanizm tartışmaları, insanlığın gelecek kaygısını artırmakta ve mana arayışını derinleştirmektedir. Her türlü senaryo ve teorinin enformatik kanallardan zihinlere boca edildiği bu biçimde bir ortamda, ilgi ve eğilimler süratle dönüşmekte, insanların din, toplum ve hayata dair yerleşik algı ve hassaslıkları aşınmaktadır. ötürüsıyla global değişimlerin art planını ve tarafını gerçek okumaya yönelik çabalar, bilhassa akademik çalışmalar, sağlıklı ve huzurlu bir gelecek için umudun güçlendirilmesi ismine büyük değer arz etmektedir.
3. Dünyamızı kuşatan toplumsal, siyasal, ekonomik, çevresel meselelerin art planında “anlam ve değerler” ekseninde bir “ahlak ve medeniyet” krizi olduğu göz arkası edilemez bir gerçekliktir. Maalesef çağdaş periyodun hayat tasavvurunda insanın manevî istikameti ve varlığın aşkın boyutu ihmal edilmiştir. Bunun kararında ahlakî bedeller tabanında meydana gelen savrulmalarla birlikte faziletlerin koruması daha da zorlaşmıştır. Bugün insanlık, bir yanda israf, bencillik ve tüketim çılgınlığı; öbür yanda açlık, yoksulluk ve sefalet ile tasvir edilebilecek önemli toplumsal sorunların kıskacında sıkışmış durumdadır. Terör, göç, şiddet, salgın hastalık ve tüm dünyayı kuşatan adaletsizlikler, insanların kahir ekseriyetini çaresizlik ve ümitsizlik girdabında sıkıntı ve karamsar bir hayata mahkûm etmektedir. Bu durum toplumsal bağlar bakımından global ölçekte ve ruhsal boyutta önemli kırılmalara yer hazırlamakta, maddi ve manevi buhranlara niye olmaktadır.
4. Dünyanın ortasından geçtiği güç süreçte insanlığın aydınlık geleceğine istikamet verecek en büyük imkân, İslam’ın itimat, adalet, merhamet, liyakat, mesuliyet üzere hayat veren unsurlarıdır. Bu meyanda Müslüman ülke ve toplulukların iç sorunlarını ve ortalarındaki sıkıntıları ivedilikle çözerek kuvvetli bir iş birliğiyle hayatın her alanına dair global ölçekte projeler geliştirmeleri, ortak çalışmalarla insanlığa umut olacak faaliyetlerde bulunmaları ve ayrım gözetmeden tüm insanlık için hizmet üretmeleri, ihmal edilemez ve ötelenemez bir sorumluluktur. Kelam konusu ülkünün hayat bulması için asırlarca yeryüzünde huzurun teminatı olmuş medeniyet kıymetlerimizin ihya edilerek günümüz gerçekliğiyle okunması ve insanlığa bir daha teklif edilmesi daha da kıymetli hâle gelmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tüm mensupları bu şuurla görevlerini en güzel biçimde ifa etmenin uğraşı ortasında olacaktır.
5. Bugün ülkemizin, İslam coğrafyasının ve tüm insanlığın karşı karşıya kaldığı sıkıntılar, asla ümitsizliğe düşmeden ve azmi elden bırakmadan sağlam bir inanç ve gerçek bilgiden beslenen kuvvetli bir uğraşla çaba etmeyi gerektirmektedir. Bilinmelidir ki; atalet ve boş vermişlik, karamsarlığı artıracak; toplumsal değişimin maddelerine kayıtsızlık ve bilgisizlik de sıkıntıların üstesinden gelmeyi zorlaştıracaktır. Bu noktada en büyük sorumluluğumuz feraset ve dirayetle hareket etmek, İslam’ın ilim ve hikmet, adalet ve merhamet, barış ve muhabbet ikliminde gönül birliği yaparak insanlığın felahı için çalışmaya devam etmektir. Her zorlukla birlikte bir kolaylığın olduğuna iman edenler için en şanlı ülkü, hayra çağıran ve ma’rufu emreden bir ümmet olmanın şuuruyla refah, huzur ve itimadın hâkim olduğu bir ömrün inşası yolunda çalışmaktır.
6. Toplumsal bir varlık olan insanın yaşadığımız yüzyılda yalnızlığa mahkûm bir hayata sürüklendiği dikkat çekmektedir. İnsanı toplumdan soyutlayan kişiselleşme üzerine heyeti hayat tasavvuru, bencillik, duyarsızlık, yalnızlık, güvensizlik ve yabancılaşma üzere problemleri birlikteinde getirmektedir. Toplumsal sorumlulukları, insani alakaları, aile, komşuluk ve akrabalık bağlarını zayıflatan bu durum, bireyden topluma, bugünden gelecek kuşaklara herkesi olumsuz etkilemektedir. Bu sebeple müminleri bir tarağın dişleri üzere eşit, bir binanın tuğlaları üzere kenetlenmiş, bir vücudun azaları üzere birbirine hassas olmaya davet eden bir inancın mensupları olarak insanî ve ictimaî bedelleri bir daha yaşama ve yaşatma konusunda daha epey uğraş göstermek gerekmektedir.
7. Bugün “şiddet” maalesef hayatın her alanına sirayet eden global bir sorun haline gelmiştir. İnsan onuruyla asla bağdaşmayan şiddet, bir davranış ve zihniyet bozukluğudur. niçini ve kaynağı ne olursa olsun, kimden gelirse gelsin, kime karşı yapılırsa yapılsın şiddeti legal goren anlayış, inanış, töre ve geleneğin karşısında durarak şiddetin her çeşidiyle kararlılıkla çaba etmek, en temel dinî ve insani bakılırsavdir. Diyanet İşleri Başkanlığımız, toplumsal bağlarımızı çürüten şiddete karşı kapsamlı bir şuur oluşturmak gayesiyle bütün imkânlarıyla uğraşını sürdürmekte, sorumluluk sahibi herkesi bu bahiste daha hassas olmaya davet etmektedir.
8. Aziz dinimiz İslam’ın getirdiği bütün bedeller; insanlığı, cehaletin, ifsadın ve her türlü berbatlığın girdabından, ilmin, yeterliliğin, hikmetin ve hakikatin aydınlığına çıkarmaya matuftur. Dinî kararların son emeli, inancından aldığı güçle birbirine kenetlenmiş her açıdan sağlıklı bireyler ve onların oluşturduğu keyifli bir toplum inşa etmektir. Bu gayeyle dinimiz, güzellik, isar, yardımlaşma, dayanışma, paylaşma üzere faziletlerin toplumun tüm fertlerini kuşatacak bir anlayışla ikame edilmesini; bir arada yaşama ahlakına ve hukukuna itina gösterilmesini istemektedir. ötürüsıyla bencilce davranarak şahsi menfaat sağlamaya yönelik yaklaşımlarda bulunmak, elinde eser olduğu biçimde daha hayli kazanma hırsıyla piyasaya sürmemek yani ihtikara tevessül etmek, İslam’ın üstün ahlak unsurlarıyla bağdaşmayan ve yasakladığı bir davranıştır. İnsaniyet açısından da kabul edilemez bir durumdur.
9. Faziletli ve huzurlu bir toplumun inşasında ailenin öncelikli bir yeri vardır. Aile, inanç, ahlak ve ibadet eğitiminde en temel mektep ve en kuvvetli merkezdir. Lakin günümüzde manası sorgulamaya açılan aile kurumunun önemli tehditlerle karşı karşıya olduğu da bir gerçektir. Sevgi, hürmet, sadakat ve sorumluluk üzere bedellerin göz arkası edilmesi sonucunda ihmal, ilgisizlik, bencillik üzere zaaflar aileyi esir almaktadır. bu biçimdece huzur, rahmet ve meveddetin ocağı olması gereken aile, meselelerin hatta şiddet ve trajedilerin odağı haline gelebilmektedir. ötürüsıyla bugün ailenin korunmasına, güçlendirilmesine ve desteklenmesine yönelik hizmetler, hayati değere sahiptir. Aileyi olumsuz etkileyen, zayıflatan ve fonksiyonsuz hale getiren anlayış ve yaklaşımlara karşı kolektif bir duruş sergilemek en temel bakılırsavimizdir. Bu şuurla Başkanlığımız, aileye, özellikle bayanlara, çocuklara ve gençlere yönelik hizmetlerini artırarak devam ettirecektir.
10. Başkanlığımız, gençlerimize yönelik dinî rehberlik ve manevi takviye hizmetlerine özel bir değer vermektedir. Çünkü din istismarının hem de bir güvenlik sorununa dönüştüğü; istismarcı yapıların öncelikli gaye kitle olarak gençliği belirlediği bir ortamda, sahih dinî bilgi ve sağlam medeniyet kodları ekseninde gençlerimize rehberlik etmek hayati ehemmiyete sahiptir. Gençlerimizin, Başkanlığımız faaliyetlerine ilgisi, toplumsal sorunlara hassaslığı, inanç ve kıymet ekseninde daha hoş bir istikbal arayışı memnuniyet vericidir. Bu bağlamda gençlerimizin hayata bakışlarını olumsuz etkileyen, maddi-manevi gelişimlerine ziyan veren akımlar, fikirler, yapılar ve alışkanlıklara karşı onların yanında olmak; insanlığın maruz kaldığı ahlaki çöküntü, fikrî yozlaşma ve dinî savrulmalar karşısında gençlerimizi inancın ve ibadetin uygunlaştırıcı, birleştirici ve bütünleştirici gücüyle buluşturmak Başkanlığımız için değerli bir görevdir.
11. Günümüzde büyük bir süratle genişleyen ve çeşitlenen yayıncılık dünyası, İslâm’ın üniversal iletilerini toplumun her kısmına daha tesirli bir biçimde iletebilmek için kıymetli imkânlar ve kolaylıklar sunmaktadır. Bugün kapsamlı bir yayıncılık ağına sahip olan Diyanet İşleri Başkanlığımız, bu alanı bir irşat, eğitim ve rehberlik aracı olarak son derece önemsemektedir. Bu bağlamda Başkanlığımızın her yaştan insanımıza yönelik gerçekleştirdiği görsel, işitsel, basılı, vadeli ve dijital yayın faaliyetleri, İslam’ın kozmik prensiplerinin tesirli bir biçimde topluma ulaştırılmasının yanı sıra, çağın hakikat okunması ve manalandırılması için de pahalı bir imkândır. İnancı ve maneviyatı güçlendiren, kimlik ve aidiyet şuurunu besleyerek toplumsal bütünlüğe katkı sağlayan epeyce istikametli yayın faaliyetleri ile Başkanlığımız, milletimizin ve insanlığın hizmetindedir.
12. Medeniyet varlığımız ekseninde toplumumuzun vahdeti ve manevî kalkınmasında kıymetli bir yeri bulunan mescitlerimiz, inançtan ibadete, eğitimden sanata, aileden toplumsal etrafa kadar ömrün tüm alanlarına yönelik bedellerin köklerinin buluştuğu yerlerdir. İslam’ın hayat veren prensiplerinin insanımıza direkt ulaştırılmasında cami merkezli vaaz, irşat ve eğitim faaliyetlerinin değerli bir yeri vardır. Lakin yaşadığımız salgın süreci, ömrün başka alanlarını olduğu üzere cami merkezli hizmetlerimizi de etkilenmiştir.
Bu süreçte mescitlerimizde salgın önlemlerine riayet konusunda cemaatimizin ve gorevlilerimizin gösterdikleri hassasiyet ve örneklik takdire şayandır. Bugün salgın hastalığın sebep olduğu ruhsal, duygusal ve toplumsal yaralarımızı sarmak için ülkemizin her köşesine, milletimizin her ferdine uzanan bir imkân olarak camilerimizin arındıran ve yenileyen ikliminin güçlendirilmesi değer arz etmektedir.
13. Başkanlığımızın, toplumu din konusunda aydınlatma ve milletimizin manevi hayatına rehberlik etme gayesi taşıyan faaliyet alanları içinde bugünümüzü ve geleceğimizi inşa eden müstesna yerler olarak gördüğümüz Kur’an kurslarımızın başka bir yeri vardır. Ülkemizin dört köşesine yayılan Kur’an kurslarımızın temel hedefi, insanımızı sahih dinî bilgiyle donatmak, Kur’an’ın sarsılmaz doğruları çerçevesinde imanın ve hoş ahlakın, huzurlu ve manalı bir ömrün yollarını göstermektir. Bu bağlamda Başkanlığımız, Kur’an kurslarımızı her açıdan ülkü seviyeye getirmek için gereken çalışmaları yapmakta; kuşaklarımızı Kur’an’ın tilavetiyle bir arada mana derinliği, rehberliği ve hidayetiyle buluşturmak için programlar yürütmekte, projeler geliştirmektedir.
14. Sağlam bir karakter inşasında, fizikî, duygusal ve toplumsal manada sağlıklı bir gelişmenin sağlanmasında en kıymetli devir, kişinin çevreyi tanımaya ve ömrü anlamaya başladığı birinci çocukluk çağıdır. Bu hakikaten hareketle ülke çapında yaygınlaştırılan ve her bakımından daima gelişme gösteren 4-6 yaş Kur’an kurslarımız, kuvvetli ve faziletli kuşak yetiştirme hassaslığına sahip milletimiz tarafınca büyük bir teveccüh görmektedir. Toplumumuzdaki memnuniyet verici bu ilgi ve yöneliş, Başkanlığımızın kelam konusu alana dair sorumluluğunu daha da artırmaktadır. Bu prestijle 4-6 yaş Kur’an kurslarımızın takım, müfredat ve fiziki imkânlarının ülkü noktaya ulaşması ve kurslarımızın herkes için erişilebilir olması için gereken her türlü çaba gösterilmektedir.
15. Kurum ve kuruluşların nitelikli hizmet üretme muvaffakiyetini etkileyen en temel ögelerden biri, işçi istihdamı ve insan kaynakları yönetişim anlayışıdır. Ülkemizde en yaygın teşkilat yapılanmasına sahip kurumlardan biri olan Diyanet İşleri Başkanlığımızın hizmet alanları her geçen gün genişlemekte, özellikle eğitim ve sosyal-kültürel içerikli din hizmetleri, manevi danışmanlık ve rehberlik çalışmaları güçlenmektedir. Bunun kararı olarak öğrenci yurtları, hastaneler, cezaevleri, bayan konuk meskenleri üzere farklı toplumsal alanlara; gençler, engelliler, mülteciler, şiddet mağdurları, husus bağımlıları üzere farklı muhatap kitlelere ulaşan hizmetlerimiz görünürlük kazanmaktadır. Bu alanlara özel eğitimi ve formasyonu olan işçi muhtaçlığı ortaya çıkmakta, vaiz ve uzman takımlarına olan gereksinim artmaktadır. Ayrıyeten başta 4-6 yaş Kur’an kurslarında yardımcı hizmetler çalışanının ve gereksinim duyulan alanlarda hizmet alımı imkânının sağlanması değerli bir gerekliliktir.
16. Vakit zaman bilhassa toplumsal medya mecralarında “fetva” kavramı etrafında ölçüsüz tartışma ve paylaşımlar dikkat çekmektedir. Fetva, bir Müslümanın hayatında karşılaştığı sorunların dinî kararını öğrenme maksadıyla sorduğu soruya, bahsin uzmanı bireyler tarafınca verilen karşılıktır. Din İşleri Yüksek Heyeti, “İslam dininin temel bilgi kaynaklarını ve metodolojisini, tarihî deneyimi ile yeni talep ve muhtaçlıkları dikkate alarak” dinî konularda karar vermekte, görüş bildirmekte ve soruları cevaplandırmaktadır. Din İşleri Yüksek Heyetimizin görüşü olarak gündeme gelen birtakım bahis ve metinlerin bağlamından kopartılarak ve çarpıtılarak tam bir algı operasyonu materyaline dönüştürülmesi ıstırap vericidir. beraberinde bu durum, dijital dünyada bilgiyi kullanma noktasında vahim bir ihmali ve korku verici bir ahlakî sorunu da ortaya koymaktadır.
ötürüsıyla vatandaşlarımızın dinî bilgi, görüş ve fetva üzere konularda direkt Başkanlığımızın yapıtlarını, irtibat kanallarını, toplumsal medya hesaplarını kullanımı yahut müftülüklerimize müracaat etmesi büyük bir kıymete sahiptir.
17. Günümüzde dijital yayın mecraları, yazılı, görsel ve işitsel medyayı ömrün her alanında faal kılmış; ferdî ve toplumsal hayatta yönlendirici bir öge haline getirmiştir. ötürüsıyla insanların dinî bilgi edinmek emeliyle da fazlacaça müracaat ettiği kitle bağlantı araçları, Diyanet hizmetleri açısından daha kıymetli hâle gelmiştir. Bu durum, Başkanlığımızı televizyon, radyo, mecmua, gazete, internet yayınları ve platformları üzere bağlantı kanallarını tesirli bir biçimde kullanmaya yöneltmiştir. Öteki yandan dijital medyanın temel bilgi kaynağı hüviyetine bürünmüş olması, bu mecralarda yer alan dinî bilgilerle ilgili doğruluk ve güvenilirlik sıkıntısını da birlikteinde getirmiştir. Bu sebeple dinî bilgiye erişim ve bilgiyi transfer konusunda son derece hassas davranılması büyük bir kıymet arz etmektedir.
18. İslam’ın kozmik bildirileri, unsurları ve ölçüleri konusunda toplumu aydınlatmak, dinin karar ve bedelleri ekseninde milletimize ve insanlığa hizmet etmek, Diyanet İşleri Başkanlığımızın varlık niçini ve anayasal nazaranvidir. Bu doğrultuda, her türlü farklı görüş ve niyetin, ideolojik, etnik ve politik yaklaşımın üzerinde kuşatıcı bir anlayışla hareket etmek, Başkanlığımızın en temel hassasiyetidir. Hal bu biçimdeyken Başkanlığımızın vakit zaman gündelik tartışmaların içine çekilmesi, gerçek olmayan bilgilerle kurumumuzun ve mensuplarımızın yıpratılması son derece yanlış ve ıstırap vericidir. Bu sebeple din ve diyanet ile ilgili yazan, konuşan ve paylaşım yapan her insanın hakikate bağlılık konusunda fazlaca daha hassas olması gerekmektedir.
Kamuoyuna hürmetle sunulur.
“Salgın Süreci, Toplumsal Değişim ve Diyanet Hizmetleri” gündemiyle Ankara’da gerçekleştirilen görüşmede, 5 gün boyunca Başkanlığın üst seviye yöneticileri ve 81 vilayet müftüsü tarafınca Başkanlığın yürüttüğü hizmetler müzakere edildi. Oturumlar halinde yapılan değerlendirmeler, sonuç bildirgesiyle karara bağlandı.
Diyanet İşleri Lideri Erbaş, alınan kararların hayırlara vesile olması temennisinde bulunarak, 40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı Sonuç Bildirgesi’ni kamuoyu ile paylaştı.
18 husustan oluşan sonuç bildirgesinin tam metni şöyle;
Diyanet İşleri Başkanlığımız tarafınca milletimize sunulan hizmetleri pahalandırmak, teşkilat mensuplarımız içinde bağlantısı güçlendirmek, bilgi ve deneyim paylaşımında bulunmak, unsur ve metot birliği sağlamak, yeni gelişme ve planlamaları müzakere etmek üzere düzenlenen 40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı 04-08 Aralık 2021 tarihleri içinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Toplantı boyunca “Salgın Süreci, Toplumsal Değişim ve Diyanet Hizmetleri” başlığı etrafında kapsamlı müzakereler yapılmıştır.
40. Vilayet Müftüleri İstişare Toplantısı kararında aşağıdaki konuların kamuoyuyla paylaşılmasında yarar mülahaza edilmiştir:
1. İnsanlığın maruz kaldığı salgın hastalığın başta toplumsal, ekonomik ve ruhsal olmak üzere her açıdan hayatı önemli biçimde etkilediği bu süreçte Diyanet İşleri Başkanlığımız, faaliyetlerini ve hizmetlerini mevcut koşullar muvacehesinde yürütmeye devam etmektedir. bu vakitte hayatın olağan seyrini önemli biçimde değiştiren salgının, insanların ruh ve mana dünyasında yol açtığı tahribat dikkate alınarak manevi dayanak hizmetleri öncelenmiştir. Birebir biçimde vefa şuurunu temsil eden tüm mensuplarımızın katkısıyla başta yaşlılar ve hastalar olmak üzere milletimizin toplumsal gereksinimlerini karşılamaya yönelik ağır çalışmalarda bulunulmuştur. Öteki yandan salgının en ağır devirlerinde bile eğitim ve irşat faaliyetlerimize orta verilmemiş, vaaz, sohbet ve seminerlerimiz dijital imkânlarla sürdürülmüştür. Salgının insanlığı tehdit etmeye devam ettiği bu vasatta Diyanet İşleri Başkanlığı, gelişen koşullara uygun planlamalarla hizmet üretmeye ve salgın önlemlerine riayet ve salgının bir an evvel sona ermesi için yapılması gerekenler konuşunsa milletimize rehberlik etmeye devam edecektir.
2. Teknoloji aracılığıyla hudut tanımaz bir halde varlık âlemine müdahale edilmesi, hayatın doğal serüvenine dair telaş yüklü senaryoların yaygınlaşması, trans hümanizm tartışmaları, insanlığın gelecek kaygısını artırmakta ve mana arayışını derinleştirmektedir. Her türlü senaryo ve teorinin enformatik kanallardan zihinlere boca edildiği bu biçimde bir ortamda, ilgi ve eğilimler süratle dönüşmekte, insanların din, toplum ve hayata dair yerleşik algı ve hassaslıkları aşınmaktadır. ötürüsıyla global değişimlerin art planını ve tarafını gerçek okumaya yönelik çabalar, bilhassa akademik çalışmalar, sağlıklı ve huzurlu bir gelecek için umudun güçlendirilmesi ismine büyük değer arz etmektedir.
3. Dünyamızı kuşatan toplumsal, siyasal, ekonomik, çevresel meselelerin art planında “anlam ve değerler” ekseninde bir “ahlak ve medeniyet” krizi olduğu göz arkası edilemez bir gerçekliktir. Maalesef çağdaş periyodun hayat tasavvurunda insanın manevî istikameti ve varlığın aşkın boyutu ihmal edilmiştir. Bunun kararında ahlakî bedeller tabanında meydana gelen savrulmalarla birlikte faziletlerin koruması daha da zorlaşmıştır. Bugün insanlık, bir yanda israf, bencillik ve tüketim çılgınlığı; öbür yanda açlık, yoksulluk ve sefalet ile tasvir edilebilecek önemli toplumsal sorunların kıskacında sıkışmış durumdadır. Terör, göç, şiddet, salgın hastalık ve tüm dünyayı kuşatan adaletsizlikler, insanların kahir ekseriyetini çaresizlik ve ümitsizlik girdabında sıkıntı ve karamsar bir hayata mahkûm etmektedir. Bu durum toplumsal bağlar bakımından global ölçekte ve ruhsal boyutta önemli kırılmalara yer hazırlamakta, maddi ve manevi buhranlara niye olmaktadır.
4. Dünyanın ortasından geçtiği güç süreçte insanlığın aydınlık geleceğine istikamet verecek en büyük imkân, İslam’ın itimat, adalet, merhamet, liyakat, mesuliyet üzere hayat veren unsurlarıdır. Bu meyanda Müslüman ülke ve toplulukların iç sorunlarını ve ortalarındaki sıkıntıları ivedilikle çözerek kuvvetli bir iş birliğiyle hayatın her alanına dair global ölçekte projeler geliştirmeleri, ortak çalışmalarla insanlığa umut olacak faaliyetlerde bulunmaları ve ayrım gözetmeden tüm insanlık için hizmet üretmeleri, ihmal edilemez ve ötelenemez bir sorumluluktur. Kelam konusu ülkünün hayat bulması için asırlarca yeryüzünde huzurun teminatı olmuş medeniyet kıymetlerimizin ihya edilerek günümüz gerçekliğiyle okunması ve insanlığa bir daha teklif edilmesi daha da kıymetli hâle gelmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tüm mensupları bu şuurla görevlerini en güzel biçimde ifa etmenin uğraşı ortasında olacaktır.
5. Bugün ülkemizin, İslam coğrafyasının ve tüm insanlığın karşı karşıya kaldığı sıkıntılar, asla ümitsizliğe düşmeden ve azmi elden bırakmadan sağlam bir inanç ve gerçek bilgiden beslenen kuvvetli bir uğraşla çaba etmeyi gerektirmektedir. Bilinmelidir ki; atalet ve boş vermişlik, karamsarlığı artıracak; toplumsal değişimin maddelerine kayıtsızlık ve bilgisizlik de sıkıntıların üstesinden gelmeyi zorlaştıracaktır. Bu noktada en büyük sorumluluğumuz feraset ve dirayetle hareket etmek, İslam’ın ilim ve hikmet, adalet ve merhamet, barış ve muhabbet ikliminde gönül birliği yaparak insanlığın felahı için çalışmaya devam etmektir. Her zorlukla birlikte bir kolaylığın olduğuna iman edenler için en şanlı ülkü, hayra çağıran ve ma’rufu emreden bir ümmet olmanın şuuruyla refah, huzur ve itimadın hâkim olduğu bir ömrün inşası yolunda çalışmaktır.
6. Toplumsal bir varlık olan insanın yaşadığımız yüzyılda yalnızlığa mahkûm bir hayata sürüklendiği dikkat çekmektedir. İnsanı toplumdan soyutlayan kişiselleşme üzerine heyeti hayat tasavvuru, bencillik, duyarsızlık, yalnızlık, güvensizlik ve yabancılaşma üzere problemleri birlikteinde getirmektedir. Toplumsal sorumlulukları, insani alakaları, aile, komşuluk ve akrabalık bağlarını zayıflatan bu durum, bireyden topluma, bugünden gelecek kuşaklara herkesi olumsuz etkilemektedir. Bu sebeple müminleri bir tarağın dişleri üzere eşit, bir binanın tuğlaları üzere kenetlenmiş, bir vücudun azaları üzere birbirine hassas olmaya davet eden bir inancın mensupları olarak insanî ve ictimaî bedelleri bir daha yaşama ve yaşatma konusunda daha epey uğraş göstermek gerekmektedir.
7. Bugün “şiddet” maalesef hayatın her alanına sirayet eden global bir sorun haline gelmiştir. İnsan onuruyla asla bağdaşmayan şiddet, bir davranış ve zihniyet bozukluğudur. niçini ve kaynağı ne olursa olsun, kimden gelirse gelsin, kime karşı yapılırsa yapılsın şiddeti legal goren anlayış, inanış, töre ve geleneğin karşısında durarak şiddetin her çeşidiyle kararlılıkla çaba etmek, en temel dinî ve insani bakılırsavdir. Diyanet İşleri Başkanlığımız, toplumsal bağlarımızı çürüten şiddete karşı kapsamlı bir şuur oluşturmak gayesiyle bütün imkânlarıyla uğraşını sürdürmekte, sorumluluk sahibi herkesi bu bahiste daha hassas olmaya davet etmektedir.
8. Aziz dinimiz İslam’ın getirdiği bütün bedeller; insanlığı, cehaletin, ifsadın ve her türlü berbatlığın girdabından, ilmin, yeterliliğin, hikmetin ve hakikatin aydınlığına çıkarmaya matuftur. Dinî kararların son emeli, inancından aldığı güçle birbirine kenetlenmiş her açıdan sağlıklı bireyler ve onların oluşturduğu keyifli bir toplum inşa etmektir. Bu gayeyle dinimiz, güzellik, isar, yardımlaşma, dayanışma, paylaşma üzere faziletlerin toplumun tüm fertlerini kuşatacak bir anlayışla ikame edilmesini; bir arada yaşama ahlakına ve hukukuna itina gösterilmesini istemektedir. ötürüsıyla bencilce davranarak şahsi menfaat sağlamaya yönelik yaklaşımlarda bulunmak, elinde eser olduğu biçimde daha hayli kazanma hırsıyla piyasaya sürmemek yani ihtikara tevessül etmek, İslam’ın üstün ahlak unsurlarıyla bağdaşmayan ve yasakladığı bir davranıştır. İnsaniyet açısından da kabul edilemez bir durumdur.
9. Faziletli ve huzurlu bir toplumun inşasında ailenin öncelikli bir yeri vardır. Aile, inanç, ahlak ve ibadet eğitiminde en temel mektep ve en kuvvetli merkezdir. Lakin günümüzde manası sorgulamaya açılan aile kurumunun önemli tehditlerle karşı karşıya olduğu da bir gerçektir. Sevgi, hürmet, sadakat ve sorumluluk üzere bedellerin göz arkası edilmesi sonucunda ihmal, ilgisizlik, bencillik üzere zaaflar aileyi esir almaktadır. bu biçimdece huzur, rahmet ve meveddetin ocağı olması gereken aile, meselelerin hatta şiddet ve trajedilerin odağı haline gelebilmektedir. ötürüsıyla bugün ailenin korunmasına, güçlendirilmesine ve desteklenmesine yönelik hizmetler, hayati değere sahiptir. Aileyi olumsuz etkileyen, zayıflatan ve fonksiyonsuz hale getiren anlayış ve yaklaşımlara karşı kolektif bir duruş sergilemek en temel bakılırsavimizdir. Bu şuurla Başkanlığımız, aileye, özellikle bayanlara, çocuklara ve gençlere yönelik hizmetlerini artırarak devam ettirecektir.
10. Başkanlığımız, gençlerimize yönelik dinî rehberlik ve manevi takviye hizmetlerine özel bir değer vermektedir. Çünkü din istismarının hem de bir güvenlik sorununa dönüştüğü; istismarcı yapıların öncelikli gaye kitle olarak gençliği belirlediği bir ortamda, sahih dinî bilgi ve sağlam medeniyet kodları ekseninde gençlerimize rehberlik etmek hayati ehemmiyete sahiptir. Gençlerimizin, Başkanlığımız faaliyetlerine ilgisi, toplumsal sorunlara hassaslığı, inanç ve kıymet ekseninde daha hoş bir istikbal arayışı memnuniyet vericidir. Bu bağlamda gençlerimizin hayata bakışlarını olumsuz etkileyen, maddi-manevi gelişimlerine ziyan veren akımlar, fikirler, yapılar ve alışkanlıklara karşı onların yanında olmak; insanlığın maruz kaldığı ahlaki çöküntü, fikrî yozlaşma ve dinî savrulmalar karşısında gençlerimizi inancın ve ibadetin uygunlaştırıcı, birleştirici ve bütünleştirici gücüyle buluşturmak Başkanlığımız için değerli bir görevdir.
11. Günümüzde büyük bir süratle genişleyen ve çeşitlenen yayıncılık dünyası, İslâm’ın üniversal iletilerini toplumun her kısmına daha tesirli bir biçimde iletebilmek için kıymetli imkânlar ve kolaylıklar sunmaktadır. Bugün kapsamlı bir yayıncılık ağına sahip olan Diyanet İşleri Başkanlığımız, bu alanı bir irşat, eğitim ve rehberlik aracı olarak son derece önemsemektedir. Bu bağlamda Başkanlığımızın her yaştan insanımıza yönelik gerçekleştirdiği görsel, işitsel, basılı, vadeli ve dijital yayın faaliyetleri, İslam’ın kozmik prensiplerinin tesirli bir biçimde topluma ulaştırılmasının yanı sıra, çağın hakikat okunması ve manalandırılması için de pahalı bir imkândır. İnancı ve maneviyatı güçlendiren, kimlik ve aidiyet şuurunu besleyerek toplumsal bütünlüğe katkı sağlayan epeyce istikametli yayın faaliyetleri ile Başkanlığımız, milletimizin ve insanlığın hizmetindedir.
12. Medeniyet varlığımız ekseninde toplumumuzun vahdeti ve manevî kalkınmasında kıymetli bir yeri bulunan mescitlerimiz, inançtan ibadete, eğitimden sanata, aileden toplumsal etrafa kadar ömrün tüm alanlarına yönelik bedellerin köklerinin buluştuğu yerlerdir. İslam’ın hayat veren prensiplerinin insanımıza direkt ulaştırılmasında cami merkezli vaaz, irşat ve eğitim faaliyetlerinin değerli bir yeri vardır. Lakin yaşadığımız salgın süreci, ömrün başka alanlarını olduğu üzere cami merkezli hizmetlerimizi de etkilenmiştir.
Bu süreçte mescitlerimizde salgın önlemlerine riayet konusunda cemaatimizin ve gorevlilerimizin gösterdikleri hassasiyet ve örneklik takdire şayandır. Bugün salgın hastalığın sebep olduğu ruhsal, duygusal ve toplumsal yaralarımızı sarmak için ülkemizin her köşesine, milletimizin her ferdine uzanan bir imkân olarak camilerimizin arındıran ve yenileyen ikliminin güçlendirilmesi değer arz etmektedir.
13. Başkanlığımızın, toplumu din konusunda aydınlatma ve milletimizin manevi hayatına rehberlik etme gayesi taşıyan faaliyet alanları içinde bugünümüzü ve geleceğimizi inşa eden müstesna yerler olarak gördüğümüz Kur’an kurslarımızın başka bir yeri vardır. Ülkemizin dört köşesine yayılan Kur’an kurslarımızın temel hedefi, insanımızı sahih dinî bilgiyle donatmak, Kur’an’ın sarsılmaz doğruları çerçevesinde imanın ve hoş ahlakın, huzurlu ve manalı bir ömrün yollarını göstermektir. Bu bağlamda Başkanlığımız, Kur’an kurslarımızı her açıdan ülkü seviyeye getirmek için gereken çalışmaları yapmakta; kuşaklarımızı Kur’an’ın tilavetiyle bir arada mana derinliği, rehberliği ve hidayetiyle buluşturmak için programlar yürütmekte, projeler geliştirmektedir.
14. Sağlam bir karakter inşasında, fizikî, duygusal ve toplumsal manada sağlıklı bir gelişmenin sağlanmasında en kıymetli devir, kişinin çevreyi tanımaya ve ömrü anlamaya başladığı birinci çocukluk çağıdır. Bu hakikaten hareketle ülke çapında yaygınlaştırılan ve her bakımından daima gelişme gösteren 4-6 yaş Kur’an kurslarımız, kuvvetli ve faziletli kuşak yetiştirme hassaslığına sahip milletimiz tarafınca büyük bir teveccüh görmektedir. Toplumumuzdaki memnuniyet verici bu ilgi ve yöneliş, Başkanlığımızın kelam konusu alana dair sorumluluğunu daha da artırmaktadır. Bu prestijle 4-6 yaş Kur’an kurslarımızın takım, müfredat ve fiziki imkânlarının ülkü noktaya ulaşması ve kurslarımızın herkes için erişilebilir olması için gereken her türlü çaba gösterilmektedir.
15. Kurum ve kuruluşların nitelikli hizmet üretme muvaffakiyetini etkileyen en temel ögelerden biri, işçi istihdamı ve insan kaynakları yönetişim anlayışıdır. Ülkemizde en yaygın teşkilat yapılanmasına sahip kurumlardan biri olan Diyanet İşleri Başkanlığımızın hizmet alanları her geçen gün genişlemekte, özellikle eğitim ve sosyal-kültürel içerikli din hizmetleri, manevi danışmanlık ve rehberlik çalışmaları güçlenmektedir. Bunun kararı olarak öğrenci yurtları, hastaneler, cezaevleri, bayan konuk meskenleri üzere farklı toplumsal alanlara; gençler, engelliler, mülteciler, şiddet mağdurları, husus bağımlıları üzere farklı muhatap kitlelere ulaşan hizmetlerimiz görünürlük kazanmaktadır. Bu alanlara özel eğitimi ve formasyonu olan işçi muhtaçlığı ortaya çıkmakta, vaiz ve uzman takımlarına olan gereksinim artmaktadır. Ayrıyeten başta 4-6 yaş Kur’an kurslarında yardımcı hizmetler çalışanının ve gereksinim duyulan alanlarda hizmet alımı imkânının sağlanması değerli bir gerekliliktir.
16. Vakit zaman bilhassa toplumsal medya mecralarında “fetva” kavramı etrafında ölçüsüz tartışma ve paylaşımlar dikkat çekmektedir. Fetva, bir Müslümanın hayatında karşılaştığı sorunların dinî kararını öğrenme maksadıyla sorduğu soruya, bahsin uzmanı bireyler tarafınca verilen karşılıktır. Din İşleri Yüksek Heyeti, “İslam dininin temel bilgi kaynaklarını ve metodolojisini, tarihî deneyimi ile yeni talep ve muhtaçlıkları dikkate alarak” dinî konularda karar vermekte, görüş bildirmekte ve soruları cevaplandırmaktadır. Din İşleri Yüksek Heyetimizin görüşü olarak gündeme gelen birtakım bahis ve metinlerin bağlamından kopartılarak ve çarpıtılarak tam bir algı operasyonu materyaline dönüştürülmesi ıstırap vericidir. beraberinde bu durum, dijital dünyada bilgiyi kullanma noktasında vahim bir ihmali ve korku verici bir ahlakî sorunu da ortaya koymaktadır.
ötürüsıyla vatandaşlarımızın dinî bilgi, görüş ve fetva üzere konularda direkt Başkanlığımızın yapıtlarını, irtibat kanallarını, toplumsal medya hesaplarını kullanımı yahut müftülüklerimize müracaat etmesi büyük bir kıymete sahiptir.
17. Günümüzde dijital yayın mecraları, yazılı, görsel ve işitsel medyayı ömrün her alanında faal kılmış; ferdî ve toplumsal hayatta yönlendirici bir öge haline getirmiştir. ötürüsıyla insanların dinî bilgi edinmek emeliyle da fazlacaça müracaat ettiği kitle bağlantı araçları, Diyanet hizmetleri açısından daha kıymetli hâle gelmiştir. Bu durum, Başkanlığımızı televizyon, radyo, mecmua, gazete, internet yayınları ve platformları üzere bağlantı kanallarını tesirli bir biçimde kullanmaya yöneltmiştir. Öteki yandan dijital medyanın temel bilgi kaynağı hüviyetine bürünmüş olması, bu mecralarda yer alan dinî bilgilerle ilgili doğruluk ve güvenilirlik sıkıntısını da birlikteinde getirmiştir. Bu sebeple dinî bilgiye erişim ve bilgiyi transfer konusunda son derece hassas davranılması büyük bir kıymet arz etmektedir.
18. İslam’ın kozmik bildirileri, unsurları ve ölçüleri konusunda toplumu aydınlatmak, dinin karar ve bedelleri ekseninde milletimize ve insanlığa hizmet etmek, Diyanet İşleri Başkanlığımızın varlık niçini ve anayasal nazaranvidir. Bu doğrultuda, her türlü farklı görüş ve niyetin, ideolojik, etnik ve politik yaklaşımın üzerinde kuşatıcı bir anlayışla hareket etmek, Başkanlığımızın en temel hassasiyetidir. Hal bu biçimdeyken Başkanlığımızın vakit zaman gündelik tartışmaların içine çekilmesi, gerçek olmayan bilgilerle kurumumuzun ve mensuplarımızın yıpratılması son derece yanlış ve ıstırap vericidir. Bu sebeple din ve diyanet ile ilgili yazan, konuşan ve paylaşım yapan her insanın hakikate bağlılık konusunda fazlaca daha hassas olması gerekmektedir.
Kamuoyuna hürmetle sunulur.