YingYang
New member
Tahran’ın seçkin ailelerinden birinde dünyaya gelen Muhammed Musaddık, Paris ve İsviçre’de hukuk eğitimini tamamlamıştı. Birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra siyaset sahnesine adım atan Musaddık, İran’da Şah rejiminin başlamasıyla bir arada bir daha sivil hayata döndü. 1944’te, ülkenin ortasında bulunduğu sömürge kaidelerine karşı uğraş etmek üzere bir daha siyasete atılan Musaddık milletvekili seçilerek Meclis’e girdi. İngiltere’nin İran petrolleri üstündeki mutlak hâkimiyetini eleştirmeye başlayan Musaddık, kısa vakit ortasında büyük bir popülariteye ulaştı.
Halk dayanağı öylesine fazla idi ki, İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi, 1951’de kendisini başbakan olarak gorevlendirmek zorunda kaldı.
Muhammed Musaddık
PETROL ULUSALLAŞTI
Muhammed Musaddık, başbakan olarak birinci icraatını, İran petrollerini millileştirerek gerçekleştirdi. İngiltere ve ABD’ye büyük şok yaşatan bu adımla, Musaddık’a dayanak tepeye çıkarken, İngiliz istihbaratı Amerikan istihbaratı CIA’yi İran’da bir darbe yapmak üzere ikna etti. bu biçimdece dikkatle hazırlanan bir plan uygulamaya kondu:
Tahran sokaklarının altını üstüne getiren “protestocuların” yarattığı bir kaos sürecinin sonunda, 19 Ağustos 1953 günü Başbakan Musaddık devrildi. İran ordusu tarafınca mesken hapsine alınan Musaddık, “karmaşayı önleyememek”le suçlandı, akabinde 1967’deki vefatına kadar nezaret altında tutuldu.
YILLAR daha sonra İTİRAF
Amerikan idaresi, 1953’te Musaddık’ın başına gelenlerin bir CIA komplosu olduğunu lakin 2000 yılında itiraf etti. Tahran sokaklarını karıştırmak için parayla tutulan çeteler, bir daha CIA casusları tarafınca yönlendirilerek Musaddık’ın devrilmesi sağlanmıştı. CIA, hangi çetenin Tahran’daki hangi sokağı karıştıracağını bile haritalar üzerinde belirlemişti.
KIRILMA NOKTASI
İran petrollerini millileştirdiği için Muhammed Musaddık’ın bir komployla devrilmesi, İran halkıyla Batı içinde bugün de hâlâ devam eden uyuşmazlıkların başlangıcını teşkil etti. ABD’den sınırsız yardım alan Şah’ın halka yönelik baskıcı tavrı ise, 1979’da İran Devrimi’ne giden yolu açtı.
Darbeler silsilesi
Sokakları karıştırmak için para dağıtmak, lobi faaliyetleriyle seçilmiş iktidarları gözden düşürmek yahut rakip kümeleri çatıştırmak… Direkt işgal haricinde, ABD’nin yıllardır ülkeleri ele geçirmek için kullandığı esas sistemler bunlar oldu. Dünyanın dört bir yanındaki epeyce çeşitli siyasi çizgilere mensup iktidarlar, sadece Amerikan menfaatlerine ahenk sağlamadıkları için alaşağı edildiler. Demokrasi telaffuzları ise birden fazla kere lafta kaldı.
Halk dayanağı öylesine fazla idi ki, İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi, 1951’de kendisini başbakan olarak gorevlendirmek zorunda kaldı.
Muhammed Musaddık
PETROL ULUSALLAŞTI
Muhammed Musaddık, başbakan olarak birinci icraatını, İran petrollerini millileştirerek gerçekleştirdi. İngiltere ve ABD’ye büyük şok yaşatan bu adımla, Musaddık’a dayanak tepeye çıkarken, İngiliz istihbaratı Amerikan istihbaratı CIA’yi İran’da bir darbe yapmak üzere ikna etti. bu biçimdece dikkatle hazırlanan bir plan uygulamaya kondu:
Tahran sokaklarının altını üstüne getiren “protestocuların” yarattığı bir kaos sürecinin sonunda, 19 Ağustos 1953 günü Başbakan Musaddık devrildi. İran ordusu tarafınca mesken hapsine alınan Musaddık, “karmaşayı önleyememek”le suçlandı, akabinde 1967’deki vefatına kadar nezaret altında tutuldu.
YILLAR daha sonra İTİRAF
Amerikan idaresi, 1953’te Musaddık’ın başına gelenlerin bir CIA komplosu olduğunu lakin 2000 yılında itiraf etti. Tahran sokaklarını karıştırmak için parayla tutulan çeteler, bir daha CIA casusları tarafınca yönlendirilerek Musaddık’ın devrilmesi sağlanmıştı. CIA, hangi çetenin Tahran’daki hangi sokağı karıştıracağını bile haritalar üzerinde belirlemişti.
KIRILMA NOKTASI
İran petrollerini millileştirdiği için Muhammed Musaddık’ın bir komployla devrilmesi, İran halkıyla Batı içinde bugün de hâlâ devam eden uyuşmazlıkların başlangıcını teşkil etti. ABD’den sınırsız yardım alan Şah’ın halka yönelik baskıcı tavrı ise, 1979’da İran Devrimi’ne giden yolu açtı.
Darbeler silsilesi
Sokakları karıştırmak için para dağıtmak, lobi faaliyetleriyle seçilmiş iktidarları gözden düşürmek yahut rakip kümeleri çatıştırmak… Direkt işgal haricinde, ABD’nin yıllardır ülkeleri ele geçirmek için kullandığı esas sistemler bunlar oldu. Dünyanın dört bir yanındaki epeyce çeşitli siyasi çizgilere mensup iktidarlar, sadece Amerikan menfaatlerine ahenk sağlamadıkları için alaşağı edildiler. Demokrasi telaffuzları ise birden fazla kere lafta kaldı.